Opinion Magazine
Number of visits: 9456926
  •  Home
  • Opinion
    • Opinion
    • Literature
    • Short Stories
    • Photo Stories
    • Cartoon
    • Interview
    • User Feedback
  • English Bazaar Patrika
    • Features
    • OPED
    • Sketches
  • Diaspora
    • Culture
    • Language
    • Literature
    • History
    • Features
    • Reviews
  • Gandhiana
  • Poetry
  • Profile
  • Samantar
    • Samantar Gujarat
    • History
  • Ami Ek Jajabar
    • Mukaam London
  • Sankaliyu
    • Digital Opinion
    • Digital Nireekshak
    • Digital Milap
    • Digital Vishwamanav
    • એક દીવાદાંડી
    • काव्यानंद
  • About us
    • Launch
    • Opinion Online Team
    • Contact Us

એકસોમો જન્મદિવસ

નરેન્દ્ર ત્રિવેદી|Opinion - Short Stories|11 September 2024

“બેટા, બંટી, આપણા ઘરમાં આ ધમાલ શેની છે?”

“કંઈ નથી દાદીમા, આ તો ફક્ત ઘરને શણગારવામાં અને ઈલેક્ટ્રીક રોશનીથી, ફૂલોથી શણગાવામાં આવે છે.”

“એ તો મને પણ ખબર છે. તું કહે તો ખરો શું વાત છે?” બંટી કંઈ પણ કહ્યા વગર અંદર દોડી ગયો. જમનાબા વિચારમાં પડી ગયા. મનમાં ને મનમાં બોલ્યા, હશે જે હશે એ વાજતું ગાજતું માંડવે આવશે એટલે ખબર પડી જશે.

વાત, એમ હતી કે જમનાબાને સો વર્ષ પૂરાં થતાં હતાં અને ઘરના બધાએ નક્કી કર્યું કે જમનાબા તો આપણા ઘરનાં વટવૃક્ષ છે. સો વર્ષ પૂરાં થતાં હોય એવા પ્રસંગો બહુ ઓછા બને, એટલે ધામધૂમથી જન્મદિવસની ઉજવણી કરવી છે. પણ. જમનાબાને જન્મદિવસની ઉજવણીની સરપ્રાઈઝ આપવી છે એટલે જમનાબાને જાણ ન થાય એ ધ્યાન રાખવાનું નક્કી કર્યું હતું એટલે બંટી કંઈ કહ્યા વગર જતો રહ્યો હતો.

“ચાલો, બા, તૈયાર થઈ જાવ.”

“આપણે ક્યાં ય બહાર જવાનું છે?”

“ના, બા આપણે ક્યાં ય બહાર જવાનું નથી પણ આપણે ત્યાં ઘણા મહેમાન આવવાના છે.” જમનાબા હસ્યાં.

“કેમ બા હસ્યાં?”

“અમસ્થુ જ, બેટા. ચાલ મને તારી પસંદગીનો સાડલો આપ એટલે હું તૈયાર થઈ જાવ.”

નીચે દીવાનખંડમાં ઘરના બધા સદસ્ય અને મહેમાનો ગોઠવાઈ ગયા હતા. મોટી જમનાબાનું નામ અને “એકસોમો જન્મદિવસ મુબારક” લખેલી કેક દીવાનખંડમાં લાવવામાં આવી. બંટી, જમનાબા પાસે આવ્યો, “ચાલો બા.”

જમનાબા બધાં સામે મંદ મંદ હસતા ઊભા થયા. “બોલ, બેટા, ક્યાં જવાનું છે?”

“બા, કેક કાપવા માટે જવાનું છે. આજે તમારો એકસો મો જન્મદિવસ છે અને તેની ઉજવણી માટે તો આપણે બધાં ભેગા થયાં છીએ.”

 “એમ મને તો ખબર જ નથી કે આજે મારો એકસોમો જન્મદિવસ છે.”

જમનાબાએ બંટીને સાથે રાખી કેક કાપી. બધાએ જમનાબાના જન્મદિવસ મુબારકના નારાથી દીવાનખંડને ગુંજાવી દીધો. બાએ બધાને કેક ખવરાવી મુખ મીઠું કરાવ્યું. બધાં જમનાબાને સરપ્રાઈઝ આપ્યાની ખુશીમાં ખુશખુશાલ હતા.

બાએ હાંક મારી, “અરજણ.”

“જી બા, આ બધાને તેની મનગમતી ગિફ્ટ મારા વતી આપી દે.” બધાં જ એક બીજા સામે જોવા લાગ્યા કે આપણે આટલી ગુપ્તતા રાખી તો પણ બાને ખબર કેવી રીતે પડી ગઈ પણ કોઈ પાસે તેનો જવાબ નહોતો.

“તમને બધાંને મારી ગિફ્ટ ગમી?”

