પ્રીતમ લખલાણી
સાડા સાત વાગવામાં બે મિનિટની વાર હશે ત્યાં તો દિશાની કાર શિવકુમારના ડ્રાઈવેમાં આવીને ઊભી રહી. દિશાને ગાડીમાંથી ઊતરતી જોઈને શિવકુમાર ખુરશીમાંથી ઊભા થયા અને બારણાં પાસે આવ્યા.
‘આવ, દીકરા … સારું થયું તું આજ આવી. તારી આન્ટીએ તારા આવવાની ખુશીમાં આજ સવારથી તને ભાવતી તારી મનપસંદ વાનગીઓ બનાવવી શરૂ કરી દીઘી છે.’
‘અરે! સુરેખા, જો આ દિશા આવી ગઈ છે. હવે ડિનરને કેટલી વાર છે.’ દિશાને ખભે વહાલથી હાથ મૂકી શિવકુમાર રસોડા તરફ આગળ વઘ્યા.
પૂરી તળતાં, કિચનમાંથી હસતાં હસતાં, સુરેખાથી બોલાઈ ગયુંઃ આવ … આવ … દિશા …
‘ઘણા દિવસે બહેનબાને અંકલ આન્ટીને મળવાનો સમય મળ્યો ખરો. ચાલ, હવે તું હાથ-મોં ઘોઈ લે એટલે આપણે બધાં ટેબલ પર જમવા બેસી જઈએ. દીકરા, તારા અંકલ તો સાંજના છ વાગ્યાના ખાવા માટે ઊંચાનીચા થાય છે.’
ત્રણે જણાં વાતો કરતાં ડિનર ટેબલ ઉપર ગોઠવાયાં. શિવકુમારે એક બટાટાવડું પોતાની પ્લેટમાં મૂકયું અને બીજા બે દિશાની પ્લેટમાં મૂકયાં‘તારી ઈન્ટર્નશિપ કેમ ચાલે છે? આ વર્ષના અંતમાં તો તને મેડિકલ લાઈસન્સ મળી વવું જોઈએ, ખરું ને?’
‘શેઠ, બહેનબા તો આવતા જાન્યુઆરીમાં ડોકટર થઈ જશે. મને સરલાએ બે દિવસ પહેલાં જ ફોન ઉપર જણાવ્યું હતું. સુરેખા ખીર પીરસતાં બોલી.’
‘સારું સારું!’ શિવકુમારે ખુશી વ્યકત કરી, ‘દીકરા, હવે પછી આગળ કંઈ વિશેષ સ્પેશિયાલિસ્ટ થવાનો વિચાર છે કે પછી એકમાંથી બે થવું છે?’
હાથમાં રહેલા ગરમ બટાટાવડાને ગોળ ગોળ ફેરવતાં દિશા થોડીક ક્ષણ ખામોશ રહી અને પછી તેણે ઘીમે રહીને હોઠ ખોલ્યા.
‘અંકલ, હું તમારી સાથે આ બાબત માટે જ સલાહ માંગવા આવી છું.’
‘તો પછી મગનું નામ મરી પાડને, કોની રાહ જુએ છે? અચ્છા, હું સમજી ગયો … તેં તારી જાતે જ કોઈ છોકરો પસંદ કરી લીઘો છે.’
‘એ! દિશા જરા પણ સંકોચ કે શરમ ના રાખીશ. નિરાંતે … માંડીને વાત કર. શું એ છોકરો તારી સાથે …’
‘હા, આન્ટી એ મારી સાથે જ આવતાં જાન્યુઆરીમાં ડૉકટર થશે.’ સુરેખાબહેન વાકય પૂરું કરે તે પહેલાં દિશા બોલી.
‘દિશા, તેં આ વાત આજ સુઘી તારી મમ્મીને કેમ નથી કરી?’ શિવકુમાર હળવેક રહીને બોલ્યા.
‘અંકલ, મારી મમ્મીને તો મેં આ વાત લગભગ આજથી બે વર્ષ પહેલાં કરી હતી, પણ ..’
‘પણ શું?’ સુરેખાએ આદત મુજબ અઘીરાઈથી પૂછી નાખ્યું.
