ચકી ગઈ છે
ચોખાનો દાણો લેવા
ચકો ગયો છે
દાળનો દાણો લેવા
હજી પાછાં ફર્યાં નથી
ચકો ચકી …
કપાઈ ગયેલાં ઝાડનાં
પાંદ, ડાળી, ડાળખાંઓમાં
ચકાચકીનું
બી.પી.એલ. કાર્ડ ખોવાઈ
ગયું છે …
સસ્તાં અનાજ ની દુકાને
ચોખાની લાઈનમાં ઊભી છે
ચકી
સસ્તાં અનાજની દુકાને
દાળની લાઈનમાં ઊભો છે
ચકો
હજી પાછાં ફર્યાં નથી
ચકો ચકી
વિશ્વ ચકલી દિનની ઉજવણી
જારી છે …

20 માર્ચ 2017

('મને અંધારાં બોલાવે'-કવિતાસંગ્રહમાંથી)

પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીમાં આમ આદમી પાર્ટીએ પંજાબમાં અપસેટ સર્જીને કાઁગ્રેસ પાસેથી સત્તા આંચકી લીધી (અને બીજા રાજ્યોમાં અદ્ધર ચાલી રહેલા ભા.જ.પ.ના રથને બે વેંત નીચો આણી દીધો), તે પછી અરવિંદ કેજરીવાલની રાષ્ટ્રીય મહત્ત્વાકાંક્ષાઓને બળ મળ્યું છે. એ સ્વાભાવિક પણ છે, કારણ કે દિલ્હી જેવા અડધા રાજ્યમાં અડધી સત્તા ભોગવતી આપની સુશાસનની ક્ષમતામાં વિશ્વાસ મૂકીને પંજાબની જનતાએ આખું રાજ્ય આપી દીધું એ જેવી તેવી સફળતા નથી.

એક રાજ્યમાંથી બીજા રાજ્યનું સુકાન સાંભળનારી આપ પહેલી પ્રાદેશિક પાર્ટી છે. દેશમાં બે જ પક્ષો એવા છે જેની એકથી વધુ રાજ્યોમાં સરકાર છે; ભા.જ.પ. અને કાઁગ્રેસ. આપનો એમાં ઉમેરો થયો છે. આપ અને કાઁગ્રેસ વચ્ચે બીજી એક બાબતમાં પણ સામ્ય ઊભું થયું છે; બંને પાસે બબ્બે મુખ્ય મંત્રી છે.

ભારતમાં પ્રાદેશિક પક્ષો રાજ્યની સીમાઓ ઓળંગવામાં સફળ રહ્યા નથી. આપની હાજરી સ્થાનિક સ્તરે પણ દેખાય છે. ગોવામાં તેને બે બેઠકો મળી છે. આસામમાં સ્થાનિક પંચાયતની ચૂંટણીઓમાં તેની બે બેઠકો છે. ગુજરાતમાં ગયા વર્ષે પંચાયતની ચૂંટણીમાં સુરત, ગોધરા અને ગાંધીનગરમાં પણ તેનો દેખાવ સારો રહ્યો હતો.

આવું તો મમતા બેનરજીની તૃણમૂલ કાઁગ્રેસ પણ કરી શકી નથી. આપ તો તેની સરખામણીમાં હજુ બચ્ચું છે, અને છતાં એક મહત્ત્વનું રાજ્ય પંજાબ કાઁગ્રેસ પાસેથી ખૂંચવી લઈને તેણે રાષ્ટ્રીય પક્ષોની પંગતમાં સ્થાન મેળવ્યું છે. જોવા જેવી વાત એ છે કે ચૂંટણીઓ પહેલાં મમતા બેનરજીએ જ ભા.જ.પ. સામે સંયુક્ત મોરચો માંડવા માટે કાઁગ્રેસને કહેણ મોકલ્યું હતું.

કાઁગ્રેસે ત્યારે ગઠબંધન સ્વીકાર્યું નહોતું. તેને વિશ્વાસ હતો કે ચન્નીના નેતૃત્વમાં તે પંજાબને જાળવી રાખશે, ગોવામાં પોતાના દમ પર સરકાર બનાવશે અને ઉત્તર પ્રદેશમાં પ્રિયંકાની 'લડકી હૂં લડ સકતી હૂં' ચળવળ રંગ લાવશે. કાઁગ્રેસનાં તમામ સ્વપ્ન ચૂર થઇ ગયાં છે અને પહેલાં કરતાં તે વધુ કમજોર બની ગઈ છે. સંગઠનની દૃષ્ટિએ તે હજુ પણ અખિલ ભારતમાં ફેલાયેલી પાર્ટી છે, પરતું ચૂંટણી જીતી શકવાની તેની ક્ષમતા સામે હવે પ્રશ્નાર્થ મુકાઈ ગયો છે.