“બા, અમને બધાંને અમારી પસંદગીની ગિફ્ટ મળી છે પણ અમે તમારો જન્મદિવસ શાનદાર રીતે ઉજવવાના છીએ એ ખબર તમને કેવી રીતે પડી? અમે નક્કી કર્યું હતું કે આપણે બાને ખબર પડવા નથી દેવી. આપણે બાને જન્મદિવસની શાનદાર ઉજવણીની સરપ્રાઈઝ આપવી છે તેને બદલે બા તમે અમને સરપ્રાઈઝ ગિફ્ટ આપીને ચોંકાવી દીધા છે.”

“તમે ભૂલી ગયા કે હું તમારી બા છું. તમને એમ કે મને કંઈ ગતિવિધિની ખબર નથી, પણ તે દિવસે બંટી મને જવાબ આપ્યા વગર જતો રહ્યો એટલે મને થયું સાલું દાળમાં કંઈક કાળું છે. બાકી બંટી મને જવાબ આપ્યા વગર જાય નહીં.” એક દિવસ બંટીને પૂછ્યું, `બેટા તારા જન્મદિવસને તો હજી વાર છે તો આ શેની તૈયારીઓ ચાલે છે?` બંટીએ ભોળા ભાવે કહ્યું, `દાદીમા મને ખબર નથી પણ ઘરમાં બધા જન્મદિવસ આવે છે ને તૈયારી કરવી છે એવી વાત થતી હતી.`

“એટલે મેં વિચાર્યું કે હમણાં તો કોઈનો જન્મદિવસ આવતો નથી. અચાનક મને મારાં સો વર્ષ પૂરાં થાય છે એ વાત તમારી સાથે થઈ હતી એ યાદ આવ્યું ને વાતનો તાળો મળી ગયો. તમારે જેમ મને જન્મદિવસની ઉજવણીની સરપ્રાઈઝ આપવી હતી એમ મેં પણ તમને ગિફ્ટ આપીને સર પ્રાઈઝ આપવાનું નક્કી કર્યું અને અરજણને તમને લોકોને ખબર ન પડે તેમ ગિફ્ટ ખરીદવાનું કામ સોંપી દીધું. તમારી બા છું ને એટલે તમારી પસંદગીની પૂરેપૂરી ખબર છે.”

 “બા, તમે ગ્રેટ છો.”

“ના, બેટા, ગ્રેટ તો તમે લોકો છો કે મારો એકસોમો જન્મદિવસ શાનદાર રીતે ઉજવાવનું નક્કી કરીને તે પ્રમાણેની વ્યવસ્થા પણ ગોઠવી. બાકી આજે કોણ માબાપના જન્મદિવસ યાદ રાખે છે. તો, પછી તેને ઉજવવાની વાત તો દૂરની વાત થઈ. 

તમને બધાંને બાનો એકસોમો જન્મદિવસ મુબારક. બહાર આતશબાજી શરૂ થઈ ગઈ અને આકાશમાં લખાઈ ગયું, “હેપી બર્થડે બા”. ચારેકોર આકાશ રોશનીથી ઝળહળી ઉઠ્યું ….

(ભાવનગર)
e.mail : nkt7848@gmail.com

Loading

શૂટઆઉટ @અમેરિકા: આત્મરક્ષણની દોડમાં એક દેશ કેવી રીતે ગન કલ્ચરનો શિકાર બની ગયો

રાજ ગોસ્વામી|Opinion - Opinion|11 September 2024

રાજ ગોસ્વામી

અમેરિકામાં રાષ્ટ્રપતિપદની ચૂંટણીના રિપબ્લિકન ઉમેદવાર અને પૂર્વ રાષ્ટ્રપતિ ડોનાલ્ડ ટ્રમ્પ પર તાજેતરમાં થયેલા ગોળીબાર પછી, અમેરિકામાં ખાનગી હથિયારો પર ફરી એકવાર ચર્ચા શરૂ થઇ છે. અમેરિકામાં જ્યારે પણ ગોળીબારની ઘટના બને છે, ત્યારે તેના લોકોમાં અને બહાર પણ એ ચર્ચા શરૂ થાય છે કે અમેરિકામાં હવે ખાનગી હથિયારો પર નિયંત્રણની જરૂર છે.

ખાનગી હથિયારો અમેરિકામાં એક સંવેદનશીલ મુદ્દો છે અને રાજકીય રીતે વિભાજનકારી છે. એક અહેવાલ પ્રમાણે, માત્ર 2014થી 2022 વચ્ચે અમેરિકામાં સામૂહિક શૂટઆઉટની 4,011 ઘટનાઓ બની હતી. મજાની (!) વાત એ છે કે એવા જ એક શૂટઆઉટનો ભોગ બન્યા હોવા છતાં, ટ્રમ્પ કહે છે કે તે અમેરિકન લોકોના હથિયાર રાખવાના અધિકારનું રક્ષણ કરશે!

