પતંગિયાની જેમ ઘરઆંગણામાં રમતી પૂજાને, ફકત ત્રણ વર્ષની કુમળી વયે કૅન્સર થયું, કૅન્સરનું નામ પડતાં જ પહાડ સમા અડીખમ માનવીના પણ હાંજા ગગડી જાય! પ્રફુલ્લ તેમ જ ચંદાને પૂજાના ભયંકર રોગની જાણ થતાં જ ઘોળે દિવસે આભના તારા દેખાવા માંડ્યા!
કૅન્સર એટલે કૅન્સર એમ જાણતાં હોવા છતાં, કૅન્સરને પરાજિત કરવા ચંદા અને પ્રફુલ્લે પોતાથી બનતા પ્રયત્નો કરી જોયાં, પરંતુ કૅન્સર પૂજાને પંજામાં ભરડો લેતું રહ્યું. કૅન્સર સામે રાત દિવસની પરવા કર્યા વગર હિંમતથી ઝઝૂમતા ડૉકટરોએ જ્યારે હાથ ધોઈ નાંખ્યા, ત્યારે પતપત્નીએ પણ હાર સ્વીકારી લીધી. પૂજાની માંદગી ઈશ્વરના ચરણે છોડી દીધી. બસ પૂજાનાં દર્દ, પીડા અને તેના મનની શાંતિ માટે ઈશ્વરની પ્રાર્થનામાં પોતાનું મન પરોવી દીઘું.
નસીબ જોગે આ અરસામાં રામકથા અર્થે ભારતથી અમેરિકા પઘારતા મોરારિબાપુ રોચેસ્ટરમાં રહેતાં ચંદાનાં મોટીબહેન રંજનબહેનના ઘરે આવેલાં. આ વર્ષે રંજનબહેન ઉબાસ હતાં. બાપુની નજરે આ ઝીણી વાત પણ નોંઘાઈ ગઈ. સાંજની પ્રાર્થના તેમ જ ભોજન બાદ બાપુએ રંજનબહેનને એકાએક વાતચીતમાં પૂછી લીધું, ‘બહેન, આ વખતે તમે કેમ ઢીલાં દેખાવ છો?’
ઉદાસ મનની ગાંસડી રંજનબહેને બાપુ સામે ખોલી નાખીઃ ‘મારી નાની બહેન ચંદા અહીં રોચેસ્ટરમાં જ રહે છે. તેની એકની એક દીકરી પૂજાને કૅન્સર થયું છે. કોણ જાણે કઈ ઘડીએ અમને હાથતાળી આપીને તે ઈશ્વરના ઘરે ચાલી જાય તેનું કંઈ કહેવાય નહીં.’
મોરારિબાપુએ રંજનબહેનને હ્રદયપૂર્વક ઘીરજ આપી. એ જ ઘડીએ તેમના ઘરેથી ચંદાને ફોન કર્યો કે સવારે તમારા ઘરે તમને તેમ જ તમારી દીકરી પૂજાને મળવા આવું છું.
બીજે દિવસે બાપુએ પોતાના ભરચક કાર્યક્રમમાંથી સારો એવો સમય ચંદા તેમ જ પ્રફુલ્લ માટે ફાળવ્યો. બાપુએ તેમને ઘીરજ આપતાં કહ્યું કેઃ ‘ખરેખર! આ સમયે આપણે હિંમતથી આવી પડેલ આફત સામે મક્કમતાથી લડવાનું હોય છે. અરે! આ દેશમાં તો પારાવાર સગવડો છે. પર્ંતુ ભારત જેવા ગરીબ દેશમાં જ્યાં કોઇ જાતની પણ સુવિધા નથી હોતી, છતાં લોકો આવા ભયંકર રોગ સામે હસતાં-હસતાં લડતા હોય છે. ઈશ્વર તમને તેમ જ તમારી દીકરી પૂજાને આ ભયંકર રોગ સામે પ્રતિકાર કરવા શકિત બક્ષે એવી પ્રભુ પાસે અંતરની પ્રાર્થના છે.’
