રાજા બની ગયો છું, સૌને હવે સતાવું,
સાક્ષી વિના બધાને શૂળી ઉપર ચઢાવું.
હિંમત નથી તમારી, અમથા મરી જવાના,
સામે પડો વિચારી, જેલો ભરી ડરાવું.
મિત્રો બધા ય મારા આવી સલામ કરશે,
આપી ઘણા ખિતાબો ઈર્ષા થકી લડાવું.
જે આંધળા હશે ને, લુચ્ચી શિયાળ જેવા,
એવા પ્રધાન મારા, શોધી અને બનાવું.
માનો નહીં હકૂમત, મારા સ્વરાજની તો,
આવો નજીક લોકો, ઘા 'સાજ'ના બતાવું.
તમને 'ચેલેન્જર' અવકાશ યાનની દુર્ઘટના યાદ છે? ૨૮ જાન્યુઆરી, ૧૯૮૬ના રોજ અમેરિકાના ફલોરિડા રાજ્યમાં, એટલાન્ટીક મહાસાગર પાસેની સાઈટ પરથી, 'ચેલેન્જર'ને છોડવામાં આવ્યું હતું, અને ૭૨ સેકંડમાં તે નજીકના એટલાન્ટીક મહાસાગરમાં તૂટી પડ્યું. તેમાં ૭ અવકાશ યાત્રીઓ માર્યા ગયા. ૧૯૮૩માં, અવકાશમાં જનારું 'ચેલેન્જર' બીજું યાન હતું અને તે પછી તે નવ વખત સફળ રીતે અવકાશમાં જઈ આવ્યું હતું. આ એની દસમી યાત્રા હતી. તેના મિશનમાં ક્રીસ્ટા નામની એક હાઈ સ્કૂલ શિક્ષિકા પણ હતી, જે પહેલીવાર અવકાશમાં ક્લાસ લેવાની હતી. અવકાશમાં ક્લાસ લેવાની નવીનતાના કારણે, 'ચેલેન્જર'ની આ દસમી યાત્રામાં લોકોનું બહુ ઉત્સુકતા હતી. તેને છોડવામાં આવ્યું, ત્યારે તેનું જીવંત પ્રસરણ થઇ રહ્યું હતું, અને લાખો અમેરિકનોએ 'ચેલેન્જર'ને વિખરાઈને સમુદ્રમાં તૂટી પડતું જોયું હતું.
શું થયું હતું? નાસાએ પાછળથી જે તપાસ બેસાડી હતી, તેમાં ખબર પડી કે ઉડ્ડયન સમયે 'ચેલેન્જર'ના રાઈટ સોલીડ બૂસ્ટરના એક જોઈન્ટમાં ચૂક ઊભી થઇ હતી. આ ચૂક ઊભી થવાનું કારણ તે જોઈન્ટમાં એક નાનકડી ગોળાકાર રિંગ હતી, જેને ઓ-રિંગ કહે છે, તે ચોંટી ગઈ હતી. ઓ-રિંગને તમે ગાસ્કેટ પણ કહી શકો, જે એકબીજા સાથે ઘસાતા પાર્ટ્સ વચ્ચેની જગ્યામાં પેકિંગનું કામ કરે છે. ઓ-રિંગ છેલ્લાં ૧૫૦ વર્ષથી નાના-મોટાં મશીનો અને એન્જીનોમાં વપરાય છે. 'ચેલેન્જર'ના ઉડ્ડયન વખતે ત્યાનું તાપમાન અત્યંત ઠંડું હતું, એમાં રબરની આ ઓ-રિંગ ચોંટી ગઈ, અને એમાંથી ઇંધણ લીક થયું, જેથી ૧૪. ૫ કિલોમીટર પર બૂસ્ટરમાં આગ લાગી અને અબજો રૂપિયાનું મિશન સ્વાહા થઇ ગયું. ૩૨ મહિના સુધી નાસાનો અવકાશ યાન પ્રોગ્રામ ઠપ્પ થઇ ગયો.
