રમેશ સવાણી
કેટલાક હત્યારાને પોતાનો આદર્શ માને છે. નથૂરામ ગોડસેએ ગાંધીજીની હત્યા કરી એટલે તેને દેશભક્ત માને છે. 2 ઓક્ટોબરના રોજ નથૂરામ ગોડસે સ્મૃતિ દિવસ ઉજવે છે. ગાંધીજીની હત્યા કરી નથૂરામે દેશને બચાવી લીધો, તેમ માને છે !
ગાંધીજીની હત્યા ગોડસેએ શા માટે કરી હતી? પાકિસ્તાનને 55 કરોડ રૂપિયા આપવા ગાંધીએ આગ્રહ કર્યો હતો એટલે? ગાંધીજી મુસ્લિમોની તરફેણ કરતા હતા એટલે? ગાંધીજી હિન્દુઓને અહિંસક બનાવી રહ્યા હતા એટલે? બધાં મુસ્લિમોને પાકિસ્તાન મોકલી દેવા જોઈએ, તેવી કટ્ટરપંથીઓની માંગણીનો ગાંધીજી વિરોધ કરતા હતા એટલે? મોટા ભાગના લોકો ગોડસેએ કોર્ટ સમક્ષ 92 પેજનું નિવેદન આપેલ તેને સાચું માને છે ! ગોડસેનું નિવેદન પ્રથમ દૃષ્ટિએ તર્કબધ્ધ લાગે છે, આ નિવેદન સહઆરોપી સાવરકરે લખ્યું હોવાની શક્યતા છે. પરંતુ 
ગોડસેના આ નિવેદનમાં જૂઠના ગપગોળા છે, તેનો પર્દાફાશ લેખક અશોકકુમાર પાંડેયએ ‘ઉસને ગાંધી કો ક્યોં મારા?’ 216 પેજના પુસ્તકમાં 479 દસ્તાવેજી સંદર્ભો સાથે કર્યો છે. ‘ઉસને ગાંધી કો ક્યોં મારા?’ શીર્ષકમાં ‘ઉસને’ શબ્દનો ઉપયોગ કર્યો છે, ‘ગોડસે’ શબ્દનો નહીં. મતલબ કે માત્ર ગોડસે હત્યા કરવામાં ન હતો પરંતુ ‘સાવરકર ગેંગ’નું કાવતરું હતું ! આખી ગેંગ સામેલ હતી !
ગાંધીજીની હત્યા કોઈ એક વ્યક્તિએ નહીં પરંતુ નફરત અને હિંસામાં માનનાર ‘વિકૃત વિચારધારા’ના વાહકોએ કરી હતી. ગાંધી હત્યાની તપાસ માટે 22 માર્ચ 1965ના રોજ કપૂર કમિશનની રચના થઈ હતી. આ કમિશને 30 સપ્ટેમ્બર 1969ના રોજ 770 પેજનો રિપોર્ટ આપ્યો હતો. તેમાં જણાવેલ છે કે હત્યારાઓ સાવરકરના અંધભક્તો હતા. આ રિપોર્ટ આવ્યો તેના ત્રણ વરસ પહેલા સાવરકરનું અવસાન થયેલ. ગાંધી હત્યા પાછળ હિન્દુ મહાસભા / સાવરકરની ભૂમિકા હતી. 30 જાન્યુઆરી 1948ના રોજ ગાંધીજી દિલ્હીમાં પ્રાર્થના સભામાં જઈ રહ્યા હતા ત્યારે ગોડસેએ ગાંધીજીની હત્યા કરી હતી. આ તેનો પ્રથમ પ્રયત્ન ન હતો. કટ્ટરપંથીઓ ઘણા સમય પહેલાંથી ગાંધીજીની હત્યા કરવાની યોજના કરી રહ્યા હતા. જેમાં નારાયણ આપ્ટે / વિષ્ણુ કરકરે / ગોપાલ ગોડસે / મદનલાલ પાહવા સહિત બીજા ઈસમો સામેલ હતા. કટ્ટરપંથીઓ ‘હિન્દુ રાષ્ટ્રના સ્વપ્ન’માં ગાંધીજીને બાધારૂપ માનતા હતા. ગાંધીજીની હત્યા લાંબા સમયથી વ્યવસ્થિત બ્રેઈનવોશિંગનું પરિણામ હતી. ગાંધીજી કટ્ટરપંથીઓના રસ્તામાં કાંટો બની ગયા હતા.
માન્યતા એવી છે કે દેશનું વિભાજન ગાંધીજીના કારણે થયું ! પરંતુ ગાંધીજી છેવટ સુધી દેશના વિભાજનના વિરોધી હતા. ‘દ્વિરાષ્ટ્ર’ના સિદ્ધાંતની એટલે કે હિન્દુ રાષ્ટ્ર અને મુસ્લિમ રાષ્ટ્રની વકીલાત સાવરકર અને જિન્ના કરતા હતા અને ગાંધીજી વિભાજન માટે જવાબદાર? ડો. આંબેડકરે કહ્યું હતું કે ‘દ્વિરાષ્ટ્રના સિદ્ધાંત અંગે જિન્ના અને સાવરકરમાં કોઈ ફરક નથી !’ હિન્દુ મહાસભા / RSS / મુસ્લિમ લીગે ગૃહયુદ્ધની સ્થિતિ પેદા કરી હતી. સાંપ્રદાયિક હિંસા ફેલાવનારા વિભાજન માટે જવાબદાર હતા !
