રવીન્દ્ર પારેખ
આપણે GODને બદલે DOG ભણાવવાનું ચાલુ કર્યું તે જ ખોટું થયું. GODથી અવળું તો DOG જ થાયને ! હવે અવળું ભણાવો તો ગોડનું તો કૈં બગડતું નથી, પણ ડોગને ચડી વાગે તેમાં નવાઈ નથી. આમ પણ ઊંધું મારવામાં આપણને કોઈ પહોંચે એમ નથી. CUT-કટ કરીએ, BUT-બટ કરીએ, પણ PUT-પટ કરતાં નથી. છોકરાંને મારી મારીને પુટ કરાવીએ છીએ ને છોકરું પૂછે કે PUT- પટ કેમ નહીં ને પુટ જ કેમ તેનો કોઈ જવાબ આપણે આપતાં નથી. હોય તો આપીએને ! ગોડને બદલે ડોગ કેમ, તેનો ય કોઈ જવાબ છે? માળા, ગોડની ને પાઠમાળા, ડોગની ! ડોગ બધે જ ભણાવાય છે, પણ ગોડ, ભણાવવામાં કેટલો આવે છે તે જાતને પૂછવા જેવું છે. પછી કૂતરાં કરડે તેમાં નવાઈ નથી. ડોગ એટલે કૂતરો, તે પાછું કહેવું પડે, અંગ્રેજી મીડિયમ ખરુંને ! ડોગ જાણે, પણ કૂતરો ય હવે જાણતો હશે કે કેમ તે તો એ જ જાણે. કૂતરાને ય હવે કૂતરો કહીએ તો કરડવા દોડે છે. એને ય ડોગ કે ટોમી કહો તો જ તમારી સામે જુએ. શું છે કે આ બધી ફોરેનની ઓલાદો છે ને ફોરેનમાં જ રહેતી હોય તેમ અહીં રહે છે. કેટલાંક સંસ્કૃતાઇઝ્ડ પણ છે. તેને કૂતરો કહો તો ભસે, તેને શ્વાન કહેવો પડે. શ્વાન કહો તો જ ‘વાન’ ઊઘડે.
પણ હું તો કૂતરાને કૂતરો જ કહીશ. એ ડોગ, બોગ બોલવાનું આપણને નહીં ફાવે ને શ્વાન તો નહીં જ ! તે એટલે કે મને શ્વાને નહીં, કૂતરાએ ઘણી વીતાડી છે. આમ તો કૂતરો વફાદાર પ્રાણી છે, પણ તે પ્રાણી છે તે ભૂલવા જેવું નથી ને વફાદાર તો માણસ જ નથી રહ્યો, તો પ્રાણી શું કામ રહે? કમ સે કમ કૂતરો મને વફાદાર રહ્યો નથી. શું છે કે ઘર આગળ એક કૂતરો પડી રહેતો હતો. ન હું એને નડતો હતો કે ન એ મને જોવા રાજી હતો. એક દિવસ ઉતાવળે બહાર જવા નીકળ્યો ને બારણું એને ઠોકાયું. પછી એ મને ઠોકાયો. એવો ઠોકાયો કે ચૌદ ઇન્જેકશન વગર ઊખડ્યો નહીં ! એક પછી એક ઇન્જેક્શનો જ એટલાં ખાધાં કે બીજું કશું ખાવાનું રહ્યું જ નહીં. એ પછી બારણામાં હું પડી રહું છું, પણ કોઈ કૂતરાને હું બારણે પડી રહેવા દેતો નથી. એ પછી બીજો પ્રસંગ વધારે દારુણ છે. સ્કૂટર પર મિત્ર સાથે જઇ રહ્યો હતો, ત્યાં ડિવાઇડર કુદાવીને એકદમ એક કૂતરો સામે આવી ગયો. એને બચાવવા જતાં હું ના બચ્યો. મિત્ર એક તરફ, સ્કૂટર બીજી તરફ ને હું ચત્તોપાટ સડક પર. કોઈને કૈં ન થયું. કૂતરો પણ કૈં ન બન્યું હોય તેમ પૂંછડી દબાવીને દોડી ગયો. માત્ર હું જ હોસ્પિટલે પહોંચ્યો ને બે ઓપરેશન પછી ઘર ભેગો થયો. ફેર એટલો પડ્યો કે કૂતરો તો સીધો ચાલી ગયો, પણ એ પછી હું સીધું ચાલી શક્યો નથી.
