કાર્ટૂન કેરેક્ટર કદી વૃદ્ધ થતાં નથી. પંચોતેરમા વર્ષમાં પ્રવેશતાં નટખટ સસલા બગ્સ બનીને સમય જેવો સમય પણ કશું કરી શક્યો નથી. બગ્સ બની આજેય બાળકોનું એટલું જ પ્યારું છે
વર્ષ ૨૦૧૩ની સુપરહિટ હિન્દી ફિલ્મ 'યે જવાની હૈ દીવાની'માં રણબીર કપૂરના પાત્રનું નામ તમને યાદ છે? તમારામાંના મોટાભાગનાનો જવાબ હશે – બની. જવાબ સાચો જ છે, પણ સાવ સાચો જવાબ છે – કબીર થાપર. જોકે, રણબીરના મિત્રો આખી ફિલ્મમાં તેને 'બની' જ કહેતા હોય છે. 'બની' મૂળે તો એક નટખટ અને ચતુર સસલાના કાર્ટૂન કેરેક્ટરનું નામ છે. આજે બગ્સ બનીને યાદ કર્યા વિના ચાલે તેમ નથી, કારણ કે આજે બનીનો બર્થ-ડે છે. બાળકોનું પ્યારું બગ્સ બની આજે પંચોતેરમા વર્ષમાં મંગળ પ્રવેશ કરી રહ્યું છે. ૨૭ જુલાઈ, ૧૯૪૦ના રોજ ટેક્સ અવેરીની એનિમેટેડ ફિલ્મ 'અ વાઇલ્ડ હેર' રિલીઝ થઈ અને એ સાથે જ દુનિયાને એક સુપરહિટ અને સદાબહાર કાર્ટૂન કેરેક્ટર મળ્યું બગ્સ બની. હાથમાં ગાજર પકડીને 'વોટ્સ અપ, ડોક?' બોલતું છેલછબીલું, નટખટ સસલું સૌને એટલું બધું ગમી ગયું હતું. એમાંય આ ફિલ્મ ઓસ્કરમાં નોમિનેટ થયા પછી તો તેની ખ્યાતિ વિશ્વભરમાં રાતોરાત પ્રસરી ગઈ હતી.
ભલભલા ફિલ્મસ્ટારને પણ કાર્ટૂન કેરેક્ટરની ઈર્ષ્યા થવી સ્વાભાવિક છે, કારણ કે કાર્ટૂન કેરેક્ટર કદી વૃદ્ધ થતાં નથી. બગ્સ બની આજે પંચોતેરમા વર્ષમાં પ્રવેશી રહ્યું છે, પણ સમય જેવો સમય પણ તેને કશું કરી શક્યો નથી. ૧૯૪૦માં બગ્સ બનીની પહેલી ફિલ્મ આવી, એ પહેલાં સસલાનું કાર્ટૂન કેરેક્ટર બે-ત્રણ ફિલ્મોમાં આવ્યું હતું, પરંતુ બગ્સ બનીના આવતાંની સાથે જ તેનો ઇજારો સ્થાપિત થઈ ગયો. મૂળે તો વોર્નર બ્રધર્સના એનિમેટર બેન હાર્ડવે, જેઓ 'બગ્સ'ના નામે ઓળખાતા હતા, તેમણે સસલાનો સ્કેચ બનાવેલો, એટલે આ કેરેક્ટરનું નામ પડયું બગ્સ બની. અલબત્ત, બેન હાર્ડવેના કાર્ટૂનમાં અનેક સુધારા-વધારા કરવામાં આવેલા. છેલ્લે ફ્રિઝ ફ્રેલેન્ગ, ટેક્સ અવેરી ('અ વાઇલ્ડ હેર'ના ડિરેક્ટર) અને ચક જોન્સ દ્વારા બગ્સ બનીને આખરી ઓપ આપવામાં આવ્યો હતો. મેલ બ્લાન્ક નામના મહાન વોઇસ આર્િટસ્ટે બગ્સ બની માટે ૧૯૪૦થી સળંગ ૧૯૮૩ સુધી અવાજ આપ્યો હતો. બગ્સ બનીના કેરેક્ટરની ડિઝાઇન કરનાર હતા – બોબ ગિવન્સ. બોબ ગિવન્સે એક એવા સસલાનું પાત્ર ઉપસાવ્યું, જે ડરપોક નહીં પણ બેફિકર હતું. બગ્સ બનીને ગાજર વિના સહેજેય ચાલતું નથી. બગ્સ બની નટખટ, તોફાની અને થોડું માથાભારે પણ છે. તે કાયમ દુશ્મનને માત આપે છે.