‘આન્ટી, મારી મમ્મીને મારો બૉયફેન્ડ પસંદ નથી.’
‘શો વાંઘો છે તારી મમ્મીને? દિશા, તું તારા બૉયફ્રેન્ડને કેટલાં વર્ષોથી ઓળખે છે?’
‘આન્ટી, આમ તો હું એને લગભગ સાતેક વર્ષથી ઓળખું છું. ગયા જૂનમાં અમારા મિત્રમંડળમાં અમારું એન્ગેજમેન્ટ જાહેર કરીને અમે બંને એક જ ઍપાર્ટમેન્ટમાં સાથે રહીએ છીએ.’
‘આટલી હદે વાત ગઈ છે તો પછી તારી મમ્મીને વાંધો કઈ બાબતનો છે?’
‘આન્ટી, મારો બૉયફ્રેન્ડ જહૉન મેથ્યુ અમેરિકન છે.’
‘દીકરા, અમેરિકન હોય તો તેમાં શું થઈ ગયું?’ સુરેખાએ ખીરની ચમચી મોંમાં મૂકતાં દિશાને આશ્વાસન આપ્યું, ‘બેટા, આપણે આ દેશમાં આવ્યાં છીએ તો પછી આપણે આજે નહીં તો આવતી કાલે દૂઘમાં સાકર થઈને ભળવાનું જ છે. આપણે આ દેશની સંસ્કૃતિમાં મિકસ થયા વિના છૂટકો જ નથી.’
‘અંકલ, મારી મમ્મીને જહૉન અમેરિકન છે એનો વાંઘો એટલા માટે છે કે એ વાને ધોળો નથી .. એ આફ્રિકન-અમેરિકન છે એનો એને વાંઘો છે.’
‘ઓહ! આઈ.સી … પણ દીકરા, આપણે એવા કયાં રૂપાળાં ને કામણગારાં છીએ?’ આમ જોવા જઈએ તો આપણે પણ શ્યામ જ કહેવાઈએ. કેમ ખરું ને? સુરેખા, મને તો હજી સુઘી ખબર પડતી નથી, લોકોને ઘોળાઓનું આટલું ગાંડપણ કેમ છે? શું શ્યામ વર્ણના માનવીને હ્રદય નથી હોતું?’
‘અંકલ, હું મારી મમ્મીને આ જ વાત સમજાવી સમજાવીને છેલ્લાં બે વર્ષથી મરી ગઈ, પરંતુ બધું ભેંસ આગળ ભાગવત થાય છે. તે કોઈ હિસાબે સમજવા તૈયાર જ નથી તેને જહૉન શ્યામ છે તેનો જ મોટો વાંઘો છે. એટલે આખરે મેં મારી રીતે નિર્ણય કરી લીઘો કે આવતી અઢાર જુલાઈએ હું જહૉન સાથે રજિસ્ટર મૅરેજ કરી લઈશ.’
‘બેટા, તારી મા સરલાને જો ફકત જહૉનના રંગથી જ વાંઘો હોય તો તે મારી દૃષ્ટિએ મૂર્ખાઈ જ કહેવાય.’
‘દિશા, અમે તો અમારાં નિખિલ અને ઈશાનીને પહેલેથી જ કહી રાખ્યું છે કે એમને બીજા પટેલ પરિવારનાં સંતાનોની જેમ પટેલ સમાજમાં જ પરણવું જોઈએ એવું અમારા તરફથી કોઈ દબાણ નથી. એમને યોગ્ય જણાય તેની સાથે નાતજાત કે ધર્મના ભેદભાવ વિના એ લોકો એમના જીવનસાથીની પસંદગી કરી શકે છે. ફકત એતલું ઘ્યાન રાખે કે સામેનું પાત્ર સંસ્કારી તેમ જ ભણેલગણેલ હોય.’
‘ખેર, દીકરા … ચિંતા ના કરીશ. તારા અભ્યાસના દિવસો છે, એમાં ધ્યાન રાખ. અમે તારી મમ્મીને મળીશું.’
‘અંકલ, હું તમને હવે એક છેલ્લો સવાલ પૂછી વિદાય લઈશ.’