અમેરિકામાં ખાનગી હથિયારોના અધિકાર, જેને પ્રચલિત ભાષામાં ગન-કલ્ચર કહે છે, તે આખી દુનિયામાં અનન્ય છે. આ સંસ્કૃતિ સમજવા જેવી છે. 1970ના દાયકામાં, રાષ્ટ્રપતિ જોન એફ. કેનેડી, તેમના ભાઈ રોબર્ટ કેનેડી અને રંગભેદ વિરોધી નેતા માર્ટિન લુથર કિંગ જુનિયરની ગોળીઓ મારીને હત્યા થઇ, ત્યારે એક ઇતિહાસકારે લખ્યું હતું કે, “અમેરિકા એક માત્ર એવું ઔદ્યોગિક રાષ્ટ્ર છે, જ્યાં 5 કરોડ જેટલી રાઈફલો, શોટગન્સ અને હેન્ડગન્સ સામાન્ય નાગરિકોના હાથમાં છે.”

એ વખતે હથિયારોનો વરસાદ વરસતો હતો, તો હવે પૂર આવ્યું છે. આજે, અમેરિકનોના હાથમાં આશરે 40 કરોડ હથિયારો છે. એ જ કારણ છે કે અમેરિકા આખી દુનિયામાં એક માત્ર એવો દેશ છે, જ્યાં ખાનગી ગોળીબારમાં સૌથી વધુ બાળકો અને કિશોરોનાં મોત થાય છે.

અને દેશ વિશ્વમાં એકમાત્ર એવો દેશ હોવાનો કમનસીબ તફાવત ધરાવે છે જેમાં બંદૂકો બાળ અને કિશોર મૃત્યુના અગ્રણી કારણ તરીકે ઓળખાય છે. આજે, અમેરિકનો માથાદીઠ આશરે 1.2 બંદૂકો સાથે જીવે છે. અમેરિકાના રાજ્યોમાં બંદૂકોના કાયદા એટલા નરમ છે કે તાજેતરનાં વર્ષોમાં ખાનગી હથિયારોનું વેચાણ વધ્યું છે. 

બીજા વિશ્વયુદ્ધ પછી અને સોવિયત સંઘ સાથે શીત યુદ્ધના પ્રારંભે અમેરિકનોએ મોટાપાયે હથિયારો રાખવાનું શરૂ કર્યું હતું. એ સમયે અમેરિકામાં હથિયારો બનાવાનો ઉદ્યોગ ફૂલ્યોફાલ્યો હતો. એટલે, ચોકલેટ કેમ વેચવી તેની જેમ બંદૂકો કેમ વેચવી તેનું માર્કેટિંગ પણ અસ્તિત્વમાં આવ્યું છે. હોલીવૂડની ફિલ્મોમાં આટલી બધી એક્શન કેમ હોય છે તેનું મૂળ કારણ આ ગન કલ્ચર છે.

પ્યુ રિસર્ચ સેન્ટરનો એક સર્વે કહે છે કે દસમાંથી ત્રણ અમેરિકનો હથિયાર રાખતા હોવાનો દાવો કરે છે. રિપબ્લિકન પાર્ટીના 45 પ્રતિશત સમર્થકો અને ડેમોક્રેટિક પાર્ટીના 20 પ્રતિશત સમર્થકો હથિયારો ધરાવે છે. 40 પ્રતિશત પુરુષો અને 25 પ્રતિશત સ્ત્રીઓ બંદૂકો રાખે છે. ગામડાઓમાં 40 પ્રતિશત, સબર્બમાં 30 પ્રતિશત અને શહેરોમાં 20 પ્રતિશત લોકો હથિયારબદ્ધ છે. રંગ પ્રમાણે, 38 પ્રતિશત ગોરા અમેરિકનો, 24 પ્રતિશત અશ્વેતો, 20 પ્રતિશત હિસ્પાનિક અને 10 પ્રતિશત એશિયનો ઘરોમાં હથિયારો લટકાવી રાખે છે.

દસમાંથી સાત બંદૂકધારીઓ (72%) કહે છે કે તેઓ આત્મરક્ષણ માટે બંદૂક ધરાવે છે. 32 પ્રતિશત લોકો શિકાર માટે, 30 પ્રતિશત લોકો સ્પોર્ટ્સ માટે, 15 પ્રતિશત લોકો ગન કલેક્શન માટે અને 7 પ્રતિશત લોકો નોકરીના ભાગ રૂપે બંદૂક રાખે છે.

એવું તે શું છે કે દુનિયાના અન્ય તમામ આધુનિક લોકતાન્ત્રિક સમાજોમાં લોકો હથિયારોથી દૂર જવાની વાત કરે છે અને અમેરિકનો પોતાને હથિયારોથી સજ્જ કરવાનો આગ્રહ કરે છે? આખી દુનિયામાં માત્ર અમેરિકામાં જ આવું કેમ છે?

