હાસ્ય લેખ
હા, આ મારો વરાહ અવતાર છે. કોઈ માનતું નથી મારી વાત. હું પણ માનતો ન હતો, પણ પછી જાણ્યું કે મને વરાહનું હૃદય બેસાડવામાં આવ્યું છે ને ખુદ ડોક્ટરે જ્યારે મારા ઓપરેશનની ફિલ્મ બતાવી ત્યારે ખાતરી થઈ. બન્યું એવું કે મારું હૃદય ડુક્કરને બેસાડવામાં આવ્યું ને ડુક્કરનું હૃદય મને નાખવામાં આવ્યું. મને ખબર પડી તો મેં ડૉક્ટરને કહ્યું, ‘મને મારું હૃદય પાછું આપો. ડુક્કરનું હૃદય મને નહીં ચાલે. ગમે તેવો તો ય હું માણસ છું.’ તો, ડોક્ટરે કહ્યું, ‘સોરી, સર ! તમારું હૃદય એટલું નબળું હતું કે તે બદલવું પડે એમ જ હતું.’ ‘તે હું ન જાણું, મને મારું હાર્ટ પાછું આપો,’ મેં માંગણી ચાલુ રાખી, તો ડોક્ટરે કહ્યું, ’સોરી, તમારું હૃદય જે સૂવરને નાખેલું, તેનું હૃદય બંધ પડી જવાને કારણે મૃત્યુ થયું છે.’
મને મરવા જેવું લાગ્યું, મારા હાર્ટવાળું ડુક્કર ગુજરી ગયું ને તેનાં હાર્ટવાળો હું જીવતો હતો, ‘કાંઈ તું ગયો ને હું જીવું છું થોડાં સગપણ માટે,’ જેવું પણ ગાઈ શકું એમ ન હતું, કારણ સગપણ જેવું કૈં હતું જ નહીં કે ડુક્કર માટે આવી પંક્તિ ગાવી પડે. મને એ વાતનો આનંદ થયો કે હું મજબૂત હાર્ટવાળો ડુક્કર છું, સોરી, માણસ છું. મને એ સમજાતું ન હતું કે ડુક્કરનું હાર્ટ જ માણસમાં કેમ? વાઘનું નહીં, હાથીનું નહીં, ગધેડાનું નહીં ને ડુક્કરનું? મેં ડૉક્ટરને એ અંગે પૂછેલું તો એમણે કહેલું, ‘ડુક્કરનું હાર્ટ પણ મોડીફાય કરવામાં આવે છે ને તે મનુષ્યનાં હાર્ટ જેટલું જ હોવાથી સહેલાઈથી ફિટ થઈ શકે છે.’ જો કે, મને આ અદલાબદલીવાળી વાત જ ભેજામાં ઘૂસતી નથી. તેમાં કોઈ પ્રાણીનાં પાર્ટ્સ નાખવાનું તો માણસ જાત સાથે ચેડાં કરવા જેવું જ છે. કાલ ઊઠીને એવો માણસ એસેમ્બલ થાય તો નવાઈ નહીં જેમાં તેનાં ઓરિજિનલ પાર્ટ્સ શોધેલા ન જડે. એ ખરું કે હાર્ટ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ થવાને કારણે માણસની આવરદા વધે, પણ એમ કોઈ પશુનું હૈયું લઇને જીવવા જેવું ખરું? ડૉક્ટરને મેં ત્યારે પણ કહેલું, ‘હૃદય બદલવાની જરૂર ઊભી થઈ જ તો કોઈ માણસનું હૈયું નાખવું હતું. આ ડુક્કરનું હૈયું તો બહુ અજુગતું લાગે છે.’ ડોક્ટરે મને એમ કહીને સમજાવેલો, ‘કયો માણસ પોતાનું જીવવું બંધ કરીને બીજાનું જીવવું ચાલુ કરવા પોતાનું હાર્ટ આપે?’ ડોક્ટરની વાત તો સાચી હતી, પણ મને ભૂંડનું હૈયું ગમતું ન હતું. મને એ ધાક હતો કે ડુક્કરની જેમ હું કોઈ ગટરમાં કે ઉકરડામાં તો નહીં પડી રહુંને ! પણ ડૉક્ટરે કહેલું, ‘એવી ચિંતા ન કરો. એવું કશું થવાનું નથી.’ તો પણ હું ગટરનો કે ઉકરડાનો ટેસ્ટ કરવા ગયેલો ને ખાતરી થઈ કે મને એનું કોઈ કાળે આકર્ષણ થાય એવું નથી ત્યારે પાછો વળેલો.