ભા.જ.પ. દેશમાં ૪૦ ટકા મત ધરાવે છે. બાકીના ૬૦ ટકા વોટ હજુ પણ વિપક્ષોમાં વહેંચાયેલા છે. શુદ્ધ ગણિતની ભાષામાં કહીએ તો ભા.જ.પ.ને હરાવવા માટે વોટ કાફી છે. સવાલ સક્ષમ પાર્ટી અને નેતાનો છે. હવે અચનાક કાઁગ્રેસના વિકલ્પ તરીકે આપનું નામ લેવાઈ રહ્યું છે. પંજાબમાં આપે કાઁગ્રેસ અને ભા.જ.પ. બંનેને સફળ ટક્કર આપી છે. ઉત્તર પ્રદેશમાં પણ જનતાએ અખિલેશ યાદવની સમાજવાદી પાર્ટીને ગઈ વિધાનસભા કરતાં વધુ બેઠકો આપી છે. એનો અર્થ એ થયો કે જનતા વિકલ્પ પણ શોધી રહી છે, નહીં તો પંજાબમાં પણ ભા.જ.પ.ને મત મળ્યા હોત અને યુ.પી.માં સ.પા.ના હાલ પણ કાઁગ્રેસ જેવા થયા હોત.

લોકશાહીમાં ખાલી જગ્યાઓ લાંબી ટકતી નથી. ચૂંટણીઓનો પવન કોઈને કોઈને તેમાં ખેંચી લાવે છે. ૨૦૨૨ની વિધાનાસભાની ચૂંટણીઓ એ 'કોઈ' એટલે આપ છે. કાઁગ્રેસ સમ ખાવા પૂરતો પણ દેખાવ ન કરી શકી અને તૃણમૂલ કાઁગ્રેસ ગોવામાં એક પણ બેઠક જીતી ન શકી એટલે આપનો આત્મવિશ્વાસ બેવડાઈ ગયો છે.

પ્રાદેશિક પક્ષોની મર્યાદાઓ તોડવામાં આપ સફળ રહી છે તેનું એક કારણ એ છે કે તૃણમૂલ કાઁગ્રેસ, સમાજવાદી પાર્ટી, અકાલી દલ, શિવસેના, રાષ્ટ્રીવાદી કાઁગ્રેસ કે દક્ષિણની પાર્ટીઓની જેમ આપની ઓળખ 'પ્રાદેશિક' નથી. દિલ્હીમાં હોવાના કારણે તેને 'ડિફોલ્ટ' રાષ્ટ્રીય ચહેરો મળેલો છે. બીજું, તે ઇન્ડિયા અગેઇન્સ્ટ કરપ્શનની ચળવળમાંથી પેદા થયેલી પાર્ટી છે એટલે તેના વિચારોમાં રાષ્ટ્રીય મુદ્દાઓ છે.

દિલ્હીમાં તેણે શિક્ષણ, સ્વાસ્થ્ય, અને બીજલી-પાની જેવી જનકલ્યાણની બાબતો પર ધ્યાન આપીને પ્રમાણમાં સારા શાસનનો પરિચય આપ્યો છે. પંજાબના ચૂંટણી પ્રચારમાં 'દિલ્હી મોડેલ'ની જ વાતો થતી હતી. પરિણામો પછી કેજરીવાલ અને મુખ્ય મંત્રી પદના ઉમેદવાર ભગવતસિંહ માને તેમનાં ભાષણોમાં પંજાબમાં દિલ્હી મોડેલ પ્રમાણે શાસન કરવાનો પુનરોચ્ચાર કર્યો હતો.