તેનાં બે કારણો છે. એક, અમેરિકાનો ઇતિહાસ અને તેના કાયદાઓ. અમેરિકા જ્યારે એક દેશ નહોતો, અને વિભિન્ન વસાહતીઓમાં વિભાજીત હતો, ત્યારે સૌથી પહેલાં યુરોપીયન લોકો બંદૂકો લઈને ત્યાં સ્થાયી થયા હતા, પરંતુ ગન સંસ્કૃતિની ઉત્પત્તિ 18મી સદીમાં ઉભરી આવેલી “સરહદી ભાવના”માં જોવા મળે છે. યુરોપીયન વસાહતીઓએ અમેરિકન વેસ્ટ તરફ આગેકૂચ કરી, ત્યારે સરહદોને અંકિત કરવાના ભાગ રૂપે મોટા પાયે હથિયારોનો ઉપયોગ શરૂ થયો હતો.

આ “સરહદી ભાવના”ને “મેનિફેસ્ટ ડેસ્ટિની” તરીકે ઓળખતા ઘણા વસાહતીઓ માનતા હતા કે તેઓ ભગવાનની ઇચ્છા પ્રમાણે પશ્ચિમની જમીન પર વિજય મેળવી રહ્યા છે. જો કે ઘણા લોકો માત્ર તક અને સમૃદ્ધિની શોધમાં ગયા હતા. આ વિસ્તરણ દરમિયાન, વસાહતીઓને જંગલી પ્રાણીઓનો શિકાર કરવો પડતો હતો અને તેમની સામે લડવું પડતું હતું, તેમ જ સ્થાનિક લોકો સાથે લડવું પડતું હતું. આ કારણોસર, કેટલીક વસાહતોએ સ્થળાંતર કરતા પહેલાં કાયદેસર રીતે હથિયારો મેળવવાનો નિયમ શરૂ કર્યો હતો.

બીજી રીતે કહીએ તો, પ્રાચીન અમેરિકામાં જંગલ રાજ હતું. હોલીવૂડની વાઈલ્ડ વેસ્ટ ફિલ્મોમાં તેની ઝાંખી આજે પણ જોવા મળે છે. બીજું, વસાહતોના સમયથી લઈને ગૃહયુદ્ધ સુધી, અમેરિકામાં અનેક ખાનગી સેનાઓ (મિલિશિયા) હતી. વસાહતોએ આવી સેનાઓ જાળવવા માટે નિયમ બનાવ્યો હતો. પ્રત્યેક પરિવાર તેના ઘરમાં ઓછામાં ઓછુ એક હથિયાર રાખશે અને ઘરનો એક હટ્ટોકટ્ટો માણસ સેનામાં ભરતી થવા તૈયાર રહેશે. 

અમેરિકામાં બ્રિટિશ સેના સામે ક્રાંતિકારી યુદ્ધ (1775-1783) થયું, જે સ્વાતંત્ર્ય યુદ્ધ પણ કહેવાય છે, તેમાં આ ખાનગી સેનાઓએ મોખરાની ભૂમિકા ભજવી હતી અને દેશ આઝાદ થયો ત્યારે તેના સ્થાપકોએ બંધારણમાં દ્વિતીય સુધારા મારફતે રાજ્યોની ખાનગી સેનાને રક્ષણ પૂરું પાડ્યું હતું. આ કાનૂની રક્ષણનું અર્થઘટન એવું થતું રહ્યું છે કે દરેક નાગરિકને હથિયાર રાખવાનો અધિકાર છે. અમેરિકામાં લોકો બંદૂકો રાખે છે કારણ કે તેમને બંધારણનું રક્ષણ છે. 

સમગ્ર 20મી સદી દરમિયાન દ્વિતીય સુધારાના અર્થઘટન પર ચર્ચા થઈ હતી કે શું તે લશ્કરનો હથિયારો રાખવાનો “સામૂહિક અધિકાર” છે કે તમામ નાગરિકોનો હથિયારો રાખવાનો “વ્યક્તિગત અધિકાર.” 2008માં, સર્વોચ્ચ અદાલતે ચુકાદો આપ્યો કે દ્વિતીય સુધારો એક વ્યક્તિગત અધિકાર છે. 

બીજું, અમેરિકામાં નેશનલ ગન રજિસ્ટ્રી નથી. બીજા દેશોમાં, બંદૂકો કેટલી બને છે અને કોને વેચવામાં આવે છે તેનો રેકોર્ડ રાખવામાં આવે છે. અમેરિકનો આવી રજિસ્ટ્રીનો વિરોધ કરતા આવ્યા છે. તેમને ડર છે કે બંદૂકોની ફરજિયાત નોંધણીથી રાજ્યો તેને જપ્ત કરી લેવાનો પ્રયાસ કરશે. આજની તારીખે, માત્ર છ રાજ્યોમાં જ બંદૂકની નોંધણી થાય છે. ટૂંકમાં, કોની પાસે બંદૂકો છે અને તેનો ક્યાં ઉપયોગ થાય છે તેનો કોઈ સરકારી ડેટા નથી. 

