જો મારી કલમના શબ્દો
માફી માગી શકે
એ સૌ શબ્દો માટે
જેની ધારને ઝેરમાં ડૂબાડી ડૂબાડી
જીવલેણ કરી
ફંગોળ્યા છે
અમારામાંના જ કોઈએ તારી તરફ
તો કદાચ લખી શકું ફરી
હું કોઈ પ્રેમ કવિતા
જો આ કવિતા
થઈ આસું વહી જઈ શકે
તોડીને મારા હોવાના ઉંબરા
ધસી જઈ શકે 
તારા ઉજાડી નખાયેલા ઘરની અંદર
વેરવિખેર ઘરવખરી વચ્ચે 
તારી હથેળીમાં પડ્યા
તૂટેલા માટલીના ટુકડાના
છીછરા ગોળાપામાં સમાઈ
એ જો તારી તરસ છિપાવી શકે
તો કદાચ એ ફરી
મારા મોં એ ગણગણતી થઈ શકે
જો આ કાગળ
લઈ જઈ શકે સરહદોની પાર
કતલેઆમ પછી બેઘર થયેલાં
દેશવટો પામેલાં
તારાં ગભરુ નિસાસાઓને
શબ્દોની વચમાંની સાંકડી ગલીઓમાં થઈ
રંગોના ભેદભાવ ભૂંસી નાખતા
એક સુંવાળા, સફેદ અવકાશ ભણી
તો કદાચ  હું
આ કાગળની ચુપકીદીને 
હવે ખમી શકું.
 

Gufran (Forgiveness)

If these words that I pen
can seek forgiveness
for all those words
with sharp arrowheads
soaked in poison
that some of us
flung at you
mercilessly,
then perhaps someday
I can write about love.
If this poem
can flow like tears
breaking the thresholds
of my being
and rush into your 
vandalized homes
and fill a curved clay piece,
of a broken water pot
resting on your palm
and fill your thirst
as you lie amidst the rubble
then perhaps someday
I can hum it again
If this paper
can carry all those
terrified sighs
exiled from their homes
after the massacre
through the narrow lanes
between words
towards a soft, white plateau
of non-discriminatory space
then perhaps
I can tolerate
the silence 
of this sheet of paper.

સૌજન્ય : https://indianculturalforum.in/2020/01/09/gufran-forgiveness/

બે ચાર જણ પોતાનાં
બસ હવે બચ્યાં છે
બાકી ગલી ગલીમાં
સૌ ખંજર લઈ ઊભાં છે.
જઈ પેલા ખૂણામાં 
સારી દે તારા આંસુ
સમજે, ઝીલે, કે લૂછે
એવા હાથ ના બચ્યાં છે.
પાસ આવી પૂછે હાલ
એ માણસ ક્યાં બચ્યાં છે?
વીણી વીણી ને સત્યો
ધરબી દે ઊંડે અહીંયા
પચાવે કરી પ્રયોગો કંઈ
એવા આતમ ક્યાં બચ્યાં છે?
ઇતિહાસની સમજ તારી
તું ભૂલી જા હવે
હકીકતોના નામે
અસતનામા બચ્યાં છે
કરીશ ના કવિતા
અન-અલ-હકની હવે તું
લલકારે સલ્તનતને
કે કંઠે અટક્યાં ડૂમાં છે.
હું તો કહું છું 
દફનાવ આવતીકાલને ય આજે
ઊગવાને સૂરજ કોઈ આંખે
આકાશ ક્યાં બચ્યાં છે?
બે ચાર જણ પોતાનાં 
બસ ફક્ત બચ્યાં છે.

°°°
 
A couple of people
 

A couple of people
to call your own
is all you have now,
for every corner
every street
has someone waiting
with a dagger to kill.
Go, hide in that corner
shed all your tears
there are no palms
to understand, catch,
or wipe them off, dear.
No people, no more,
to ask after you.
Collect your truths
bury them deep
here, right here.
Where to find the soul
that experimented
and embraced these,
and these,
and these?
You better forget
your idea of history
Asatnamaas are left
in the name of facts.
Don't write poems
of an-al-huk any more
sobs throttle the voices
that dare the Empire.
I say, today itself
you cremate tomorrow,
for there are no skies
no eyes
for the Sun to rise.
A couple of people
to call your own now
is all you are left with.

Pratishtha Pandya is a poet and translator working across Gujarati and English, whose first collection “lalala…” (ળળળ…) has been published by Navjivan Samprat. She is a faculty member at the Ahmedabad University.

સૌજન્ય : https://indianculturalforum.in/2020/01/09/gufran-forgiveness/

હું હજી આંખ ખોલતી નથી
એક સપનું ચાલ્યા કરે છે મનમાં
આંખના કમાડ પર હલ્લો બોલતી
કાળી ડીબાંગ રાતને સાવ અવગણીને
એ ભરે રાખે છે
ઝીણી ચળકતી ટીલડીઓ
ફાટેલાં ભૂરાં આકાશમાં
રાતને અંદર ધસી આવતી રોકવા
ધણધણતા કમાડ પર પીઠ ટેકવીને ઊભી છું
ઊંડા શ્વાસ ભરતી રાહ જોઉં છું
પણ રાત મૂકતી નથી કેડો
ચાંપે છે અંધારાભરી મશાલ
મારા ઘરનાં છાપરાં પર
એની કાળી જ્વાલાઓની લપેટમાં
ઈચ્છે છે મને ભસ્મ કરવા
નરસિંહના* હાથની જેમ બળું છું
આખેઆખી મશાલભેગી
ને તો ય જોયે રાખું છું સપનાં
કોઈ ઝાંખા અજવાળાંના
જેમાં જોવા મારે પરવાળા
ખીલંતા મારાં બાળની આંખોમાં

* નરસિંહ મહેતા એ ગુજરાતી ભક્ત કવિ હતા અને એક કથા પ્રમાણે એકવાર કૃષ્ણની રાસલીલા જોવામાં કવિ એવા તો તલ્લીન હતા કે તેમના હાથમાં પકડેલી મશાલે તેમનો હાથ સળગાવી દીધો તેનું ભાન કે દર્દ એમને નહોતું. 

Dreams

 
I refuse to open my eyes
a dream runs inside
ignoring
a dark night
banging on the doors
outside
it stitches
tiny, glittering sequine
on the torn blue sky
 I stand
with my back
against the thundering doors
I try to stop the dark night
from barging in
a deep breath
the agony of a long wait
the night refuses to let go
darkness torches my roof
wants to turn me to ashes
engulfed in dark flames
I burn
like Narsinh’s* hand
I burn in the dark flames
and yet I dream
of some faint light
wherein I can see
the corals growing
in the eyes
of my little ones.

 * Narsinh Mehta was a Gujarati Bhakti Poet.  Legend has it that the poet, transfixed by the spectacle of Krishna dancing with the gopis, burnt his hand with the torch he was holding, but was so engrossed in the ecstatic vision that he was oblivious to the pain.