વડાપ્રધાન નરેન્દ્ર મોદીએ ૧૦મી ડિસેમ્બરે દિલ્હીમાં નવા સંસદ ભવનનો શિલાન્યાસ કરતી વખતે કહ્યું હતું કે, “જૂના સંસદ ભવને આઝાદ ભારતને દિશા આપી હતી, તો નવું ભવન આત્મનિર્ભર ભારતનું સાક્ષી બનશે.” મોદી જે આત્મનિર્ભર ભારતને બનાવવા માંગે છે, તેની ચાવી આ 'ચેલેન્જર' દુર્ઘટના અને ઓ-રિંગમાં છે. દેશ આત્મનિર્ભર ત્યારે બને જ્યારે તેની અર્થવ્યવસ્થા ઉત્પાદન અને નિકાસ કેન્દ્રિત હોય. ૨૧મી સદીમાં સુખ અને સુવિધાથી જીવવા માટેની જરૂરી તમામ ચીજવસ્તુઓ અને સેવાઓ ભારતમાં જ બને અને આપણા ઉપભોગ પછી ફાજલ હોય, તો બીજા દેશોમાં તેની નિકાસ થાય.
આત્મનિર્ભરતાની આ સાદી સમજ છે. એને ઓ-રિંગ સાથે શું સંબંધ?
૨૦૧૯માં, ભારતના અર્થશાસ્ત્રી અભિજિત ભટ્ટાચાર્યની સાથે જેમને નોબેલ પારિતોષિક આપવામાં આવ્યું હતું, તે અમેરિકન ડેવલપમેન્ટ અર્થશાસ્ત્રી માઈકલ ક્રેમરે, 'ચેલેન્જર'ની આ દુર્ઘટના પરથી 'ઓ-રિંગ ડેવલોપમેન્ટ થિયરી' વિકસાવી હતી. ક્રેમરે આ દુર્ઘટના પરથી તારણ કાઢ્યું કે ઉત્પાદનની દરેક પ્રક્રિયામાં અનેક સાંકળો હોય છે, જે તમામ સફળ રીતે કામ કરે, ત્યારે ઉત્તમ ચીજવસ્તુ તૈયાર થઈને બહાર પડે.
એમાં કોઈ પણ એક કડીમાં જો ચૂક રહી જાય, તો ફાઈનલ ચીજવસ્તુની ગુણવતા કે મૂલ્યમાં ઘટાડો થાય. મોટા ભાગની નોકરીઓ ઓ-રિંગ હોય છે; દરેક નોકરિયાત તેમને ભાગે આવેલું કામ શ્રેષ્ઠ રીતે કરે, એટલે શ્રેષ્ઠતાની એક આખી સાંકળ બને, જે અંતિમ ચીજ કે સેવાની ઉત્કૃષ્ટતામાં પરિણામે. આ જે અંતિમ વસ્તુ કે સેવાની જે ગુણવત્તા છે, તે તમને વર્લ્ડ-ક્લાસ બનાવે છે.
હું જે એપલ કોમ્પ્યુટર કે આઈ-ફોન પર ‘સંદેશ’ માટે આ લેખ ટાઈપ કરું છું, તેની વર્લ્ડ-ક્લાસ ગુણવત્તાનું મૂળ ઓ-રિંગ થિયરીમાં છે. આઈ-ફોન આવ્યા પછી તેણે તમામ મોબાઈલ ફોનની ડિઝાઇન અને બનાવટ બદલી નાખી. બીજા ફોન સસ્તા છે, એટલા માટે વધુ વેચાય છે એમ નહીં, પણ લોકોને બીજા ફોન વાપરીને આઈ-ફોન વાપરતા હોય, તેવો અનુભવ મળે છે, એટલા માટે વધુ વેચાય છે. ચાઇનીઝ માલ સસ્તો છે, માત્ર એટલા માટે નહીં (એ તો છે જ), પણ એ માલની ગુણવત્તા પણ એટલી જ સંતોષજનક છે. પતંગો એ ભારતનો, અથવા ગુજરાતનો, તહેવાર છે, પણ એમાં ય ચાઇનીઝ પતંગો અને દોરાઓ કેમ લોકપ્રિય છે? કારણ કે એમાં પતંગ-રસિયાઓને વધારે મઝા આવે છે. કોઈ ચીજ-વસ્તુ વાપરવાની મઝા તેને લોકપ્રિય બનાવે છે.