આ ગન કલ્ચરના કારણે જ અમેરિકામાં અપરાધનું અને શૂટઆઉટનું પ્રમાણ વધુ છે. તમે દેશો વચ્ચે ‘શસ્ત્રોની દોડ’ શબ્દ સાંભળ્યો હશે. પાડોશી દેશ નવાં શસ્ત્રોથી સજ્જ થાય, તો તેનો હરીફ દેશ પણ એવાં હથિયારો માટે દોડ લગાવે છે. છેલ્લી અડધી સદીથી દુનિયામાં આવી શસ્ત્ર દોડ ચાલે છે. અમેરીકા આવી જ રીતે તેની આંતરિક શસ્ત્ર દોડનું શિકાર બન્યું છે. આત્મરક્ષણ માટેની આ દોડમાં બધા જ અસુરક્ષિત થઇ ગયા છે, રાષ્ટ્રપતિ પણ.

પ્રગટ : ‘બ્રેકીંગ વ્યુઝ’ નામક લેખકની સાપ્તાહિક કોલમ, ‘સંસ્કાર’ પૂર્તિ, “સંદેશ”; 08 સપ્ટેમ્બર 2024
સૌજન્ય : રાજભાઈ ગોસ્વામીની ફેઇસબૂક દીવાલેથી સાદર

Loading

જીવવા-જીવાડવાનું અઘરું અને મરવા-મારવાનું હવે સહેલું થઈ ગયું છે …

રવીન્દ્ર પારેખ|Opinion - Opinion|11 September 2024

રવીન્દ્ર પારેખ

એક દસ વર્ષનાં છોકરાની મમ્મી ફરિયાદ કરતી હતી કે છોકરો બગડી ગયો છે અને મોબાઇલમાં પોર્ન દૃશ્યો જુએ છે. અભિમન્યુ ગર્ભમાંથી જ શિક્ષણ પામેલો એમ જ નાની વયે આજનાં બાળકો શિક્ષિત થાય તો નવાઈ નહીં. આમ તો એનો આનંદ થવો જોઈએ, પણ જે શિક્ષણ પહોંચે છે તે આનંદ આપે એવું હોતું નથી. ઇલેક્ટ્રોનિક અને ટેકનિકલ સગવડો એટલી વધી છે કે નવાં બાળકો એ ઝડપથી શીખી જાય છે. આ શીખવામાં જેમ સારી બાજુઓ સામે આવે છે, એમ જ નબળી બાબતો પણ સામે આવે છે. એટલે બાળકોને જેમ સારી બાજુ શીખવાની થાય છે, એમ જ નબળી બાજુ પણ શીખવાની થાય છે. જેમ સારી બાજુ કોઈ ન શીખવે તો ય આવડે, એમ જ નબળી બાજુ પણ કોઈ ન શીખવે તો આવડી જાય છે. એમાં શિક્ષકો કે મા-બાપ માર્ગદર્શન આપી શકે, પણ એ પણ એવી જ કોઈ વાતમાં ફસાયેલાં હોય તો એમને માર્ગદર્શન કોણ આપે એ સવાલ છે.

દસ વર્ષનો છોકરો મોબાઇલમાં પોર્ન જુએ એની ફરિયાદ મમ્મી કરે છે ત્યારે એ ભૂલી જાય છે કે છોકરાને મોબાઈલ એણે જ અપાવ્યો છે. એમાં કેવી રીતે જોવાય કે ક્યાંથી ક્યાં પહોંચાય એ એણે જ શીખવ્યું છે. પછી કોઈ ભળતું ક્લિક થતાં કૈં જુદું જ છોકરો સામે લઈ આવે તો તેની હોંશિયારી પર એ જ મમ્મી વારી જાય છે કે મારો દીકરો તો સ્માર્ટ થઈ ગયો છે. એ દીકરો અજાણતાં જ પોર્ન સીન પર પહોંચી જાય ને પછી કુતૂહલથી આગળ વધે તો મમ્મી ચોંકે છે ને છોકરાને ફટકારે છે. છોકરાને તો ખબર જ નથી પડતી કે શું જોવાય ને શું ન જોવાય? એની ભૂલ ક્યાં થઈ એ જ સમજાતું ન હોય ને મમ્મી માટે છોકરો એકાએક નઠારો થઈ જાય છે.

