“ઓપિનિયન”ની વેબસાઇટ પર અશોક ચાવડાનો 'રેખાચિત્ર'નું રેખાચિત્ર : ગુજરાતી રેખાચિત્રો લેખ વાંચીને સ્વ. તુષાર ભટ્ટની આ ચોપડી યાદ આવી ગઈ. તુષારભાઈ સાથે તો ઘણી વાર ચેટ થયેલી; અને તેમને ઘેર અમદાવાદમાં મળવા પણ ગયો હતો.
અલબત્ત, પ્રતિભા પરિચય વાળા(!) તરીકે મને આવા વાંચનો બહુ ગમે છે. એ પુસ્તક હવે મેળવી જ લેવું પડશે. –
દરમિયાન, હમણાં હમણાં “ઓપિનિયન” પર પ્રસિદ્ધ થયેલા અાશાબહેન બૂચના બન્ને લેખ બહુ જ ગમ્યા. વધારે તો દીકરા રચિતની અમેરિકા મુલાકાત અંગેનો લેખ. તેમના વિચારો અને સંસ્કારોની અસર ત્યાં જન્મેલ અને ઉછરેલ રચિત પર આટલી સરસ પડી છે; તે જાણી મન મહોરી ઊઠ્યું. 'વડ તેવા ટેટા' બધે નથી હોતા !
મને આફ્રિકન અમેરિકન લોકોની લડત વિશે વાંચવામાં હમ્મેશ રસ રહ્યો છે. કાલે જ આવા એક મહાન માણસ – થરગુડ માર્શલની જીવન કહાણી વાંચી. જેના દાદા કાળા ગુલામ હતા; અને જેનાં માબાપ સાવ સામાન્ય સ્થીતિનાં હતાં; તેમનો આ દીકરો અમેરિકાની સુપ્રીમ કોર્ટના જજ સુધી પહોંચ્યો હતો.
માર્ટિન લ્યુથર કીંગનું નામ તો સૌ કોઈ જાણે છે; પણ આવા અનેક મહાપુરુષો અને સ્ત્રીઓએ અહીં શોષિત/ પીડિત લઘુમતીઓ માટે સંઘર્ષ કર્યા છે; અને આમ પ્રજાને – અા લેખમાં લખ્યું છે, તેમ નેતાગીરી પૂરી પાડી છે. પણ અમેરિકી સિસ્ટમની પુખ્તતા; ક્વેકરો અને અમેરિકી ઉદારમતવાદી બુદ્ધિધનનો ફાળો પણ આ સંઘર્ષોને સહાય કરવામાં કમ નથી. અમેરિક કોલેજોમાં રંગભેદની નીતિ દૂર કરાવવા થરગુડને અન્ય ધોળા ન્યાયાધીશોનો સહકાર પણ મળ્યો હતો.
ભારત અને અરબ દેશોમાં એવી નેતાગીરી શક્ય લાગતી નથી. અને ત્યાં નીતિનાશ એટલો સર્વવ્યાપક છે કે, અન્ના હજારે જેવા પણ કાંઈ કરી શકતા નથી.
રચિત બૂચને ગમશે જાણી તેમની જાણ સારુ :
તેણે મોન્ટગોમરીમાં જે મ્યુિઝયમ જોયું, એની ડિઝાઈનર ચીની અમેરિકન માયા લિન છે. એની જીવન કહાણી પણ અદ્દભુત છે. … પણ એનું પહેલું કામ વિયેટનામ અંગેનું. એની વાત વાંચી આપણે દાંતમાં આંગળાં નાખી દઈએ.
અાશાબહેન, તમારા લેખો બહુ જ ગમે છે. લખતાં રહેજો.
e.mail : sbjani2006@gmail.com