એક હતા પૂછીપૂછીસાહેબ. બધા બધું તેમને પૂછીપૂછીને કરે તેવો તેમનો આગ્રહ હતો. પોતે કાંઈ ખાસ કરતા નહોતા, પણ બધા બધું તેમને પૂછીપૂછીને કરે તેવો તેમનો કડક આગ્રહ હતો.
એક દિવસ ફરિયાદી કહે કે ‘સાહેબ, સારી સ્કૂલ કે કૉલેજ કે હૉસ્પિટલ – કંઈ આલજો મા – બાપ.’ પૂછીપૂછીસાહેબ કહે કે ‘એ નહીં બને, પણ પેલો 'મિ. ખાનગી' તને બધું આપશે. તું એની પાસે જા.’ એટલે ફરિયાદી ત્યાં ગયો અને બધું ખાનગી-ખાનગી થયું : સ્કૂલ ખાનગી, કૉલેજ ખાનગી, હોસ્પિટલ ખાનગી, નદી ખાનગી, તળાવ ખાનગી, બસ ખાનગી … બધું ખાનગી …
પૂછીપૂછીસાહેબ કહે, ‘બધું ખાનગી ભલે કર્યું, પણ પૂછવાનું તો મને જ. ખાનગી સ્કૂલમાં મને પૂછીને ભણાવવાનું, મને પૂછીને ફી લેવાની, મને પૂછીને નિયમો બનાવવાના. ખાનગી હૉસ્પિટલમાં મને પૂછીને દરદી દાખલ કરવાના, મને પૂછીને ફી લેવાની, મને પૂછીને નિયમો બનાવવાના … મારું મારા બાપનું ને તારામાં મારો ભાગ. તારા ધંધામાં ય મારો ભાગને તારા ધર્માદામાં ય મારો ભાગ.’
ફરિયાદીને જ્યારે જ્યારે ‘મિ. ખાનગી’ સામે વાંધો પડે ત્યારે તે પૂછીપૂછીસાહેબ પાસે પહોંચી જાય. પૂછીપૂછીસાહેબ તેને સમજાવે કે ‘હું તો તારી સાથે જ છું. ચાલ, પેલા ખાનગીને દબડાવીએ.’ પૂછીપૂછીસાહેબ ખાનગીને જાહેરમાં દબડાવે ને ખાનગીમાં કહે, ‘મારું મારા બાપનું, ને તારામાં મારો ભાગ.’
એક દિવસ ખાનગી બગડ્યો અને એ તો ચાલ્યો રડતો રડતો હાઇકોર્ટ પાસે. હાઇકોર્ટ કહે કે, ચાલો કોઈ વચલો રસ્તો કાઢીએ. હાઇકોર્ટે કુદરતી ન્યાયના સિદ્ધાંત મુજબ વચલો રસ્તો કાઢ્યો. ખાનગી થોડો ખુશ થયો અને ફરિયાદી પણ થોડો ખુશ થયો. એટલે પૂછીપૂછીસાહેબને મજા જ મજા. ખાનગી રડતો રડતો હાઇકોર્ટમાં જાય, તો સાહેબ ફરિયાદીને કહે કે ‘હું તો તારા પક્ષે જ હતો, પણ આ જો પેલો ખાનગી હાઇકોર્ટમાં ગયો ને એટલે હાઇકોર્ટનું તો માનવું જ પડે ને.’ એટલે ફરિયાદી થોડો ખુશ થાય, પૂછીપૂછીસાહેબનો જયજયકાર કરે.
ફરિયાદી ખાનગીને જાહેરમાં દબડાવે અને ખાનગીમાં … સ્કૂલ ખાનગી, કૉલેજ ખાનગી, હોસ્પિટલ ખાનગી, નદી ખાનગી, તળાવ ખાનગી, બસ ખાનગી, ઘર ખાનગી, બધું ખાનગી …
દુનિયા ફરે તેમ આ વાર્તા ફરે છે, પણ કશું બદલાતું નથી. ખાનગી ખાનગી રહે છે. ફરિયાદી ફરિયાદી રહે છે અને પૂછીપૂછીસાહેબને પૂછીપૂછીને જ બધું થાય છે. ફરિયાદીને એટલી સરસ ટ્રેનિંગ મળી છે કે તે ખાનગીની ફરિયાદ કરતાં કરતાં પૂછીપૂછીસાહેબની ફરિયાદ કરવાનું કે તેમને અરીસો બતાવવાનું ભૂલી જાય છે. ખાનગી પૂછીપૂછીસાહેબને પૂછીપૂછીને બને તેટલી છૂટછાટ લે છે અને પૂછીપૂછીસાહેબનું દબાણ ન સહન થાય કોઈક દિવસ તે હાઇકોર્ટનો આંટો મારી આવે છે.
બધા ખુશ છે. ફરિયાદીની ફરિયાદ સંભળાય છે. ખાનગી ખાનગીમાં બધું પતાવે છે. હાઇકોર્ટ વચલો રસ્તો કાઢીને ખુશ છે. પૂછીપૂછીસાહેબને પૂછીપૂછીને બધું થાય છે. આ સુખદ અંત ધરાવતી વાર્તા છે.
e.mail : joshirutul@gmail.com
સૌજન્ય : “નિરીક્ષક” સાપ્તાહિક ડિજિટલ આવૃત્તિ; 27 જુલાઈ 2020; પૃ. 13