ઘણાંને ઘરનો જબરો મોહ હોય છે. બધું ઘરનું જ જોઈએ. ખાવાનું ઘરનું, સૂવાનું ઘરનું, ઘરવાળી ઘરની … જો કે, ઘરવાળી તો ઘરની જ હોય ! બહારની હોય તો ય ઘરમાં ન ચાલે.
એ ખરું કે પરણે નહીં ત્યાં સુધી, છોકરો બહારનું ખાઈને જ મોટો થતો હોય છે. ભણવાનું ગામની બહાર હોય તો છોકરો મેસમાં ખાઈને બધું 'મેસ' કરતો હોય છે ને સિલકમાં મેશ જેવો જ રહી જતો હોય છે. એ બિચારો તો છેક પરણે ત્યારે ઘરનું ખાતો થાય છે.
મારું પણ એવું જ હતું. નાનો હતો ત્યારે બાએ કોળિયા ભરાવેલા, તે પછી તો રજાઓમાં ઘરે જવાનું થતું તો ઘરનું ખાવાનું મળતું. એ પછી નોકરી શહેરમાં લાગી. શહેરમાં જ પ્રેમ થયો ને ઘર પણ શહેરમાં જ માંડવાનું થયું. શરૂઆતના દિવસોમાં તો મારી એકની એક પત્ની ને હું ગામમાં રહ્યાં ને બાના હાથનું સરસ મજાનું ખાવાનું થયું. મારી પત્ની પણ બાના હાથનું ખાઈને તંદુરસ્તીની રક્ષા કરતી રહી, પણ એ કાયમનું ન હતું. ગમે ત્યારે શહેર તો આવવાનું જ હતું ને કાયમનું તો પત્નીના હાથનું જ ખાવાનું હતું. મને પણ થયું કે પત્નીના હાથની રસોઈનો લહાવો મળશે, પણ એણે જાહેર કરી દીધું કે તેને રાંધવાનો કંટાળો છે. એટલે રાંધતી નથી, એવું નહીં, પણ એનું રાંધેલું કોઈ બહુ ખાવા કરતું નથી એવું એણે જ્યારે કહ્યું તો મને દાળની જેમ કોઈએ તપેલામાં ઓરી દીધો હોય એવી લાગણી થઈ. તેણે જ કહ્યું કે તેના પિયરમાં એનો રાંધવાનો વારો રહેતો તો ઘરનાં સભ્યો ઘરનું ખાવાથી દૂર રહેતા ને નકોરડો ખેંચી કાઢતા. પત્નીએ જ કહ્યું કે તે રાંધતી તો બરકત ઘણી રહેતી. કોઈ ખાય તો ખૂટેને ! ખાવાનું વધતું તો ગાયકૂતરાંને નાખવું પડતું ને એ પણ ઉપવાસી રહેવામાં જ સલામતી જોતાં.
મને થોડું, પણ સ્વાદિષ્ટ ખાવાનું જોઈએ ને પત્નીને વધારે જોઈએ ને સ્વાદનો એને પહેલેથી જ આગ્રહ ન હતો. સ્વાદિષ્ટ એને પણ ભાવતું ખરું, પણ એ બીજાના હાથનું હોય તો ! પોતાને હાથે સ્વાદ એને બહુ માફક આવતો ન હતો.
એની વિશેષતા એ હતી કે તેને એકાદ આઈટમથી જ ચાલી જતું, કારણ આઈટમ બીજી હોય તો તે બનાવવી પડતી ને એ તેના ગજા બહારનું હતું. એને બનાવતાં સારી એવી વાર લાગતી ને જે એનું ખાવા ઈચ્છે તેને વાર ન લાગે એવું ભાગ્યે જ બનતું, સિવાય કે ખાવાનું માંડી વાળ્યું હોય !