આ આત્મવિશ્વાસ સાથે, આપે પાડોશી હરિયાણા, હિમાચલ પ્રદેશ અને વડા પ્રધાનના વતન ગુજરાતમાં 'દિલ્હી મોડેલ'નો પ્રયોગ દોહારવવાનું નક્કી કર્યું છે. હરિયાણામાં વિધાનસભાની મુદ્દત ૨૦૨૪માં સમાપ્ત થાય છે, પરંતુ એવો ગણગણાટ છે કે ત્યાં વહેલી ચૂંટણી કરવામાં આવે. ગુજરાતમાં તો પાંચ રાજ્યોની ચૂંટણીનાં પરિણામોના બીજા જ દિવસથી ભા.જ.પ.નો પ્રચાર શરૂ થઇ ગયો હતો. ૧૧મી માર્ચે પંચાયત સંમેલનમાં ભાગ લેવા આવેલા વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ અમદાવાદમાં રોડ શો કરીને વિધાનસભાની ચૂંટણીનું બ્યુગલ ફૂંક્યું હતું.

આપ જાણે રાહ જ જોતી હોય તેમ ગુજરાતનાં મુખ્ય શહેરોમાં તેણે મોટાં બોર્ડ ચઢાવ્યાં છે, જેમાં લખ્યું છે "દિલ્હી અને પંજાબ પછી હવે ગુજરાત." પરિણામો પછી તરત પાર્ટીએ મિસ કોલ મારફતે સભ્યપદ અભિયાન શરૂ કરવા ટેલીફોન નંબર જારી કર્યો છે. લોકોના જાગૃતિ માટે પાર્ટીએ રાજ્યમાં ત્રિરંગા યાત્રા પણ કાઢી છે.

ગુજરાત વિધાનસભાની ચૂંટણીમાં આપ તમામ ૧૮૨ બેઠકો પર ભા.જ.પ.ના મુખ્ય વિરોધી તરીકે દાવો નોંધાવે તે નિશ્ચિત છે. તેનું મુખ્ય કારણ એ છે કે ૧૯૯૦ પછી રાજ્યમાં કાઁગ્રેસનું ક્રમશ: ધોવાણ થતું રહ્યું છે અને ભા.જ.પ. મજબૂત થતી રહી છે. ત્યાં સુધી કે કાઁગ્રેસ એક અસરકારક વિરોધ પક્ષ તરીકે પણ ગણનામાં નથી.

સમગ્ર દેશમાં જો એક એવું રાજ્ય હોય, જ્યાં ચૂંટણીના કરોડો રૂપિયા અને માણસોની મહેનત લેખે લાગે તે માટે કમ-સે-કમ સરખી ટક્કર આપવા માટે વિરોધ પક્ષની હાજરી હોય, તો તે ગુજરાત છે. ગુજરાતમાં વિરોધ પક્ષના નામે કાઁગ્રેસની હાલત એટલી બધી ખરાબ છે કે ચૂંટણીની તારીખ જાહેર થતાંની સાથે જ જાણે ભા.જ.પ. જીતી ગયું હોય તેવો માહોલ હોય છે.

આમ આદમી આ ખાલી જગ્યા પુરવા માટે ચોક્કસ હિમ્મત કરશે. તેની પાસે આત્મવિશ્વાસ છે, બે રાજ્યોના રિસોર્સિસ છે અને શાસનનું વિઝન છે. ગયા વર્ષે, સુરત મ્યુનિસિપલ કોર્પોરેશનની ચૂંટણીમાં ૨૭ બેઠકો જીતીને આપે સૌને ચોંકાવ્યા હતા. બીજો આઘાત એ હતો કે કાઁગ્રેસને એકપણ બેઠક મળી નહતી. ત્યારથી કેજરીવાલ નિયમિત ગુજરાત આવતા રહ્યા છે.

આ ચૂંટણીમાં આપને પાટીદારોના મત મળ્યા હતા. પાટીદારો પરંપરાગત રીતે ભા.જ.પ.ના સમર્થકો છે, પરંતુ પાટીદાર અંદોલન પછી તેઓ કાઁગ્રેસ તરફ વળ્યા હતા. તે વખતે, ૨૦૧૬માં, કાઁગ્રેસને સુરતમાં ૩૬ બેઠકો મળી હતી. ધીમે ધીમે પાટીદારો કાઁગ્રેસ તરફથી પણ ખસી ગયા અને આપ તરફ વળ્યા હતા. આપે એટલા માટે જ પાટીદાર નેતા ગોપાલ ઇટાલિયાને ગુજરાત આપના નેતા તરીકે નીમ્યા હતા. તેનો ફાયદો સુરતની ચૂંટણીમાં થયો હતો.