'લૂની ટયૂન્સ' અને 'મેરી મેલોડીઝ' જેવી સિરીઝોમાં મુખ્ય પાત્ર તરીકે જમાવટ કરનાર આ ચાલાક, બિન્ધાસ્ત અને મશ્કરીખોર સસલું સૌને એટલું બધું ગમી ગયું કે આજે વિશ્વનું ટોચનું લોકપ્રિય કાર્ટૂન કેરેક્ટર છે. ટૂંકી ફિલ્મો ઉપરાંત ફીચર ફિલ્મો, ટીવી શ્રેણી, કોમિક બુક્સ, વીડિયો ગેઇમ્સથી માંડીને અમ્યુઝમેન્ટ પાર્કની રાઇડ્સ સુધી તેનો દબદબો આજેય કાયમ છે. અમેરિકાએ ૧૯૯૭માં બગ્સ બનીની ટપાલ ટિકિટ બહાર પાડી હતી. ટપાલ ટિકિટ પર સ્થાન મેળવનાર તે સૌપ્રથમ કાર્ટૂન કેરેક્ટર બન્યું હતું. બગ્સ બનીની સ્ટેમ આજે દસ મોસ્ટ કલેક્ટેડ સ્ટેમ્પ્સમાં સાતમા ક્રમે છે. કોઈ પણ કાર્ટૂન કેરેક્ટર કરતાં વધારે ફિલ્મો આપવાનો રેકોર્ડ ધરાવનાર બગ્સ બની વિશ્વની નવમા ક્રમની મોસ્ટ પોટ્રેય્ડ પર્સનાલિટી છે. હોલિવૂડના વોક ઓફ ફેમમાં મિકી માઉસ પછી જો કોઈ કાર્ટૂન કેરેક્ટરે સ્થાન હાંસલ કર્યું હોય તો તે બગ્સ બની છે. વોર્નર બ્રધર્સનું આ કેરેક્ટર એટલું લોકપ્રિય બન્યું હતું કે વોર્નર બ્રધર્સે તેને કોર્પોરેટ માસ્કોટ બનાવેલો. અરે, બીજા વિશ્વ યુદ્ધના સમયમાં યુએસ મરીન કોરે પણ બગ્સ બનીને પોતાનો માસ્કોટ બનાવેલું.
બગ્સ બની થોડું ઉદ્ધત અને માથાભારે જરૃર છે, પણ 'બકેરુ બગ્સ' નામના કાર્ટૂનના એક માત્ર અપવાદને બાદ કરતાં તેણે કદી વિલનની ભૂમિકા ભજવી નથી. કદાચ એટલે જ તેની લોકપ્રિયતામાં કદી ઓટ આવી નથી. ૨૦૦૨માં અમેરિકાના ટીવી સાપ્તાહિક 'ટીવી ગાઇડ' દ્વારા પોતાનાં ૫૦ વર્ષ નિમિત્તે તૈયાર કરાયેલા વિશેષાંકમાં સર્વકાલીન પચાસ કાર્ટૂન કેરેક્ટર્સમાં બગ્સ બની પહેલા નંબરે આવ્યું હતું. કાયમ નંબર વન રહો એવી શુભેચ્છા સાથે, હેપી બર્થ-ડે બગ્સ બની!
સૌજન્ય : લેખકની ‘સમય સંકેત’ નામે કટાર, “સંદેશ”, 27 જુલાઈ 2014