સાચી વાત એ છે કે બાળકને કાબૂ ન કરાય તો એ કૈં પણ જાણી-કરી શકે એમ છે એનો ખ્યાલ માબાપને  આવવો જોઈએ, પણ માબાપને એટલો સમય જ નથી કે એટલું ધ્યાન આપે. બીજી તરફ એટલી બધી ખરી-ખોટી મહિતીઓનો ખડકલો વધ્યો છે કે તમે ઈચ્છો કે ન ઈચ્છો, તો પણ એ માથે મરાય જ છે. એનાથી બાળકોને સમજાવીને દૂર રખાય એટલું જ ને એટલાથી બાળક બચી જ જાય એની કશી ખાતરી નથી, કારણ તે ઘરની બહાર જશે તો બીજી ઢગલો વાતો જાણીને કે જોઈને આવશે. આ બધાંનો બોજ તેના મન પર પડે છે એટલે તે જલદી રિએક્ટ થાય છે. તે એકાએક ગુસ્સો કરે છે કે હતાશ કે ખુશ થાય છે. કોઈ પણ ઉંમરનાને લાગુ પડે એવો આજનો એક ગુણ આક્રમકતાનો અને દેખાડાનો છે. એમાં અપવાદો છે જ, પણ તે અપવાદો જ છે. કોઈ પણ ઉંમરે કોઈ ગુસ્સે થઈને કોઈને મારી નાખે છે ને બીજો તેને બચાવવાને બદલે તેનો વીડિયો ઉતારે છે, કારણ તે લાઇક્સ માટે મરવા પડે છે, એટલે કોઈ મારે છે તો તેને મારવા દે છે ને પોતાની જવાબદારી કે ફરજ હોય તેમ વીડિયો ઉતારે છે.

આમાંનું કૈં પણ ફરજિયાત નથી. નથી મારવાનું ફરજિયાત કે નથી વીડિયો ઉતારવાનું ફરજિયાત. વીડિયો ન ઊતરે તો જીવ જાય એવું નથી, પણ નહીં બચાવાય તો જીવ જરૂર જાય એમ છે એટલું ભાન વીડિયો ઉતરનારને ન હોય એ દુ:ખદ છે.

કોણ જાણે કેમ પણ આપણને કોઈના જીવની ચિંતા જ નથી. કોઈ, કોઈને મારી નાખે છે, તો મારનાર જેલ ભોગવે છે ને મરનારનું કુટુંબ એવાં સંકટમાં મુકાય છે કે તેનો કોઈ હિસાબ જ ન થાય. એવી જ રીતે મારનારનું કુટુંબ પણ વેઠે તો છે જ ! આનો વિચાર નથી મરનારને કે નથી મારનારને. કેવી રીતે કોઈ પ્રેમી ભરી સડક પર પ્રેમિકાનું ગળું કાતરી નાખે? એમ કરનારને એ વિચાર કેમ નહીં આવતો હોય કે જેને તે મારી રહ્યો છે, તે પછી ક્યારે ય કોઈ સૂર્યોદય કે ચંદ્રોદય નહીં જોઈ શકે. એવું કોઈ પોતાને માટે કરે તો ખૂની તેની કલ્પના પણ કરી શકે એમ છે? તે જેને મારે છે તે દોષિત હોઈ શકે છે. તેણે મારનારનું કૈં બગાડ્યું હોય એમ બને. એને માટે પોલીસમાં કે કોર્ટમાં જવાનું તેનાં ગજા બહાર હોય એ ય શક્ય છે, કારણ તેને ન્યાય મળશે જ એની ખાતરી નથી, એટલું જ નહીં, ન્યાય મેળવવાનું તેની તાકાત બહારનું પણ છે. એટલે ના છૂટકે તે કાયદો હાથમાં લે છે. ઘણી વાર ગુનો લાચારીનું પરિણામ હોય છે.

જે રીતે ગુનો કરવાનું સહેલું થઈ રહ્યું છે એ ચિંતાનો વિષય છે. આજકાલ તો સ્કૂલના વિદ્યાર્થીઓ પણ ચપ્પુ લઈને ફરતા થયા છે. કોઈ, કોઈને ગોળી મારી દે છે. કોઈ ચામડાના પટ્ટાથી કોઈનું ગળું દબાવી દે છે. કોઈ સાવ અજાણી સ્ત્રી પર બળાત્કાર કરે છે ને પછી એ સ્ત્રી કોઈને પોતાની ઓળખ આપી દેશે એ ભયે એને મારી નાખે છે. કોઈ ટ્રક હેઠળ કોઈને કચડી નાખે છે. આટલી બધી અનુકૂળતા મારનારને કેવી રીતે થાય છે, એ જ સમજાતું નથી. કોઈ ગોળી મારે છે તો એનો અર્થ એ થયો કે તેની પાસે હથિયાર છે. આ હથિયારો આટલી સહેલાઈથી કોઇની પાસે કેવી રીતે પહોંચે છે તેનું આશ્ચર્ય છે. વાત મારનારની જ નથી, મરનારની પણ છે. વાતે વાતે લોકો મરવા પણ તૈયાર થઈ જાય છે. પતિએ દગો દીધો, તો પત્ની ફાંસો ખાઈ લે છે. તે એક વાર પણ વિચારતી નથી કે દગો પતિએ દીધો તો પત્ની શું કામ ફાંસો ખાય? ફાંસો જ ખાવાનો હોય તો પતિ ખાય, પત્ની શું કામ મરે? એમ જ પત્ની પરપુરુષ સાથે પકડાય તો પતિ ઝેર ખાઈ લે છે. એમાં જેની ભૂલ હોય તેને તો કોઈ હાનિ થતી નથી. પરીક્ષામાં નાપાસ થાય એટલે કોઈ છોકરી પંખે લટકી જાય છે, તે તો ઠીક, પણ નાપાસ થવાના ભય માત્રથી છોકરો નદીમાં કૂદી જાય છે. ગરીબીને કારણે આખું કુટુંબ ઝેર ખાઈ લે છે કે મા દીકરી સાથે ફિનાઇલ પી લે કે મમ્મી, દીકરીને પાઇ દે ને મરવું મમ્મીએ હોય ને દીકરી મરી જાય, ત્યારે જે સ્થિતિ સર્જાય છે એની કલ્પના પણ અસહ્ય છે. બાળકોના કોઈ વાંક વગર મા કે બાપ સામૂહિક આત્મહત્યા કે હત્યા કરે એ જીરવવાનું અઘરું છે. આવી ઘટનાઓ એટલી બધી બને છે કે ઘણી વાર તો પ્રિન્ટ મીડિયામાંથી શાહીને બદલે લોહી ફેલાતું હોવાનું અનુભવાય છે. મરવા-મારવાના અનેક કારણો હશે જ, પણ એક કારણ એ પણ છે કે હવે ન્યાય મેળવવાનું ખૂબ મોંઘું ને મોડું થયું છે, એને કારણે કાયદેસર કાર્યવાહી કરવાને બદલે વ્યક્તિ કાયદો હાથમાં લઈને જાતે જ ન્યાય તોળવા બેસે છે. એ રસ્તો પણ છેવટે તો મુશ્કેલ જ પુરવાર થાય છે, કારણ મોડું તો મોડું, કાયદો કાયદાનું કામ તો કરે જ છે.