ઇટાલિયા કહે છે, “પંજાબનો વિજય અકસ્માત નથી. ૨૦૧૨માં જ્યારે આપની રચના થઇ ત્યારે અમે જે સ્વપ્ન જોયું હતું તે દિશામાં આ એક કદમ છે. એક દિવસ સમગ્ર દેશ આમ આદમીઓની સરકાર જોશે. આપે ગુજરાતમાં નવી આશા જન્માવી છે. અહીંની જનતા એવા ભ્રષ્ટ અને સરમુખત્યાર નેતાઓને પાઠ ભણાવવા તૈયાર છે, જે રાજકારણને તેમની અંગત જાગીર સમજે છે.”

વિચાર તો હિમ્મતવાળા છે, પણ આપ માટે રસ્તો એમ આસાન નથી. સુરતના તેના છ કોર્પોરેટરો ભા.જ.પ.માં જતા રહ્યા છે. પાટીદાર દાનવીર મહેશભાઈ સવાણી પણ આપ છોડી ગયા છે. પાટીદાર આંદોલનના નેતા હાર્દિક પટેલ અત્યારે ગુજરાત કાઁગ્રેસના કાર્યકારી પ્રમુખ છે. કાઁગ્રેસ ભલે સત્તા માટે સક્ષમ દાવેદાર ન હોય, રાજ્યમાં કાઁગ્રેસનો વોટ શેર ૪૧ ટકા છે અને તેના ૧૬ વિધાનસભ્યો છે. ઉપરાંત, ગ્રામ, તાલુકા અને જિલ્લા પંચાયત સુધી તેનું સંગઠન ફેલાયેલું છે. ખુદ વડા પ્રધાન મોદી ગુજરાતની ચૂંટણીઓને હલકામાં લેતા નથી. તેમને કાઁગ્રેસના વારસાની સારી પેઠે ખબર છે.

ત્રીજું, સુરતના વગદાર નેતા સી.આર. પાટિલ ગુજરાત ભા.જ.પ.ના પ્રમુખપદે છે. પંજાબમાં આપના વિજયનું કારણ કાઁગ્રેસની આંતરિક લડાઈ હતી એવું કહીને પાટિલ ઉમેરે છે કે, “દરેક રાજકીય પક્ષને ચૂંટણી લડવાનો અધિકાર છે. ગુજરાતની પ્રજા ભા.જ.પ. સાથે છે અને વડા પ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીનું સમર્થન કરે છે. વિધાનસભાની આગામી ચૂંટણીઓમાં અમને વિરોધી પક્ષોથી કોઈ મુશ્કેલી થવાની નથી.

પ્રગટ : ‘સન્‌ડે-સરતાજ’ પૂર્તિ, “ગુજરાતી મિડ-ડે”, 20 માર્ચ 2022

૨૦ માર્ચ એટલે વિશ્વ ચકલી દિવસ! 


આજે મેં એક મિત્રને કહ્યું કે ૨૦ માર્ચ એટલે 'વિશ્વ ચકલી દિવસ' તો એ માનતો જ ન હતો. એને એમ કે ફાધર્સ ડે કે વેલેંટાઈન ડે હોય, ચકલી દિવસ કેવી રીતે હોય? છેલ્લે માન્યો કે હા, માર્ચ ૨૦ એ ખરેખર વિશ્વ ચકલી દિવસ તરીકે ઉજવાય છે.

વિશ્વ ચકલી દિવસની સ્થાપના ૨૦૧૦માં, આંતરરાષ્ટ્રીય સ્તરે જાણીતા ભારતીય પર્યાવરણવાદી (એન્વિરોન્મેટલિસ્ટ) મહમ્દ દીલાવરે કરી. હવે તો વિશ્વની ઘણી સંસ્થાઓ તેમાં જોડાઈ છે. હમણાંના પક્ષીચાહકો, અને નેચર લવર્સ દ્વારા તેને બહુ જ આવકાર મળ્યો છે. હવે આ દિવસ સમગ્ર વિશ્વમાં ઉજવાય છે.