‘અરે! બેટા, એક શું કામ તું અમારી ઈશાની જ છે. તને જ્યાં લગી મનથી સંતોષ ન થાય ત્યાં સુઘી તું અમને સવાલ પૂછી શકે છે.’
‘અંકલ, જો હું આફ્રિકન-અમેરિકન જહૉન સાથે લગ્નગ્રંથિએ જોડાઈશ તો શું આપણો સમાજ મને, મારી મમ્મીની જેમ, ઘિક્કારની નજરે તો નહીં જુએને?’
‘દીકરા,તું આ ખોખલા સમાજ અને તારી મમ્મીની ચિંતા શું કામ કરે છે? જો તને જહૉન જીવનસાથી તરીકે પસંદ જ હોય તો પછી તારી માને અને આ સમાજને માર ગોળી.’
‘થૅન્ક યૂ અંકલ, આઈ એમ સો હેપ્પી. આવતા ગુરુવારે હું અને જહૉન કોર્ટથી રજિસ્ટર મૅરેજ કરીએ છીએ. જહૉન તરફથી તો રજિસ્ટર પર સહી કરવાં તેનાં માતાપિતા હાજર રહેશે, પરંતુ તમને જો મારી મમ્મીનો પ્રોબ્લેમ ન હોય તો તમે બંને મારા તરફથી રજિસ્ટર પર સહી કરવા હાજર રહી શકશો?’
સુરેખા અને શિવ કુમાર એક સાથે બોલી ઊઠ્યાં : ‘વ્હાય નૉટ ? અમે તો બેઘડક તારા તરફથી માતાપિતાની હેસિયતથી રજિસ્ટર પર સહી કરવા હાજર રહીશું. બોલ કઈ કોર્ટમાં અમારે કેટલા વાગ્યે હાજર રહેવાનું છે?’
‘થૅન્ક યૂ અંકલ, ફોર યોર હેલ્પ ઍન્ડ ડિનર. ચાલો, ત્યારે આપણે આવતા ગુરુવારે મિડટાઉન ટાવરમાં ઘડિયાળ પાસે મળીએ બપોરે દોઢ વાગ્યે.’
દિશાએ ડ્રાઈવેમાંથી અંકલ-આન્ટીને આવજો કરતાં કાર સ્ટાર્ટ કરી અને શિવકુમારનો ફોન રણકયો.’
°°°
‘અત્યારે રાત્રે અગિયાર વાગ્યે કોનો ફોન હશે?’ સુરેખા ગણગણી.
‘હલ્લો કોણ?’
‘મમ્મી, હું નિખિલ!’
‘અરે! બેટા, અત્યારે રાતના અગિયાર વાગ્યે ફોન કરી તે અમને એકાદ ક્ષણ માટે ચિંતામાં નાખી દીઘાં બોલ … બઘું બરાબર છે ને?’
‘હા, મમ્મી એવરીથિંગ ઈઝ ફાઈન.’
‘તો પછી આ સમયે ફોન કેમ કરવો પડયો?’
‘આમ જ મમ્મી, ડેડી કયાં છે?’
‘આ રહ્યાં, કેમ તારે શું કામ છે?’
‘તમે એમને કહો કે બીજી રુમમાંથી ફોન પિકઅપ કરે. મારે તમને બંનેને એક ખુશી સમાચાર આપવા છે.’
લિવિંગરૂમમાંથી ફોન લેતાં આદત મુજબ મજાક કરતાં શિવકુમારે પૂછયું : ‘કેમ દીકરા, ફરીથી નોકરી ગઈ કે?’
‘ના ડેડી, ડૉન્ટ વરી અબાઉટ માય જૉબ. આ વખતે તો હું તમને બંનેને નોકરી કરતાં પણ વિશેષ ખુશીના સમાચાર આપવાનો છું.’
બીજા ફોન ઉપર ધ્યાનથી સાંભળતી સુરેખાથી અઘીરાઈથી પુછાઈ ગયુંઃ ‘શું બેટા નિખિલ, કયાંક લૉટરી લાગી છે કે શું?’
