ક્રિસમસ આવી અને ગઈ. અમેરિકનોએ ભરપૂર માણી.
ક્રિશ્ચિયનો માને છે કે તે દિવસે ભગવાન જિસસનો જન્મ થયો હતો. બહુ જ ધાર્મિક તહેવાર ગણાય છે. અને ચારેબાજુ આનંદનો માહોલ હોય તો ભારતીયો–ગુજરાતીઓ ચુપચાપ કેવી રીતે બેસી રહે? જ્યારે ચારેબાજુ ઉત્સાહ અને ઉંમગનાં મોજાં ઊછળતાં હોય તો અમે ભીંજાયા વિના કેમ કરી રહીએ. અમે પણ ક્રિસમસ ઉજવીએ છીએ, અને મને હિન્દુ હોવાનું ગૌરવ છે. મારા ધર્મમાં ક્યાં ય લખ્યું નથી કે જે હિન્દુ નથી એને ધિક્કારો.
ક્રિશ્ચિયનો પોતાના ઘર પર રોશની કરે છે અને ઘરમાં ક્રિસમસ ટ્રી શણગારે છે. દરેક ગુજરાતી હિન્દુના ઘરમાં તમને ક્રિસમસ ટ્રી મળે. ખાસ કરીને બાળકો તેને શણગારે અને ખુશ થાય. આ ક્રિસમસ ટ્રી પાઈન, સ્પૃશ કે ફર વૃક્ષનાં હોય છે. બરફમાં આ જ વૃક્ષો લીલાછમ રહેતાં હોય છે. જર્મનીમાં સોળમી સદીમાં આ પ્રથા સમાજ સુધારક માર્ટિન લ્યુથરે ચાલુ કરી હતી. જેને પહેલીવાર બકિંગહામ પેલેશમાં ક્વિન વિક્ટોરિયાએ મુકાવ્યું હતું. અને ત્યાંથી એ પ્રથા અમેરિકામાં આવી. શરુઆતમાં મીણબત્તીઓ મુકવામાં આવતી, ઓગણીસ સદીના અંતમાં ઈલેક્ટ્રીક લાઈટો મુકવાનું ચાલું થયું. હવે તો ટ્રી તો ટ્રી લોકો પોતાના ઘરને પણ લાઈટોથી શણગારે છે. આમ જોઈએ તો જિસસનો જન્મ રાતે બાર વાગે પશુઓની કોઢમાં થયો હતો. આપણા કૃષ્ણ ભગવાન પણ રાતે બાર વાગે જેલની કોટડીમાં જન્મ્યા હતા. ભગવાનોને હોસ્પિટલોમાં જન્મવાનું ફાવતું નથી. હવે ઉજવણી માટે રાતે બાર વાગે દરેક ચર્ચમાં જિસસના જન્મની ઉજવણી થાય છે. પોપ પણ વેટિકન સિટીમાં સેન્ટ પિટર્સ કેથેડ્રલમાં સ્પેશ્યલ પ્રાર્થના ગોઠવે છે.
આ ધાર્મિક તહેવારનો લાભ જનરલ જ્યોર્જ વોશિંગ્ટને પણ અંગ્રેજોને અમેરિકામાંથી હાંકી મુકવામાં કર્યો હતો. અમેરિકન ઇતિહાસમાં ૧૭૭૬ની ક્રિસમસની રાત ખૂબ અગત્યની છે. તે રાતે જનરલ જ્યોર્જ વોશિંગ્ટને બ્રિટિશ લશ્કર પર ઓચિંતો છાપો મારી અને બહુ અગત્યનું ટ્રેન્ટનનું બેટલ જીત્યું હતું. ડેલાવેર રીવરની એક બાજુ ન્યૂ જર્સીનું ટૅન્ટન ટાઉન હતું. જ્યાં બ્રિટિશ લશ્કર હતું. ટ્રેન્ટનને સામે કિનારે પેન્સિલવેનિયાનું ન્યૂ હોપ ટાઉન હતું. ત્યાંથી વોશિગ્ટને ૨૪૦૦ સોલ્જર્સ, લગભગ ૭૫ ઘોડા અને તોપો સાથે ક્રિસમસની રાતે આ છાપો માર્યો હતો. આખા દિવસની ક્રિસમસની ઉજવણી કરીને બ્રિટિશ લશ્કર રમ (દારુ) પીને ગફલતમાં હતું. ત્યારે વોશિંગ્ટને પહેલેથી પ્લાનિંગ કરીને આ હુમલો કર્યો હતો. બ્રિટિશ લશ્કરને હરાવીને ૧૦૦૦ બ્રિટિશ સોલ્જર્સને કેદ કર્યા. પણ તેથી વિશેષ તો તેમનો દારૂગોળો અને દારુ કબજે કર્યા.