ફરી બીજે વરસે બાપુ પોતાના નિયત સમયે અમેરિકા પધાર્યા. તેમણે ખાસ યાદ કરીને અમેરિકાના કોઈક ખૂણેથી પૂજાના ખબર પૂછવા ચંદા મહેતાને ફોન કર્યો. કમભાગ્યે પૂજા ત્યાં સુધીમાં કેન્સરથી મુકત થઈ ઈશ્વરને ચરણે રમવા ચાલી ગઈ હતી. બાપુએ બન્ને જણને ફોન પર આશ્વાસન આપતાં જણાવ્યું કે; ‘જેવી ઈશ્વરની ઈચ્છા! તેની ઈચ્છા પાસે આપણું કશું ચાલતું નથી. બસ, આપણે બને એટલું પ્રભુભજનમાં મન પરોવવું!’ એ જ વખતે ચંદાએ બાપુને કહ્યું કેઃ ‘આ વખતે બનારસમાં તમારી રામકથા છે તે વખતે અમારી બન્નેની ઈચ્છા છે કે પૂજાનાં અસ્થિફૂલ ગંગામૈયાના ખોળામાં સમર્પિત કરી, તમારાં ચરણમાં બેસીને રામકથાનું આચમન કરવું.’
ફોન મૂકી દેતાં પહેલાં બાપુએ તેમને કહ્યું કેઃ ‘તો પછી ચોક્કસ તમે એ વખતે કાશી પધારજો. આપણે ખાસ એ સમયે હિંદુ શાસ્ત્રવિઘિ કરાવી પૂજાના અસ્થિકુંભનું ગંગામાં વિસર્જન કરી દઈશું’.
પાણીના રેલા સમા સમયને વહેતા કયાં વાર લાગે છે ! ચપટી વગાડતાં જ સાત મહિના વીતી ગયા. ધાર્યા સમયે કાશીમાં મોરારિબાપુની રામકથા શરૂ થઈ ગઈ. દેશવિદેશથી ઊમટેલા લાખો કથાપ્રેમીઓનાં ટોળામાં પ્રફુલ્લ અને ચંદા પણ બાપુના મુખેથી વહેતી રામકથાની પવિત્ર ગંગામાં ડૂબકી મારવા પહોંચી ગયાં.
પ્રથમ દિવસે જ રામકથાનું આચમન લેવા લાખોની સંખ્યામાં ભાવિકો ચારેકોરથી ગંગાઘાટે ઊમટી પડ્યા. કથાના અંતે માઈક પરથી ખાસ એક અગત્યની સૂચના પ્રસારિત કરવામાં આવીઃ ‘જો આ સમૂહમાં અમેરિકાથી પ્રફુલ્લ મહેતા તેમ જ તેમનાં પત્ની ચંદા મહેતા કથા સાંભળવા પધાર્યાં હોય તો, બાપુને હમણાં જ આ સમયે મળીને પછી વિશ્રામ કરવા તેમના ઉતારે જાય!’
ચંદા અને પ્રફુલ્લને ખૂબ નવાઈ લાગી. એમને સ્વપ્ને પણ ખ્યાલ નો’તો કે બાપુ એમનું વચન આટલા લાંબા સમય પછી પણ યાદ રાખીને પાળશે! ભાવવિભોર બની ગયેલાં પતિપત્ની ક્ષણનો પણ વિલંબ કર્યા વગર બાપુને મળવા તેમના નિવાસસ્થાને ગયાં. બાપુએ બંને જણને પ્રેમપૂર્વક પોતાની સાવ નજીક બેસાડી પરિવાર, તેમ જ રોચેસ્ટરના ભાવિક મિત્રોના ખુશી સમાચાર પૂછી ચંદાને એકાએક યાદ કરાવ્યું કે છેલ્લે આપણી ફોન પર થયેલી વાતચીત મુજબ જો તમે પૂજાનો અસ્થિકુંભ ગંગામૈયામાં પધરાવવા અમેરિકાથી લાવ્યા હો તો આવતી કાલે સાંજે કથા બાદ આપણે તેનું વિસર્જન કરીએ.
બનારસમાં બાપુનો ઉતારો એક ભવ્ય નૌકા પર રાખવામાં આવ્યો હતો. બીજા દિવસે કથાના અંતે ચંદા અને પ્રફુલ્લ પૂજાના અસ્થિકુંભ લઈને નૌકા પર પહોંચી ગયાં. બાપુએ નાવિકને નૌકા કાંઠાથી દૂર ગંગાના પ્રવાહમાં લઈ જવાનું જણાવ્યું. નૌકા દૂર લહેરાતા પ્રવાહમાં પહોંચી એટલે બાપુએ શાંતચિત્તે ડૂબતા સૂરજ સામે બેચાર પળ ઘ્યાન ઘરી ચંદાના હાથના અસ્થિકુંભમાંથી એક મુઠ્ઠી અસ્થિફૂલ લઈને ગંગાના પવિત્ર જળમાં વહેરાવી, બાકીના અસ્થિફૂલ ચંદા તેમ જ પ્રફુલ્લ પાસે હિંદુ શાસ્ત્ર પ્રમાણે વિઘિ કરાવીને પઘરાવી દીઘાં.
e.mail : preetam.lakhlani@gmail.com