શિવકુમારે ખડખડાટ હસતાં કહ્યુંઃ ‘બેટા, જલદીથી તારી માને કહી દે કેટલા મિલિયનની લાગી, એટલે હું અને તારી મા બંને જલદી રિટાયર્ડ થઈને તારી પાસે શિકાગો રહેવા આવી જઈએ.’
‘ડેડી, લૉટરી તો લાગી છે, પણ જુદા પ્રકારની છે. હલ્લો મમ્મી, તમે પણ સાંભળો છો ને?’
‘હા, તું તારે બોલ, હું તારી વાત ઘ્યાનથી સાંભળું છું.’
‘મમ્મી, ડેડી, મેં મારી જીવનસંગિની પસંદ કરી નાખી છે.’
‘બહુ સરસ, મારે તને પૂછવું ના જોઈએ, પણ મને ખાતરી જ છે કે તેં આપણા પટેલ સમાજની કન્યા પસંદ કરી હશે.’
‘નો મમ્મી, યુ આર કમ્પ્લિટલી રોંગ.’
‘તો પછી શું છોકરી ઈન્ડિયન છે કે…?’
‘ના… મમ્મી, શી ઈઝ અમેરિકન.’
શિવકુમાર વચ્ચેથી બોલ્યાઃ “કંઈ વાંધો નહીં, દીકરા, તને જે ગમી તે રાણી. બેટા, એ શું ભણેલી છે? અને હમણાં શું કરે છે?’
‘ડેડી, એ એક રેસ્ટોરેન્ટમાં વૅઈટ્રેસ છે. ડેડી શી ઈઝ વેરી સ્માર્ટ ઍન્ડ પ્રેટી ટુ.’
‘અચ્છા સુરેખાએ ખુશી વ્યકત કરતાં પૂછયું, નિખિલ, શું નામ છે તારી ફિયાન્સીનું?’
‘સેન્ડી વ્હાઈટ.’
‘બહુ જ સરસ!’
‘હલ્લો, મમ્મી, ડેડી, હું તમને એક વાત કહેતાં તો સાવ જ ભૂલી ગયો, સેન્ડી અમેરિકન છે, પણ આફ્રિકન અમેરિકન છે. તમને આ બાબતનો કોઈ વાંઘો તો નથીને?’
અને સુરેખાએ છાતી ઉપર હાથ મૂકતાં ઘીમેથી પૂછયુંઃ “નિખિલ, તે હમણાં શું કહ્યું? જરા ફરીથી બોલ તો … હું કંઈ સમજી શકી નથી.’
વચમાં શિવકુમાર બોલ્યાઃ ‘સુરેખા, તને શું સંભળાતું નથી? નિખિલ કહી રહ્યો છે કે તેની ફિયાન્સી સેન્ડી આફ્રિકન અમેરિકન છે.’
‘બેટા, તને આખા અમેરિકામાં આ શ્યામ જ મળી?’
આ સાંભળી સુરેખા બાજુના સોફા પર ફસકી પડી અને તેણે શિવકુમારને કહ્યુંઃ ‘શે..ઠ તમે જરા જલદીથી ૯૧૧માં ફોન કરો તો…મને છાતીમાં બહુ દુઃખે છે…’
E.mail : preetam.lakhlani@gmail.com
‘… આ વારતા તો મેં દીઠેલાં, માણેલાં જીવનનાં સૌંદર્યોનાં સીધાંસાદાં વર્ણનોની છે. ભાષા, લય, મને મળેલાં લોકો, જીવ-અજીવ પ્રકૃતિની કે મેં દીઠેલાં, અઢળક સૌંદર્યોની મુખ્ય ધારામાં વહેતા રહીને મેદાનમાં ઊતર્યા છીએ એની મોજની છે.’
‘ધરમપુરમાં આ ફકીરે ધૂણી ધખાવી છે’ એવો પોતાનો પરિચય સાંભળતા આપણા નાયક પિંડવળ છોડી દે છે, કેમ કે ‘કોઈ સિક્કો મારી આપે તેવું કે ક્યાં ય બાંધે તેવું ક્યારે ય થવા નથી દેવું’.