આમ પણ મારા પિતાજી મને ડુક્કર, ભૂંડ, ગધેડો જેવાં ઉપનામોથી વારંવાર ટપારતા રહેતા હતા એટલે ઓલરેડી, ડુક્કર તો હું હતો જ ! એ ઓછું હતું તે ડુક્કરનું હાર્ટ પણ લાઈફમાં ઉમેરાયું? આ ઠીક ન થયું. ‘એ ડુક્કર, ડુક્કર !’ જેવું પીઠ પાછળ કોઈ બોલે એટલે પણ ડુક્કરનું હાર્ટ મને મંજૂર ન હતું. એટલીસ્ટ વરાહ તો કહી શકાયને ! ડુક્કર તો કોઈ ડુક્કરને ય કહેવા જેવું નથી. આપણે માણસને ડુક્કર કહીએ છીએ, પણ ડુક્કરને માણસ કહેતા નથી. કેમ? કારણ ડુક્કરને ય સેલ્ફ રિસ્પેક્ટ જેવું હોય છે. કમ સે કમ વરાહ નામ સાંભળવું તો ગમે. તેને બદલે ડુક્કર, સૂવર, ભૂંડ જેવાં નામોથી કોઈ બોલાવે તો એમાં વરાહની આબરુ જવા જેવું થાય છે. વરાહ એટલે ડુક્કર, સૂવર, ભૂંડ, એની મને ખબર ન હતી. મને તો એમ જ કે ખુદ ભગવાન વિષ્ણુએ વરાહ અવતાર લઈને પૃથ્વીને બચાવી છે તો વરાહ બનવાનું તો કોઈને પણ ગમે ! પણ જેવી ખબર પડી કે વરાહ એટલે સૂવર, ભૂંડ, ડુક્કર, મારું વિષ્ણુ ભગવાન માટેનું માન ઊતરી ગયું. બીજું કૈં ન સૂઝ્યું તે ડુક્કરનો અવતાર લીધો? ખાસો મજાનો ભગવાનનો અવતાર છોડીને ડુક્કર થયા? આ બરાબર ન હતું, પણ એમાં કોઈ સુધારો થાય એમ ન હતું, કારણ વરાહનો અવતાર લેવાઈને તો પૂરો પણ થઈ ચૂક્યો હતો. જો કે, મને ડોક્ટરે વરાહ એટલે ભૂંડ એવું જરાક પણ ક્ળાવા દીધું હોત તો મેં કોઈ પણ રીતે ડુક્કરનું હાર્ટ ન જ લીધું હોત, પણ ત્યારે મારો અવતાર જ જોખમમાં હતો, ત્યાં વિષ્ણુનો અવતાર જાણવા ક્યાં બેસું? પછી એ આશ્વાસન લીધું કે ભગવાન જેવા ભગવાન જો વરાહનું ખોળિયું ધારણ કરી શકતા હોય તો મેં તો ખાલી હાર્ટ જ લીધું છે, મારે શું કામ શરમાવું જોઈએ?
વાત એવી હતી કે હિરણ્યાક્ષ નામના દૈત્યનો નાસ્તો કરવા વિષ્ણુએ વરાહ અવતાર લઈને પૃથ્વીને દાંત પર ઊંચકી લીધેલી. વિષ્ણુએ બધા અવતાર દૈત્યોના વિનાશ માટે જ લીધેલા. ભગવાને પણ રાક્ષસોને મારવા નૃસિંહ અવતાર, કૂર્માવતાર, મત્સ્યાવતાર ને એમ કેટકેટલું કરવું પડ્યું. તો ય, રાક્ષસો તો ઘટયા નથી. રૂપ બદલાયું હશે, પણ રાક્ષસો તો છે જ. ભગવાન વિષે શંકા હશે, પણ રાક્ષસો વિષે નથી. તે તો 100 ટકા આસપાસ નજરે ચડતા જ રહે છે. પહેલાં તો હું પણ મને ડુક્કર જ માનવા માંડેલો, પણ પછી ડુક્કરોને વાંધો પડશે એ બીકે માણસમાં જ રહ્યો. પિતાજી મને ભલે ડુક્કર કહેતા, પણ એકવાર એમણે મને ‘એ ડુક્કર આમ આવ !’ કહ્યું તો મેં સામે કહ્યું, ‘બોલો, પિતાજી !’ ને એમને લાગ્યું કે એમને પણ મારી જ ઓળખ આપી છે, તો એ બોલતાં બંધ થયેલા, ત્યારે તો ખબર નહીં કે હું ખરેખર જ વરાહનું હૃદય લઇશ, પણ લીધું ને આજ સુધી તો એના પર જ ટકેલો છું.
પણ, હવે ટકવાનું મુશ્કેલ બનતું જાય છે. બન્યું એવું કે મારી પૂર્વ ગર્લફ્રેન્ડ, પશ્ચિમમાંથી પૂર્વમાં ઓચિંતી આવી ચડી. મને ધારણા નહીં કે એ છેક ન્યૂ જર્સીથી આ જૂની જરસી પાસે આવશે ને આવશે તો મળવા પણ આવશે. સાધારણ રીતે ગર્લફ્રેન્ડ બ્રેક અપ માટે કે પરદેશ જવા માટે જ હોય છે, એમાં પણ પરદેશ ગયા પછી ત્યાં જ વસી ગઈ હોય એવી ગર્લફ્રેન્ડની નવાઇ નથી, ત્યાં તિતાલી ન્યૂ જર્સીથી એકદમ સામે આવીને ઊભી થઈ ગઈ હતી. વર્ષોથી પૂછવાનો બાકી હોય તે સવાલ તેણે પૂછ્યો, ‘કેમ છે?’