ગયા રવિવારે ‘દૈનિક જાગરણ’માં પશ્ચિમી દિલ્હીના સંવાદદાતાએ એવા સમાચાર આપ્યા કે ખ્યાલા પોલીસ થાણામાં શુક્રવારે એવી સૂચના મળી કે ઘરમાંથી છ દિવસની છોકરી ગુમ છે. પોલીસ રવિ નગરના એ ઘરમાં પહોંચી. ત્યાં વિમલેશની પત્ની શિવાનીએ જણાવ્યું કે તેણે હોસ્પિટલમાં એક દીકરીને જન્મ આપ્યો તે પછી ગુરુવારે તેને રજા આપવામાં આવી અને તે તેનાં પિયર આવી ગઈ હતી. રાત્રે બે અઢી વાગે તેણે બાળકીને દૂધ પીવડાવ્યું અને ત્યાં જ સૂઈ ગઈ. સાડા ચારે તે ઊઠી તો બાળકી તેની પાસે ન હતી. પોલીસે આસપાસના સી.સી.ટી.વી. ફૂટેજ જોયા. તપાસ ચાલતી હતી, ત્યાં શિવાનીએ કહ્યું કે તેણે પેટના ટાંકા કઢાવવા હોસ્પિટલે જવું પડશે. પોલીસને થોડું વિચિત્ર લાગ્યું,પણ શિવાનીને જવા દેવાઈ. દરમિયાન છત પરથી એક બેગ મળી. બેગ ખોલી તો બાળકી એમાં મૃત મળી આવી. હોસ્પિટલથી બાળકીની મમ્મીને બોલાવવામાં આવી. તેણે પૂછપરછમાં જણાવ્યું કે આ તેની ચોથી બાળકી હતી, ચારમાંથી બે તો અગાઉ મરી ચૂકી હતી. વારંવાર બાળકીઓ થવા અંગે તેને મહેણાં મરાતાં હતાં એટલે દૂધ પીવડાવતી વખતે જ શિવાનીએ તેનું ગળું દબાવીને મારી નાખી હતી ને પછી બેગમાં ભરીને પડોશીની છત પર નાખી આવી હતી.

શિવાનીએ આવું કેમ કર્યું? તો કે, સંબંધીઓ વારંવાર બાળકીને જન્મ  આપવા બદલ સંભળાવતા રહેતા હતા. આપણે બહુ સુધરી કે વિકસી ગયા હોવાના ભ્રમમાં રાચીએ છીએ, પણ આપણને એટલું ભાન નથી કે માતા તો કેવળ જન્મ આપે છે, પણ દીકરી કે દીકરો જન્માવનારું રંગસૂત્ર (ક્રોમોઝોમ) તો  પિતા પાસે જ છે, પણ જન્મ માતા આપે છે એટલે ઘણાં એમ જ માને છે કે દીકરીઓ તે જ જન્માવ્યાં કરે છે. આ સરાસર ખોટું છે. દીકરી જન્માવે છે, પિતા, પણ વગોવાય છે માતા. મહેણાં પિતાને નથી મરાતાં, માતાને મરાય છે. આ વાત ભયંકર રીતે માતાને અન્યાય કરે છે. જેને માટે માતા જવાબદાર જ નથી, તેને માટે તેણે વેઠવાનું થાય છે ને એનું પરિણામ એ આવે છે કે માતા આત્મહત્યા કરી લે છે અથવા તો અહીં જેમ બન્યું તેમ બાળકીની હત્યા કરી નાખે છે. એક જમાનામાં બાળકીને દૂધપીતી કરવામાં આવતી હતી. એ પણ હત્યા જ હતી ને અત્યારે દૂધ પીવડાવતી વખતે માતા જ તેનું ગળું દબાવી દે છે. સેંકડો વર્ષો પછી પણ આપણે સુધર્યા નથી કે નથી સુધરી આપણી માનસિકતા !