ખીચડી તેની રાષ્ટ્રીય વાનગી હતી. કૈં પણ બનાવવાની વાત આવતી તો તેનો પહેલો પ્રસ્તાવ ખીચડીનો રહેતો. એટલી વખત ખીચડી મુકાતી કે હું મને માંદો લાગતો. મારી માંદગી બહુ ટકતી નહીં, કારણ બીજી આઈટમ ચણાની રહેતી. ચણા મને ભાવતા હતા, પણ ઘરમાં એટલી વખત બનવા લાગ્યા કે હું મને તબેલામાં હોઉં એવું લાગવા માંડ્યું. ચણાએ મને આસ્વાદને બદલીને અસ્વાદ વ્રત તરફ ધકેલ્યો હતો.
મારી પત્નીને હું ભૂખમરો વેઠતો તે ગમતું તો નહીં, પણ તેની પાસે તેનો ઉપાય ન હતો.
એવું ન હતું કે તે મને રાજી રાખવા કૈં કરતી ન હતી. બજારમાંથી તે રેસિપી બુક પણ લઈ આવી હતી. ધીમે ધીમે તેણે વાનગી બનાવવાનું પણ શરૂ કર્યું હતું, પણ તેની મુશ્કેલી એ હતી કે ગળ્યું તેને બિલકુલ માફક આવતું ન હતું ને મને દાળ, શાકમાં ગળપણ જોઈએ જ ! ગળપણ ઘડપણને રોકે છે એવું હું માનતો ને માનવતો. પત્નીને જરા પણ ગળ્યું ફાવતું નહીં. એનું ચાલે તો ગોળમાંથી પણ ગળપણ કાઢી લે. સારું છે કે સફરજન ને બીજાં ફળો કુદરતે મીઠાં બનાવ્યાં છે. મારી પત્નીનું ચાલે તો સફરજન તીખાં જ ઉગાડે.
એક દિવસ મારી નાજુક તબિયતને જોતાં પત્નીએ પુરણપોળી બનાવવાનું નક્કી કર્યું. મેં જાણ્યું તો મારા આનંદનો પાર ન રહ્યો. એણે ખૂબ મહેનતને અંતે પૂરણ તૈયાર કર્યું. પૂરણ મને ચખાડયું. ખાંડ નાખી ન હતી. મેં ખાંડ ઉમેરવાનું કહ્યું. તેણે ઉમેરી ને સાંજે નોકરીએથી આવ્યો ત્યારે પુરણપોળી ખાવા મળશે એવી આશા હતી. ન ફળી. પુરણપોળી બની તો હતી, પણ માઇક્રોસ્કોપમાં જોવા છતાં ક્યાં ય પૂરણ જોવા ન મળ્યું. મેં કહ્યું કે પોળી, પોલી છે, અંદર કૈં નથી. એણે પૂરણનો વાટકો સામે મૂકતાં કહ્યું કે પોળીને પૂરણ સાથે ખાવ. મેં કહ્યું કે એમ ખવાય? એ બોલી કે રોટલી સાથે શાક ખાવ છો તો રોટલીમાં શાક ભરો છો? એમ જ પૂરણને રોટલી સાથે લગાવીને ખાવ.
મેં ખાવાનું કેન્સલ કરીને હોટેલમાં જમવા જવાનું ઠરાવ્યું. પત્ની પણ રાજી થઈ. અમે હોટેલ પહોંચ્યાં. મેનેજરને પૂછ્યું કે કેવુંક છે ખાવાનું? એ બોલ્યો કે સાહેબ, તમે નિરાંતે બેસો. અમારે ત્યાં એકદમ ઘર જેવું ખાવાનું મળે છે.
મેં કહ્યું કે હોટેલમાં ઘર જેવું ખાવાનું?
મેનેજર બોલ્યો કે સાહેબ, હું સમજ્યો નહીં.
મેં કહ્યું કે ઘરથી કંટાળીને તો અહીં …
પત્નીએ મને એવી રીતે જોયો કે હું નીચું જોઈ ગયો.
('કુમાર'માં હાસ્યલેખ)
000
e.mail : ravindra21111946@gmail.com