હવે ક્રિસમસ ગિફ્ટની વાત કરીએ છીએ તો પુસ્તક પ્રેમીઓને ગમે તેવી મઝાની વાત કરું. નોર્થ પોલ પાસે આઈસલેંડ નામનો દેશ છે. જ્યાં ક્રિસમસની આગલી રાતે એકમેકને પુસ્તકો ભેટ આપવાનો રિવાજ છે. લોકો રાતે બુક સ્ટોરમાં ઉપડે છે. અમેરિકામાં બ્લેક ફ્રાઈડેને દિવસે લોકો મૉલમાં એકમેકને કચડી નાખે છે. તેમ નહીં, પણ પ્રેમ અને વિવેકથી બુક સ્ટોરમાં પ્રવેશે છે. આઈસલેંડની રાજધાની (કેપિટલ સિટી) રેક્યાવિકમાં તે દિવસે દરેક લેખક પોતાના પુસ્તકનું વિમોચન યોજે છે, અને તે દિવસે સૌથી વધુ પુસ્તકો વેચાય છે. તેને તેઓ "જોલાબોકાફલોડ" કહે છે. જેનો અર્થ "ક્રિસમસ બુક ફ્લડ" થાય છે. દુનિયાનો અદ્દભુત દેશ છે આ. ત્રણ લાખની વસ્તીમાં ૩ હજાર લેખકો છે. મતલબ કે ઘેરે ઘેર લેખકો હોય છે. ક્રિસમસની આગલી રાતે લોકો ચોકલેટ લઈને કોફી પીતાં પીતાં પુસ્તકો વાંચે છે. મને પોતાને આવી ક્રિસમસ ગમે.
હવે અમે આ તહેવારોની સિઝનમાં ન્યૂ યર ૨૦૧૮ની રાહ જોઈએ છીએ.
છેલ્લી વાત : –
મારા બાલુકાકા, રાજપીપળાથી વડોદરા ફરવા ગયા, ત્યાં ફૂટપાથ ઉપર એક ફેરિયો બેઠો હતો. તેણે સાઈન મુક્યું હતું કે “મારું બુદ્ધિવર્ધક ચમત્કારીક ફળ ખાઓ અને બુદ્ધિ વધારો. કિમંત ફક્ત ૨૦૦ રૂપિયા.” કાકાએ ફેરિયાને ૨૦૦ રૂપિયા આપી, ફળ માંગ્યું. પેલાએ કોથળીમાંથી ફળ કાઢ્યું. કાકા બોલી ઊઠ્યા, “અલા, આ તો સફરજન છે.” પેલો ફેરિયો બોલ્યો.” જરા વિચાર કરો. ફળ જોતામાં આટલી બુદ્ધિ આવી, તો ખાશો તો બુદ્ધિ કેટલી વધશે?”
E mail –harnishjani5@gmail.com
છવિ : ક્રિસમસ ટાંકણે નિવાસસ્થાને જાની પરિવારનું મિલન, ડિસેમ્બર 2017
[‘ફિર ભી દિલ હૈ હિન્દુસ્તાની’, ૨૭મી ડિસેમ્બર ૨૦૧૭]
