આજે બસસ્ટેન્ડ પર બહુ જ ગીરદી છે. આ તો રોજનું થયું, પણ આજે કંઈક વધારે ગીરદી હોય એવું લાગે છે. હું, કેવી રીતે બસમાં ચડીશ ? ધક્કામુક્કી કરીને તો બસમાં ચડવાનું મારું કામ નથી. આ બસ ઉપડી ગયા પછી બે કલાક બેસવું પડશે. હે! ઈશ્વર, કંઈક મદદ કર. કરશનભાઈ મનમાં એમ ગણગણતા બસસ્ટેન્ડ પર ઊભા હતા. કરશનભાઈ 50 કિલોમીટર દૂર ગામડામાં રહેતા હતા અને શહેરમાં જિલ્લા પંચાયતમાં એકાઉન્ટ વિભાગમાં કામ કરતા હતા. રસ્તો ખરાબ હોવાથી બાઇકના બદલે બસમાં જ અપ ડાઉન કરતા હતા. આવતા તો ગામડેથી બસમાં જગ્યા મળી જતી, પણ જતા સમયે જગ્યા મળવામાં તકલીફ રહેતી હતી.
“એ … કાકા.”
કરશનભાઈ વિચારમાં પડી ગયા, અહીંયા કોણ મને કાકા કહીને બોલાવે છે.
ફરી અવાજ આવ્યો, .. “કાકા, તમારી બસ તરફ, બસમાં જુઓ.”
કરશનભાઈએ જોયું તો બસમાંથી આશરે સત્તર વર્ષની ઉંમરનો લાગતો છોકરો કરશનભાઈને બોલાવી રહ્યો હતો.
કરશનભાઈ પાસે ગયા. “શું છે દીકરા? તું મને બોલાવે છે?”
“હા કાકા, તમારે રતનપર જવું છે ને? મેં તમારી જગ્યા રાખી છે. ઉપર બસમાં આવી જાવ.”
કરશનભાઈએ ઈશ્વરનો અને જગ્યા રાખનાર દીકરાનો આભાર માન્યો. “દીકરા, તારો આભાર. તારું નામ શું છે?”
“મારું નામ દીપક છે. હું અહીંયાં કોલેજમાં અભ્યાસ કરું છું. તમારા રતનપર ગામથી 10 કિલોમીટર આગળ સુખપર રહું છું અને રોજ આ બસમાં પાછો જાઉં છું. હું તમને રોજ આ બસમાં જોઉં છું. તમને રોજ તો મુશ્કેલીથી જગ્યા મળી જાય છે. પણ આજે બસમાં ગીરદી વધારે છે. તમે ચિંતામાં હતા. હું તો રોજ ધક્કામુક્કી કરીને બસમાં ચડી જાઉં છું. હવેથી રોજ હું તમારી જગ્યા રાખીશ. તમે નિરાંતથી બસમાં ચડજો.”
કરશનભાઈ જાણે ઈશ્વરી વરદાન હોય તેમ દીપક સામે જોઈ રહ્યા. “તું શું અભ્યાસ કરે છે?”
“હું કેમિકેલ એન્જીનિયર થઈને સરકારશ્રીની સ્ટાર્ટઅપ યોજનામાં, મારા ગામમાં કેમિકલ ઇન્ડસ્ટ્રી શરૂ કરવા માગું છું.”
“વાહ! ખૂબ સરસ વિચાર અને ઈરાદો છે, તને ઈશ્વરના આશીર્વાદ જરૂર મળશે. તમારા જેવા યુવાનોએ સરકારશ્રીની સ્ટાર્ટઅપ યોજનાનો લાભ લઈને દેશના વિકાસમાં ફાળો આપવો જોઈએ. તમે જ દેશનું સાચું યુવાધન છો.”
પછી, તો રોજ દીપક અને કરશનભાઈની મુલાકાત થતી રહી. કરશનભાઈને ખેતી હતી એટલે કરશનભાઈ દીપકને ખેતીવાડી ઉપજનો લાભ આપતા રહેતા. બંને વચ્ચે, માનોને, કાકા-ભત્રીજા જેવો સંબંધ બની ગયો હતો.
“કાકા, મારો અહીંયાંનો અભ્યાસ પૂરો થયો. આગળ અભ્યાસ માટે મોટા શહેરમાં જવું પડશે.”