એ પછી દુનિયામાં કોરોના આવ્યો. આખી દુનિયાને તાળું લાગી ગયું. બધે જ લૉકડાઉન. એકાદ બે દિવસ નહીં, પણ મહિનાઓની સાદી જેલ માણસને લાગી ગઈ. લોક, ડાઉન થતું ગયું ને અનુભવ લૉકઅપનો થતો ગયો. મારી હાલત એટલી ખરાબ કે એકનું એક ખાવાનું જ મહિનાઓથી ખાતો હોઉં તેમ પેટ ભરતો રહ્યો. પેટ પણ તો એકનું એક જ હતું, તો ખાવાનું નવું ક્યાંથી હોય? મૂળ સુરતીઓ બહુ સોસવાયા. લોચાલાપસી વગર ચાલે નહીં એવા સુરતીઓ ઘરમાં ગોંધાઈ રહે એ કોઈ રીતે પરવડે એમ ન હતું. અઠવાડિયે દમણને માણનારા, દમનને કેમ માને? સુરતીઓ પાસેથી દમણ ને ખમણ લઈ લો તો એ તો વગર કોરોનાએ જ મરી જાય એ કહેવાની જરૂર નથી, પણ આ બધાંમાં સૌથી મુક્ત હતાં કૂતરાંઓ. કમાલ તો એ હતી કે કોરોના પહેલાં માણસો રખડતા હતા ને કૂતરાં પટ્ટે બંધાયેલાં હતાં. કોરોનામાં કૂતરાંઓ રખડતાં હતાં ને માણસો પટ્ટે બંધાયા હોય એમ ઘરોમાં ગોંધાયેલા ને ગંધાયેલા હતા. કૂતરાં બહાર માણસો જેવાં જ બેફામ થઈ ગયાં હતાં. ગમે ત્યાં મોં મારી આવતાં હતાં. બીજા શહેરોની તો ખબર નહીં, પણ કોરોનાને કારણે સુરતનાં કૂતરાંઓ માણસો જેવાં થઈ ગયાં હતાં. બે આંખ તો હતી, પણ બે આંખની શરમ નડતી ન હતી. કોરોનામાં કોઈ રોકનારું, ટોકનારું રહ્યું ન હતું. જે ટોકે, ઠોકે એવા હતા તે માણસો ગુજરી ગયા હતા અથવા તો ગુજરી જવા જેવા થઈ ગયા હતા, એટલે કૂતરાંઓને ફાવતું આવી ગયું હતું. તે ગુજરતાં ન હતાં, પણ ગુજારી રહ્યાં હતાં.
સાચું ખોટું તો ઉપરવાળો જાણે, પણ કૂતરાં હાળાં બહુ ફાંકો રાખતાં થઈ ગયાં હતાં. કોઈ પૂછનારું જ ન હોય તેમ ગમે ત્યારે ભસતાં હતાં. ભસતાં કૂતરાં કરડે નહીં એવું કહેવાય છે, પણ એની ખબર આપણને એટલે કે માણસોને છે, એની ખબર કૂતરાંને છે જ એની ખબર આપણને નથી. એક વાર એક કૂતરો ભસતો હતો એટલે મને એમ કે ભસે છે, તો નહીં કરડે, પણ એ તો રાક્ષસી દાંત દેખાડતો એવો ધસ્યો કે આંખ સામે ચૌદ ઇન્જેક્શનો ફરકી ગયાં. જેમ તેમ જીવ બચાવતો હું ઘરમાં ઘૂસી આવ્યો ને કૂતરો બદલો લેવાની ગણતરી સાથે પાછો ફરી ગયો. જતાં જતાં પૂંછડી ‘તને જોઈ લઇશ’ એ સ્ટાઇલમાં હલાવતો ગયો. મને થયું કે એની પૂંછડી પર ગરમ અસ્ત્રી ફેરવી દઉં, પણ પછી થયું કે કૂતરાની પૂંછડી વાંકી તે વાંકી, એ કદી સીધી ન થાય, એટલે મેં અસ્ત્રી કપડાં પર ફેરવવા માંડી.
સાચું કારણ તો ખબર નથી, પણ કોરોના પછી કૂતરાઓ આક્રમક ખૂબ થઈ ગયા છે. અત્યારે તો વાવર ચાલતો હોય તેમ ઠેર ઠેરથી કૂતરા કરડવાના સમાચારો આવવા લાગ્યા છે. રોજ રોજ સિવિલ ને સ્મીમેરમાંથી ‘કરડ’ બુલેટિન બહાર પડવાં લાગ્યાં છે. એ પણ છે કે આ જંગલીઓ હવે કરડીને જ રહી જતાં નથી, પણ નાનાં બાળકોનો પૂરો શિકાર કરે છે. કૂતરાં હાળાં માનવભક્ષી બને એ તો કેમ સહન થાય? રોજના અંદાજે સો લોકોનો કૂતરાંઓ નાસ્તો કરે છે. એ માણસ નહીં, પણ બર્ગર હોય તેમ ગમે ત્યાં દાંત બેસાડે છે ને એવા બેસાડે છે કે ઘણાંને તો હજારોની ઉઠાડે છે.