છીંક આવી હોય તેવો જવાબ મેં આપ્યો, ’છું.’
એ હસી. ખસી. હું પણ ફલેશમાં બેક થયો. એ અહીં હતી ત્યારે 12માંમાં હતી ને હું બારમું પતાવીને બેઠો હતો. એણે એક્સપોઝ કરતી હોય તેમ પ્રપોઝ કર્યું, ‘વિલ યૂ મેરી મી?’ મને તો ભાવતું હતું ને વૈદે કહ્યા જેવું થયું. અમે લવમાં અને પછી લવલવમાં પડ્યા. એની પાસે પૈસા હતા ને મારી પાસે સમય હતો એટલે અમે એકબીજાનું હૃદય એક્સચેન્જ કરી શક્યા. એ બોલી, ’હું તને છોડીશ નહીં.’
એ એવી રીતે બોલી કેમ જાણે બદલો લેવાની હોય. પછી ઉમેર્યું, ’કદી નહીં ! આજથી મારું દિલ તારું છે ને તારું દિલ મારું છે.’
મેં બીતા બીતા કહ્યું, ‘ને આ કોફીનું બિલ પણ …’ એણે ‘સોરી’ કહીને તરત બિલ ચૂકવી દીધું. હું દિલ આપતો રહ્યો ને એ બિલ, પણ એક દિવસ તિતાલી આવી ને બોલી, ‘એક મૂરતિયો અમેરિકાથી મને જોવા આવ્યો છે.’
એ દિવસે પહેલીવાર બિલ મારે ચૂકવવું પડ્યું ને મારું દિલ પાછું આપીને એ એનું પરત લઈ ગઈ. શોખ હતો તે શોક થઈ ગયો. એ શૉક એવો લાગ્યો કે મારું દિલ નબળું પડતું ગયું ને છેવટે એ દિલ મેં ડુક્કરને આપ્યું ને ડુક્કરે એનું હાર્ટ મને આપ્યું. એ વાતને પણ સમય થયો ને વર્ષો પછી તિતાલી એક પણ તાલી પાડયા વગર મને જોતી બેઠી હતી. બન્યું હતું એવું કે એના હસબંડે હસવાનું બંધ થઈ જાય એ રીતે બીજી શોધી લીધી હતી અને મારી આ પૂર્વ પ્રેમિકા રિડાયરેક્ટ ટપાલ જેવી મારે બારણે આવી પડી હતી. એ રડતી હતી, ’હું તારે ભરોસે છું.’
‘તું મારે ભરોસે છે ને હું રામ ભરોસે છું.’
એણે હાર્ટ શેપની એના હસબંડે આપેલી વીંટી એની આંગળીમાંથી કાઢીને મારી આંગળીમાં પરોવતાં કહ્યું, ‘હું મારું દિલ ફરી તને આપું છું, તું તારું દિલ મને આપીશ?’
હું ચૂપ રહ્યો, તો એણે ફરી પૂછ્યું, ’વિલ યૂ પ્લીઝ ગિવ મી યોર હાર્ટ અગેન?’
મને સમજાતું ન હતું કે હું શું કહું? છેવટે મેં હિંમત રિક્લેક્ટ કરતાં કહ્યું, ’જો, તિતુ ! વાત એમ છે કે તું ગઈ પછી મારું હાર્ટ એટલું નબળું પડી ગયું હતું કે મારામાં વરાહનું હાર્ટ ટ્રાન્સપ્લાન્ટ કરવું પડ્યું.’
‘તું એક કામ કર. વરાહ પાસેથી તારું દિલ પાછું લઈ લે, સિમ્પલ !’
‘તે લેવાય એમ નથી, તિતુ !’
‘તારી ગર્લફ્રેન્ડ એવી કેવી કે તારું દિલ તને પાછું ન આપે? આફ્ટર ઓલ ઇટ ઈઝ યોર હાર્ટ !’ તિતાલી, તિતલીની જેમ મારી ફરતે ઊડવા લાગી.
‘તે એટલા માટે કે વરાહ હવે આ દુનિયામાં નથી.’
‘ઓહ ! સોરી. બાય ધ વે વરાહને તું પરણેલો?’
‘ફોર યોર કાઈન્ડ ઈન્ફર્મેશન, વરાહ ગર્લફ્રેન્ડ નથી. વરાહ એટલે ડુક્કર, સૂવર, ભૂંડ !’ મારી છાતી પર એનો હાથ મૂકતાં હું માંડ બોલ્યો, ‘મને ડુક્કરનું હાર્ટ બેસાડેલું છે, તને એ ચાલશે?’
તિતાલી માંડ પહેરાવેલી વીંટી કાઢવા મથી, પણ નીકળતી ન હતી …
0
e.mail : ravindra21111946@gmail.com
પ્રગટ : “કુમાર”, ઓગસ્ટ, 2022