ગોડસે ‘અગ્રણી’ મેગેઝિન ચલાવતો હતો, તેમાં ગાંધી / સરદાર / નેહરુ / સુભાષ બોઝ / આંબેડકર / સી. રાજગોપાલાચારી વિરુદ્ધ લખતો હતો અને તેમને રાવણ માનતો હતો ! ‘અગ્રણી’ને 20,000 રૂપિયાનું (તે સમયે આ રકમ બહુ મોટી કહેવાય, ત્યારે 100 રૂપિયે એક તોલું સોનું મળતું હતું.) ફાઈનાન્સ કરનાર સાવરકર હતા ! ગોડસે આંબેડકરનો એટલે વિરોધ કરતો હતો કે તેઓ દલિતો અને મહિલાઓના અધિકારની વાત કરતા હતા. જેઓ સામાજિક સદ્દભાવની વાત કરતા હતા તે બઘાંને ગોડસે દુ:શ્મન માનતો હતો !
કટ્ટરપંથીઓ પાસે કોઈ નાયક ન હતો, એટલે તેમણે સરદાર / ભગતસિંહ / સુભાષ બોઝ / આંબેડકર / વિવેકાનંદનું ચાલાકીપૂર્વક અપહરણ કરી લીધું ! ગાંધીજી અને નેહરુનું ચરિત્રહનન કરવાનું શરૂ કર્યું. હિન્દુ મહાસભા / RSSનું મુખ્ય કામ માત્ર ‘અપર કાસ્ટ’ના અધિકારોનું સંરક્ષણ કરવાનું છે ! માન્યતા એવી છે કે ગાંધીજીએ પાકિસ્તાનને 55 કરોડ રુપિયા આપવાનો આગ્રહ કરેલ તેથી તેમની હત્યા થઈ ! પરંતુ 25 જૂન 1934ના રોજ જ્યારે ગાંધીજી કસ્તૂરબા સાથે અસ્પૃશ્યતા વિરોધી આંદોલન માટે પૂના નગરપાલિકા જઈ રહ્યા હતા ત્યારે તેમની કાર પર બોમ્બ ફેંકવામાં આવેલ. તેમાં ગોડસે અને તેની ગેંગ હતી. 1934માં વિભાજનનો સવાલ ન હતો કે 55 કરોડનો પણ સવાલ ન હતો ! સત્ય એ છે કે કટ્ટરપંથીઓ ગાંધીજીના અસ્પૃશ્યતા વિરોધી આંદોલનથી નારાજ થઈ ગયા હતા !
હિન્દુ કટ્ટરપંથીઓ માનતા હતા કે પાકિસ્તાન જુદું બની ગયું છે તો બધાં મુસ્લિમોએ પાકિસ્તાન જતા રહેવું જોઈએ ! વિભાજનની શરત એ હતી કે હિન્દુ બહુસંખ્યક ક્ષેત્ર ભારતમાં રહેશે અને મુસ્લિમ બહુસંખ્યક ક્ષેત્ર પાકિસ્તાનમાં રહેશે. વસ્તીની ફેરબદલી કરવાની શરત ન હતી કે તેની ચર્ચા-વિચારણા પણ થઈ ન હતી. પરંતુ દંગાઓ થતાં હિન્દુઓ ભારત તરફ અને મુસ્લિમો પાકિસ્તાન તરફ ભાગ્યા. દંગાઓ પાછળ હિન્દુ મહાસભા / RSS / મુસ્લિમ લીગનો હાથ હતો. સવાલ એ છે કે કટ્ટરપંથીઓ ગાંધીજીના વિચારો સાથે સહમત ન હોય તો તેમને હત્યા કરવાનો અધિકાર હતો? આઝાદી માટે ભગતસિંહ / રામપ્રસાદ બિસ્મિલ / રાજેન્દ્રનાથ લાહિડી / રોશન સિંહ / અશફાક ઉલ્લા વગેરે ફાંસીએ ચડ્યા હતા. તેમાં કોઈ કટ્ટરપંથી હિન્દુ મહાસભા / RSSના સભ્યો ન હતા. તેમણે તો અંગ્રેજોને મદદ કરી હતી ! આઝાદી મળતાં જ તેઓ કોમી દંગાઓ કરવામાં પ્રવૃત્ત થઈ ગયા હતા !
દેશની હાલની સ્થિતિ જોતાં કહી શકાય કે સાંપ્રદાયિક રાજનીતિ બીજા સમુદાયને નુકસાન ઓછું કરે છે, પોતાના સમુદાયને વધુ નુકસાન કરે છે ! આઝાદીમાં જેમનો ફાળો શૂન્ય હતો તે આઝાદી બાદ બેફામ બન્યા છે ! ગોડસેને દેશભક્ત માનનાર માનસિક વિકૃત હોય છે; તેમને હત્યારા / બળાત્કારીઓ ‘સંસ્કારી’ લાગે છે અને પોતાના ‘બાપુ’ લાગે છે !
સૌજન્ય : રમેશભાઈ સવાણીની ફેઇસબૂક દીવાલેથી સાદર