ચકલીનું વૈજ્ઞાનિક નામ છે 'પાસર  ડૉમેસ્ટિકસ’. Passer domesticus –  એક ઘરગથ્થુ બનેલ પંખી. દુનિયાના લગભગ બધા જ દેશોમાં ચકલીઓ હોય જ છે. જેમ "કાગડા બધે જ કાળા" એમ કહેવાય છે, તેવું જ "ચકલીઓ બધે જ ચીં ચીં કરે જ!" 'એમ પણ કહી શકાય.  યુરોપિયન જ્યાં જ્યાં ગયા, ત્યાં ત્યાં બધે જ ચકલી પણ ગઈ. અમુક જ પ્રદેશ જેમ કે સાઈબેરિયા, ચીન, ઈન્ડો ચીન, ઓસ્ટ્રેલિયાનો અમુક ભાગ, અને દક્ષિણ અમેરિકાના અમુક ભાગમાં ચકલી નથી. બાકી બધી જ જમીન પર ચકલી છે. 

અહીં ઉત્તર અમેરિકામાં ચકલીની જુદી જુદી ૩૩ જાત હોય છે. કદાચ વધારે પણ હોઈ શકે. મોટા ભાગની માણસોની આસપાસ (ડૉમેસ્ટિકેટેડ) જ રહે છે. તેમની એક પણ જાત જંગલી (વાઈલ્ડ) નથી.

અમેરિકાના મૂળ રેડ ઇન્ડિયન્સની સંસ્કૃતિ અને વારસાનાં સંદર્ભમાં ચકલી ખૂબ જ અગત્યની અને પ્રેરણાદાયક પક્ષી ગણાય છે. તે જીવંતતાનો સંદર્ભ ગણાય છે બાઈબલમાં પણ ચકલીનો ઉલ્લેખ આવે છે કે જિસસે જોસેફના વર્કશોપમાં માટીમાંથી બાર ચકલીઓ બનાવી હતી. વળી એક ચકલી જીસસને ઓલિવ પર્વત પર પણ મળી હતી. અમુક ધર્મમાં ચકલી એ જિજીવિષા અને મહેનતનું પ્રતીક છે. ગ્રીક દંતકથાઓમાં અને સંસ્કૃતિમાં પણ ચકલી એ પ્રેમની દેવી એફ્રોડાઇટનું પવિત્ર પંખી ગણાય છે. ચકલી એ  પ્રેમ, સફળતા, અને ડૂબતાને મળતી હોડી અને સહારાનું પ્રતીક છે. આમ વિશ્વની દરેક સંસ્કૃતિમાં ચકલીનું ઓછું વધતું પણ એક વિશિષ્ટ સ્થાન હંમેશાં છે.

વલ્લભ વિદ્યાનગરમાં નાના હતા, ત્યારે લગભગ સવાર ચકલીની ચીં ચીં  થી જ થતી. કૂકડા નજીકમાં ન હતા. અમારા યુનિવર્સિટી ક્વાર્ટરના નાનકડા ઘરના વાતાવરણનો ચકલી એક જાણે અજાણે હિસ્સો હતી. એ ઘરની બારીઓ ને ઝીણી જાળીઓ ન હતી તેથી ચકલીઓ આરામથી ઘરમાં આવીને ઊંચે ખાનાઓમાં, ચોપડીઓની થોકડીની પાછળ, ઉપરના વેન્ટિલેશનની નાની બારી ઉપર, અને નહીં વપરાતી ઊંચી જગ્યાએ જ્યાં જ્યાં જગ્યા મળે ત્યાં ત્યાં માળા બાંધતી. ઘરમાં લગભગ દરેક ઓરડામાં એકાદ બે માળા તો હોય જ.  ઉનાળાની ગરમીમાં, એર કન્ડિશન તો હતા જ નહિ, અને પરીક્ષાની તૈયારી કરતાં હોઈએ ત્યાર બપોરે જ્યારે બધું જ શાંત હોય ત્યારે માત્ર ચકલીના ઊડાઊડનો અને ચીં ચીં-નો અવાજ તેની હાજરી પુરાવે અને આપણને સજાગ રાખવામાં મદદરૂપ થાય!

ચકલીના માળામાં એ જ્યારે ઈંડુ મૂકે પછી તમે તેને ઉડાડવા પ્રયત્ન કરો તો પણ એ ગભરાય નહિ. જ્યાં સુધી ઈંડામાંથી બચ્ચું બહાર ન આવે, ત્યાં સુધી તે માળામાંથી ખસે જ નહિ!  ઈંડામાંથી તરત જ નીકળેલા પીંછાં વગરનાં નવજાત  બચ્ચાં જોઈને ખૂબ વિસ્મય અને આનંદ થતો. જો એકાદ બચ્ચું માળાની બહાર પડી જાય, તો તેની મા ચકલી એટલો તો ચીં ચીં -નો અવાજ કરી મૂકે કે આપણને થાય કે ચાલો આપણે જ બચ્ચાંને ઊંચકીને માળામાં મૂકી દઈએ.
વળી, ચકલી જે રીતે માટીમાં પાંખો ફટફટાવી ને સ્નાન કરે તે જોવાની મજા કોને ન આવે?