કોઈને જીવાડવાનું બનતું નથી, પણ કોઈને મારવાનું ઉત્તરોત્તર સહેલું થતું જાય છે ને તે કેવળ શરમજનક છે. કોઈને જીવ આપવાનું આપણું ગજું નથી, તો કોઈનો જીવ લેવાનું આટલું સહેલું ન જ બનવું જોઈએ …

000

e.mail : ravindra21111946@gmail.com
પ્રગટ : ‘સ્ત્રી સશક્તિકરણ’ નામક લેખકની કટાર, ‘મેઘધનુષ’ પૂર્તિ, “ગુજરાત ટુડે”, 08 સપ્ટેમ્બર  2024

Loading

...102030...437438439440...450460470...

Search by

Opinion

  • ‘ફૂલ નહીં તો ફૂલની પાંખડી’ પણ હવે લાખોની થઈ ગઈ છે…..
  • લશ્કર એ કોઈ પવિત્ર ગાય નથી
  • ગરબા-રાસનો સૌથી મોટો સંગ્રહ
  • સાઇમન ગો બૅકથી ઇન્ડિયન્સ ગો બૅક : પશ્ચિમનું નવું વલણ અને ભારતીય ડાયસ્પોરા
  • ગુજરાતી ભાષાની સર્જકતા (૫)

Diaspora

  • ઉત્તમ શાળાઓ જ દેશને મહાન બનાવી શકે !
  • ૧લી મે કામદાર દિન નિમિત્તે બ્રિટનની મજૂર ચળવળનું એક અવિસ્મરણીય નામ – જયા દેસાઈ
  • પ્રવાસમાં શું અનુભવ્યું?
  • એક બાળકની સંવેદના કેવું પરિણામ લાવે છે તેનું આ ઉદાહરણ છે !
  • ઓમાહા શહેર અનોખું છે અને તેના લોકો પણ !

Gandhiana

  • અમારાં કાલિન્દીતાઈ
  • સ્વરાજ પછી ગાંધીજીએ ઉપવાસ કેમ કરવા પડ્યા?
  • કચ્છમાં ગાંધીનું પુનરાગમન !
  • સ્વતંત્ર ભારતના સેનાની કોકિલાબહેન વ્યાસ
  • અગ્નિકુંડ અને તેમાં ઊગેલું ગુલાબ

Poetry

  • બણગાં ફૂંકો ..
  • ગણપતિ બોલે છે …
  • એણે લખ્યું અને મેં બોલ્યું
  • આઝાદીનું ગીત 
  • પુસ્તકની મનોવ્યથા—

Samantar Gujarat

  • ખાખરેચી સત્યાગ્રહ : 1-8
  • મુસ્લિમો કે આદિવાસીઓના અલગ ચોકા બંધ કરો : સૌને માટે એક જ UCC જરૂરી
  • ભદ્રકાળી માતા કી જય!
  • ગુજરાતી અને ગુજરાતીઓ … 
  • છીછરાપણાનો આપણને રાજરોગ વળગ્યો છે … 

English Bazaar Patrika

  • Letters by Manubhai Pancholi (‘Darshak’)
  • Vimala Thakar : My memories of her grace and glory
  • Economic Condition of Religious Minorities: Quota or Affirmative Action
  • To whom does this land belong?
  • Attempts to Undermine Gandhi’s Contribution to Freedom Movement: Musings on Gandhi’s Martyrdom Day

Profile

  • અમારાં કાલિન્દીતાઈ
  • સ્વતંત્ર ભારતના સેનાની કોકિલાબહેન વ્યાસ
  • જયંત વિષ્ણુ નારળીકરઃ­ એક શ્રદ્ધાંજલિ
  • સાહિત્ય અને સંગીતનો ‘સ’ ઘૂંટાવનાર ગુરુ: પિનુભાઈ 
  • સમાજસેવા માટે સમર્પિત : કૃષ્ણવદન જોષી

Archives

“Imitation is the sincerest form of flattery that mediocrity can pay to greatness.” – Oscar Wilde

Opinion Team would be indeed flattered and happy to know that you intend to use our content including images, audio and video assets.

Please feel free to use them, but kindly give credit to the Opinion Site or the original author as mentioned on the site.

  • Disclaimer
  • Contact Us
Copyright © Opinion Magazine. All Rights Reserved