આવી તક તે છોડાતી હશે? એવો સંદેશો વધુ એક વાર દેશના આરોગ્ય મંત્રાલય દ્વારા અપાતી રોજિંદી વિગતોમાંથી પ્રગટ થયો. એપ્રિલ ૧૮ના રોજ મીડિયા સાથે વાતચીત કરતાં, વડાપ્રધાનના માનીતા ગણાતા સંયુક્ત સચિવ લવ અગ્રવાલે કહ્યું કે અત્યાર લગીના 14,378 કેસમાંથી 4,291 કેસ નિઝામુદ્દીન મરકઝના મેળાવડા સાથે સંકળાયેલા છે.
WHOની ગાઇડલાઇન પ્રમાણે, આરોગ્ય મંત્રાલયે કોઈ પણ વિસ્તાર કે સમુદાયને વાઇરસ ફેલાવાના કારણસર કલંકિત નહીં ગણાવવાનો આદેશ આપેલો છે. ગુજરાત સરકારે દરદીઓનાં નામ જાહેર કરવાનું બંધ કર્યું છે ને દિલ્હી સરકાર સામે તો એ મુદ્દે હાઇકોર્ટમાં ફરિયાદ પણ થઈ છે. જેમ તબલિઘી જમાતની ગુનાઈત બેદરકારીના બચાવનો કોઈ સવાલ જ ઊભો થતો નથી, તેમ આરોગ્યખાતું પોતે વૈશ્વિક મહામારીના સમયમાં પણ કોમવાદનો વાઇરસ ફેલાવવાનું ચાલુ રાખે, તેને શું કહીશું?
વૈશ્વિક મહામારીના સમયમાં ગુનાઈત રીતે ઘનચક્કર એવા અમેરિકાના પ્રમુખ પણ પત્રકારો સાથે નિયમીત વાત કરે છે, તેમના સવાલના જવાબ આપે છે, ત્યારે કેવળ પોતાના મનની જ વાત કરવા ટેવાયેલા વડા પ્રધાન તો ઠીક, તબીબ એવા આરોગ્ય મંત્રીએ પણ હજુ સુધી એક પણ વાર પત્રકારો સાથે સીધી વાત કરી નથી – તેમના સવાલોના જવાબ આપવા જેટલું પ્રાથમિક ઉત્તરદાયિત્વ દેખાડ્યું નથી અને અફસરોમાં પણ હોદ્દાની દૃષ્ટિએ બીજી પાયરીના ગણાતા સંયુક્ત સચિવને આગળ કરી દેવાયા છે, તે સૂચવે છે કે આ સરકાર બે બાબતમાં પાછી પડતી નથીઃ કોમી દ્વેષનો લાભ લેવામાં અને ઉત્તરદાયિત્વથી સાફ બચી નીકળવામાં.
‘સરકાર કામ કરી રહી છે, ત્યારે પણ તમે લોકો તો સરકારની પાછળ પડી ગયા છો’—એવું ઘણાં નિર્દોષ ભાઈઓ-બહેનોને થાય છે. તેમણે સમજવું જોઈએ કે અનુકરણીય કામ જ્યાં પણ થઈ રહ્યું છે, ત્યાં મોટે ભાગે વ્યક્તિગત પ્રતિબદ્ધતા કે સ્થાનિક પહેલ જવાબદાર છે. જવાબ આપવામાંથી છટકવાની બેશરમી અને મહામારીના સમયમાં પોતાના જ નાગરિકોને સતત ગુનેગાર ઠરાવતા કરતા રહેવાની ચેષ્ટા નથી દેશના નેતૃત્વ માટે શોભાસ્પદ કે નથી દેશ માટે.
e.mail : uakothari@gmail.com
[કાર્ટૂન સૌજન્ય : ઈ.પી. ઉન્ની; “ઇન્ડિયન એક્સપ્રેસ”, 17 ઍપ્રિલ 2020]
સૌજન્ય : “નિરીક્ષક” − ડિજિટલ આવૃત્તિ; 19 ઍપ્રિલ 2020
એક પા સોમવારથી સંભવિત છૂટછાટની હવા છે અને બીજી પા ત્રીજા દોરમાં ઊંચે જઈ શકતા કોરોના-આંકની શક્યતા પણ હવામાં છે. શું કહીશું, આ એક દ્વિધાવિભક્ત પરિસ્થિતિ છે, કે પછી આપણે દ્વિભેટે ઊભા છીએ? ગમે તેમ પણ, એક વાત ચોક્કસ છે કે ઘરબંધીવશ આપણે ઉઘાડ નથી ઝંખતા એવું તો નથી. સરસ પ્રયોગ કર્યો રાહુલ ગાંધીએ કે લૉક ડાઉન તે કંઈ પોતે કરીને પૂરા કદનો ઈલાજ નથી. તમે એને કોઈ જડીબુટ્ટી નહીં પણ વિરામબુટ્ટી (પૉઝ બટન) જરૂર કહી શકો. નહીં કે રાહુલ ગાંધી કોઈ નેતૃત્વસિદ્ધ પ્રતિભા અગર તો અધિકારી વિદ્વાન છે. પણ દેશમાં ઘણી વાર દુર્મિળ જણાતી સામાન્ય સમજ એમના આ વિધાનમાં અસામાન્યપણે પ્રગટ થઈ છે, એ નિઃશંક. યુવરાજસહજ ઉછાંછળાપણું પરહરી એ રાજપુરુષોચિત મુદ્રા ભણી જઈ રહ્યાનો વહેમ પણ જાગે, પણ એમાં ઉતાવળ થશે. માત્ર, એટલું ખરું કે મેં તો કે’દીનું કીધું’તું – છેએએક 12મી ફેબ્રુઆરીએ ટ્વીટની રાંગેથી પોકાર્યું’તું – એવો ટાઢો ડામ દેવાને બદલે એમણે મતભેદો બરકરાર છતાં મતભેદ દરકિનાર એવી ઠાવકી ભૂમિકા લઈ સત્તાપક્ષ અને વિપક્ષ સહિત સૌએ સાથે મળીને કામ કરવા પર ભાર મૂક્યો છે. ચાલુ ઢબની રાજકીય તૂતૂમૈંમૈંનો આ સમય અલબત્ત નથી.