વિશ્વ પર્યાવરણ દિવસ 2021
ફોટો : રૂપાલી બર્ક, કુંબલગઢ
મારી વાત અમેરિકી કવિ જૉય્સ કિલ્મરે ‘વૃક્ષો’ શીર્ષકની સુંદર કવિતાના અનુવાદથી માંડવા માગું છું :
વૃક્ષો
મને નથી લાગતું કે ક્યારે ય હું
સુંદર કાવ્ય જોઈ શકીશ વૃક્ષ જેવું.
વૃક્ષ જેનું ભૂખ્યું મોં ચંપાયેલું છે
ધરતીના મધુર વહેતા સ્તને;
વૃક્ષ જે દિવસ આખો ઇશ્વરને નિહાળ્યા કરે
ને એના પાનભર્યા હાથ પ્રાર્થનામાં ઊંચા ધરે;
વૃક્ષ જે પહેરે ઉનાળામાં
રૉબિનનો માળો એના કેશમાં;
જેની છાતી પર બરફ પથરાય
જે હરદમ વરસાદમાં નહાય.
કાવ્યો મારા જેવા મૂર્ખ સર્જે
વૃક્ષ તો માત્ર ઇશ્વર સર્જે.
વિશ્વ પર્યાવરણ દિન ૧૯૭૪થી ઉજવાતો આવ્યો છે. ૧૪૩ દેશોની સરકારો, વેપારી સંસ્થાઓ, વિવિધ સંગઠનો, નાગરિકો પર્યાવરણીય પ્રશ્નો સંદર્ભે અનેક રીતે સક્રિય ભાગીદારી નોંધાવે છે. માનવ પર્યાવરણ સંબંધી સ્ટૉકહોમ કૉન્ફરન્સના પ્રથમ દિવસે સંયુક્ત રાષ્ટ્ર સંઘ દ્વારા ૧૯૭૨માં વિશ્વ પર્યાવરણ દિનની જાહેરાતને કારણે અસ્તિત્વમાં આવ્યો. પ્રથમ તબક્કામાં ‘માત્ર એક વિષયવસ્તુ પર આ દિવસ મનાવાતો હતો. ૧૯૮૭થી આ અંગેની પ્રવૃત્તિઓના કેન્દ્રો તરીકે યજમાન દેશોની પસંદગી શરૂ કરવામાં આવી. વર્ષ ૨૦૨૧ માટે યજમાન પાકિસ્તાન છે.
સાચું જ કહ્યું છે કે જંગલ પ્રત્યેનો આપણો વ્યવહાર આપણા પોતાના અને બીજા પ્રત્યેના વ્યવહારનું પ્રતિબિંબ છે. દુ:ખદ બાબત છે કે દર ત્રણ સૅકૅન્ડે એક ફૂટબૉલ પિચ જેવડો અને દર વર્ષે ૪.૭ હૅક્ટર જંગલનો (ડૅન્માર્ક જેટલો વિસ્તાર) ખાતમો થાય છે. માટે આ વર્ષે યુ.એન.ની થીમ છે : ‘Reimagine, Recreate, Restore’.
World Environment Day 2021ની ઑફિશ્યલ વૅબસાઈટ મારફતે #GenerationRestoration ઝુંબેશમાં જોડાઈ શકાય છે. આ દ્વારા પર્યાવરણ અંગે અઢળક માહિતી ઉપલબ્ધ થશે સાથોસાથ તમારા કાર્યો દ્વારા તમે કઈ રીતે યોગદાન આપી શકો છો, એનું માર્ગદર્શન પણ મળશે. સોશ્યલ મીડિયા મારફતે આ ઝુંબેશને વેગ આપવા માટે ખૂબ બધી સામગ્રી પણ મળશે. આપણી નાનામાં નાની પહેલનું મૂલ્ય હશે. ખાસ કરીને બાળકો, તરુણોને આમાં સાંકળીને કોરોનાકાળમાં સરસ પ્રવૃત્તિ પણ પૂરી પાડી શકાય એમ છે. રસ ધરાવતા વડીલો પણ આમાં શામેલ થઈ શકે છે. It is never too late to start anything good. Shall we?
આજના નિમિત્તે ગુગલ પર વિવિધ પોસ્ટરો મૂકેલાં છે એમાં રસપ્રદ અને ચિંતનશીલ કૅપ્શન્સ છે :
Every tree we plant contributes to the air we breathe.
Let us nurture nature so that we can have a better future.
Don’t be greedy, it’s time to be greeny.
Adopt me! They say my parents were killed by something called development.
He that plants trees loves others besides himself.
The earth does not belong to us. We belong to the earth.
We do not inherit the earth from our ancestors, we borrow it from our children.
Save the earth, we have nowhere to go.
ચાલો, આપણાથી જે થઈ શકે તે કરીએ …
~
e.mail : rupaleeburke@yahoo.co.in