કોઈ સજ્જને તો રખડતાં કૂતરાંને ઈન્ડોર સ્ટેડિયમમાં પૂરી દેવાની ભલામણ પણ કરી છે. શું છે કે આમ પણ સ્ટેડિયમમાં હવે માણસો પુરાય એમ નથી, તો છો થોડા દિવસ કૂતરાં એન્જોય કરતાં. એ બહાને સ્ટેડિયમનો ઉપયોગ તો થશે. મને પાકો વહેમ છે કે પાકિસ્તાનના આતંકવાદીઓ કૂતરાંના મેકઅપમાં સુરતમાં ઘૂસી આવ્યાં છે. જે રીતે એ જ્યાં ત્યાં બાચકાં ભરે છે, એ પરથી પાકિસ્તાનનો ભૂખમરો અહીં કેરી ફોરવર્ડ થયો હોય એમ લાગે છે. એ તો સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશન તપાસ કરે તો ખબર પડે, પણ કોર્પોરેશનને કોઈકે કહેવું પડશે કે એ એનું કામ છે, તે વગર એને યાદ આવવાનું મુશ્કેલ છે. કોર્પોરેશનને મેમરી લેનની અને મેમરી લોસની તકલીફ બહુ જૂની છે. એ ઓરિજિનલ છે ને વળી સીઝનલ છે. એને યાદ અપાવતાં રહેવું પડે કે હવે કેરીની સીઝન આવવાની. એ પહેલાં હવે કૂતરાંની સીઝન ચાલે છે તો એકાદ બે તો પકડો ! એને યાદ આવશે તો પકડશે પણ ખરા ને નહિ તો કેરીની સીઝનમાં તો ગમે તેનાં ગોટલા કાઢીને જ રહેશે. કોર્પોરેશન કામ તો કરે છે, પણ કૂતરાં પકડવાનું કામ એનું છે? એને માટે માસ્તરો ક્યાં નથી? હમણાં તો ઇલેક્શન પણ નથી, તો કૂતરાં તો પકડેને !
મને એવો વહેમ હતો કે આ કૂતરાંને નક્કી કોઈ ખાઉધરો રોગ વળગ્યો છે, આમ તો કોરોના જ હોવો જોઈએ, માણસને કોરો ના રાખે તો કૂતરાંને પણ કોરોના વળગી જ શકેને ! તે વગર આટલાં ખાઉધરાં ન થાય. મને હતું કે કોર્પોરેશન એનો ફોડ પાડશે, ત્યાં તો માતાજીએ ગરબો ગાયો. માતા હવે પિતામાં કે માતામાં એમ ગમે તેમાં આવે છે. તે આ વખતે માતા, માતાજીમાં આવ્યાં ને ધૂણ્યાં વગર બોલ્યાં – ભક્તજનો, ભગતડાંઓ, મારું માનો કે કૂતરાંઓને ડાયાબિટિસ થયો છે. ના, ના, મને દોઢડાયાબિટિસ નથી થયો, આ તો કૂતરાંઓને ડાયાબિટિસ છે એટલે એ આક્રમક થયાં છે. એમનો બ્લડ, યુરિન રિપોર્ટ પણ આવી ગયો છે. મેં જાતે પોતે એમનું યુરિન ટેસ્ટ કરાવ્યું છે, એટલે હવે એમને સુગર કંટ્રોલ કરવાની ગોળીઓ આપીશું તો એવરીથિંગ વિલ બી ઓલરાઇટ ! ડોન્ટ વરી. ખાવ હવાબાણ હરડે, કૂતરાં નહીં કરડે !
સાચું કહુંને તો કૂતરાંને પણ ડાયાબિટિસ હોય એવું તાજું જ્ઞાન મને છેક હમણાં લાધ્યું, પણ ખરી ફાળ તો એ પડી છે કે કૂતરાં અટકશે કે કેમ તે તો નથી ખબર, પણ આ માણસો કરડવાં લાગ્યાં તો એનાં કેટલાં ઇન્જેક્શનો મુકાવવાં પડશે તે કોઈ કહેશે, કારણ ડાયાબિટિસ તો એને પણ છે જને !
000
e.mail : ravindra21111946@gmail.com
પ્રગટ : ‘આજકાલ’ નામક લેખકની કટાર, “ધબકાર”, 07 ઍપ્રિલ 2023