સાવ નાનાં બાળક હતાં ત્યારે દાદી વાર્તા કહેતાં કે "એક હતો ચકો અને એક હતી ચકી, ચકો લાવ્યો ચોખાનો દાણો અને ચકી લાવી દાળનો દાણો અને બનાવી ખીચડી!" એ આખી ય વાર્તા હજી કડકડાટ યાદ છે! 
ગુજરાતી સાહિત્યમાં અને ખાસ કરીને કવિતામાં ચકલીનો ઉલ્લેખ ખૂબ જ થતો આવ્યો છે કારણ કે તે માનવજીવનના વાતાવરણનું એક અંગ છે.

હજી થોડા જ દિવસ પહેલાં જ મારા યાર્ડમાં એક ચકલી મારી ખુરશી પર બેઠી. 
મને થયું કે સિંહાસન જેવી મારી આ સરસ ખુરશી પર આજે એક રાજવી ઢબે આ ચકલી વિરાજમાન છે!
મારે બેસવું હતું પણ મેં એવો વિચાર કર્યો કે આજે ભલે આ ખુરશી પર તે હક જમાવે. ચાલો ચકલીનો રાજ્યાભિષેક કરીએ અને ફોટા પાડીએ. લગભગ ચાર પાંચ મિનિટ સુધી એ ચકલીએ ત્યાં બેસીને રાજપાટ ચલાવ્યું અને ઊડી ગઈ. ફરી થોડી વારમાં જ બીજી ચકલી આવી ને ત્યાં જ બેઠી. મારું માનવું છે કે તે પેલી ચકલી રાણીનો વર ચકલો રાજા હતો (બીજી ચકલી નહિ). તે પણ આવીને થોડીવાર બેઠો. મને એમ લાગ્યું કે પહેલાં ચકલી આવી અને પછી જ ચકલાએ ત્યાં આવવાની હિમ્મત કરી. આ ચકલાએ સહેજ ચરકી અને ઉત્સર્જન કરીને મારી ખુરશીને પવિત્ર કરી અને ઊડી ગયો.  
મેં આ પ્રસંગને એક ફોટામાં તેને કંડારી લીધો!

અને તરત જ … મને આજે રમેશ પારેખની કવિતા 'રજવાડું' યાદ આવી ગઈ!  
થયું કે ચકલી અને રમેશ બંનેને અંજલિ આપી ને નવાજીએ અને .. વિશ્વ ચકલી દિવસ માણીએ!

કવિતા રજવાડું / રમેશ પારેખ

તારો વૈભવ રંગમોલ સોનું ને ચાકર ધાડું,

મારે ફળિયે ચકલી બેસે તે મારું રજવાડું,
તારે બોલે હાંફળ ફાંફળ ચાકર ઊઠે બેસે,
મારા ઘરમાં કીડી સુદ્ધા દમામપૂર્વક બેસે.
મારે ફળિયે ઝૂલે ઝાડની ઘટાદાર ખુશીયારી,
ખોલું ત્યાં આકાશ લાગલું દેતી ઘરની બારી,
જેવો મારો ઉંબર તેવું આડેઘડ પછવાડું,
મારે ફળિયે ચકલી બેસે તે મારું રજવાડું.

તારે ફળિયે તારો વૈભવ ખોંખારાઓ ખાય,
મારે પંખીના ટહૂકાથી અજવાળા ફેલાય,
સાત રંગના ઓડકાર તું સાવ એકલો ખાતો,
હું તો અકડેલઠઠ્ઠ ડાયરા વચ્ચે મગન થાતો.
આવા મારા સાવ ઠોઠ જીવતરને શું શીખવાડું,
તારો વૈભવ રંગમોલ સોનું ને ચાકર ધાડું,
મારે ફળિયે ચકલી બેસે તે મારું રજવાડું,

લોસ એન્જલ્સ, માર્ચ 20, 2022

e.mail : vijaybhatt01@gmail.com