“એ તો ઘણું સારું કહેવાય. તારાથી વિખૂટા પડવું નહીં ગમે પણ પ્રગતિ માટે આગળ અભ્યાસ કરવો જરૂરી છે. દીકરા, ફોનથી મળતો રહેજે.”
“કાકા, હું તમને ક્યારે ય નહીં ભૂલું.”
પ્રસંગોપાત દીપક અને કરશનભાઈ વચ્ચે વાતચીત થતી રહેતી હતી. પછી સમય અને સંજોગોને લીધે એ પણ ઓછી થતી ગઈ, માનો ને લગભગ નહિવત થઈ ગઈ હતી.
એક દિવસ કરશનભાઈ ગામડે જવાની બસ બંધ હોવાથી બસસ્ટેન્ડ બહાર ટેમ્પાની રાહ જોઈ રહ્યા હતા. ત્યાં તેમની પાસે એક કાર આવીને ઊભી રહી. કારમાંથી અવાજ આવ્યો, “ચાલો કાકા, કારમાં બેસી જાવ.” કરશનભાઈને અવાજ પરિચિત લાગ્યો, કારમાં જોયું, તો દીપક કારમાં બેસવાનું કહી રહ્યો હતો.
“અરે! દીપક તું? તું અહીંયાં ક્યાંથી? તારા તો ઘણાં સમયથી કોઈ સમાચાર જ નહોતા?”
“કાકા, હું અભ્યાસ પૂરો કરી કેમિકલ ઇન્ડસ્ટ્રી નાખવામાં વ્યસ્ત થઇ ગયો હતો. મારા ગામમાં જ મને જગ્યા મળી ગઈ અને ત્યાં જ ઇન્ડસ્ટ્રી શરૂ કરી દીધી છે. સારી ચાલે છે.”
“સારું બેટા, સારું. ચાલ ઘરે ચા-પાણીનો લાભ આપતો જા.”
“પછી ક્યારેક આવીશ. તમે નિવૃત્ત ક્યારે થાવ છો?”
“બસ આ છેલ્લું વર્ષ ચાલે છે.”
“સારું કાકા, હવે હું તમને મળતો રહીશ.”
દીપકને ખબર પડી કે કરશનકાકા નિવૃત્ત થઇ ગયા છે. દીપક કરશનભાઈના ઘરે ગયો. “કેમ છો, કાકા?”
“મજામાં, આવ, બેટા, આવ. તારી ઇન્ડસ્ટ્રી કેમ ચાલે છે?”
“તમારા આશીર્વાદથી પ્રગતિમાં છે. કાકા, તમે નિવૃત્ત થઈ ગયા?”
“હા, હું ગયે મહીને જ નિવૃત્ત થઈ ગયો.”
“કાકા, મારી એક વિનંતી છે?”
“બોલ, બેટા. હવે હું નિવૃત્ત છું એટલે તને મદદરૂપ થઈ શકીશ. તે ઘણાં વરસ બસમાં મારી જગ્યા રાખી છે. તે મને કોઈ મુશ્કેલી પડવા દીધી નથી.”
“તો કાકા, તમે મારી ઇન્ડસ્ટ્રીનો એકાઉન્ટ વિભાગ સંભાળો, એવી મારી ઈચ્છા છે. મારે તમારી જેવા વડીલ અને માર્ગદર્શકની જરૂર છે.”
“પણ!”
“ના કાકા, પણ અને બણ કંઈ નહીં. તમે મારા પગારદાર તરીકે નહીં પણ એક સલાહકાર, હિતેચ્છુ અને વડીલ તરીકે મારી સાથે જોડાવ છો. તમારું માન સ્વમાન મારા કરતાં પણ વધારે જળવાશે તેની ખાતરી આપું છું.”
કરશનભાઈ ગદ્દગદ્દ થઈ ગયા … એટલું જ બોલી શક્યા, “ભલે બેટા, જેવી તારી મરજી … તે આપણો સહ-પ્રવાસીનો પ્રવાસ જાળવી રાખ્યો.
“કાકા મેં કોઈ ઉપકાર નથી કર્યો. સહ-પ્રવાસમાં તમારી પાસેથી જે શીખ્યો તેનું ઋણ ચૂકવું છું.”
કરશનભાઈને પુત્ર નહોતો, કરશનભાઈ દીપકને પુત્ર પ્રેમથી નીરખી રહ્યાં.
ભાવનગર, ગુજરાત
e.mail : Nkt7848gmail.com