ભારતની આત્મનિર્ભરતા એવા ઉત્પાદનમાં છે, જેની ગુણવત્તા એટલી સારી હોય કે લોકો બહારની ચીજો છોડીને સ્વદેશી વાપરવા લાગે. આપણે વિદેશી ચીજો એટલા માટે નથી વાપરતા કે આપણે બધા ‘દેશદ્રોહી’ છીએ, પણ એટલા માટે કે બીજા દેશોની ચીજવસ્તુઓની ગુણવત્તામાં આપણને વિશ્વાસ છે. ભારતનું પ્રોડક્શન જ્યાં સુધી વૈશ્વિક સ્તરની ગુણવતા સિદ્ધ ના કરે, ત્યાં સુધી એ ખતરો રહેવાનો કે આપણે ‘આપણી’ નબળી ચીજ છોડીને ‘પારકા’ની સબળી ચીજને ખરીદીશું, અને આ ગુણવત્તા સિદ્ધ કરવાનું ત્યારે શક્ય છે, જયારે એમાં ઓ-રિંગ થિયરીનો અમલ થાય.
ઓ-રિંગના રચિયતા માઈકલ ક્રેમરના કહ્યા મુજબ, ગરીબ દેશોની સરખામણીમાં સમૃદ્ધ દેશોમાં અટપટી ચીજવસ્તુઓનું ઉત્પાદન વધુ થાય છે, ત્યાં વિશાળ કંપનીઓ હોય છે અને કામદારોની ઉત્પાદન ક્ષમતા વધુ હોય છે, કારણ કે ઊંચી ક્ષમતાની સામે ઊંચું વળતર મળે છે. ગરીબ દેશમાં મૂડી ઓછી છે એટલે તે સસ્તા અને અકુશળ કામદાર રાખે છે, જેથી પ્રોડક્ટની ગુણવતા જોખમાય છે. કોઈ પણ દેશના પ્રોડક્શન અથવા મેન્યુફેક્ચરિંગની સફળતા (કે નિષ્ફળતા) ત્રણ બાબતો પર આધાર રાખે છે : કુશળતા, ઉત્પાદકતા અને વેતન. કામદારોની કુશળતામાં નાનો સરખો ફેરફાર હોય (ઓ-રિંગ), તો ઉત્પાદકતા અને વેતનમાં તેની મોટી અસર પડશે. મોટી કંપનીઓ કે સમૃદ્ધ દેશો અત્યંત સ્પર્ધાત્મક ઉત્પાદનો બહાર પાડે છે, કારણ કે તેઓ કુશળતા, ઉત્પાદકતા અને વેતનની ત્રણ ઓ-રિંગને બરાબર કામ કરતી રાખે છે.
જેમ બે ખરાબ લેખકો ભેગા થઈને એક બહેતર નવલકથા લખી ના શકે, તેવી રીતે વિશાળ સંખ્યામાં ઓછા કુશળ કામદારો ભેગા થઈને વર્લ્ડ-ક્લાસ પ્રોડકટ બનાવી ના શકે. બલકે, તમે જેટલી અટપટી વસ્તુ બનાવવા માંગતા હોય, તેની કડીઓમાં એટલા જ ગુણવત્તાવાળા માણસો જોઈએ અને ગુણવત્તા માટે વેતન ચુકવવું પડે. ગૂગલ કંપનીની દુનિયાભરમાં પથરાયેલી ઓફિસોમાં નાનામાં નાનો કર્મચારી પણ અત્યંત કુશળ અને તગડું વેતન મેળવતો હોય છે, તેની પાછળ આ ઓ-રિંગ થિયરી કામ કરે છે. ભારતમાં લઘુ અને માધ્યમ કક્ષાના ઉધોગો સ્થાનિક બજારોની માંગને સંતોષવાનું કામ તો કરે છે, પરંતુ તે વૈશ્વિક બજારોમાં સ્પર્ધા કરી શકે તેમ છે?
ભારતે ૫૯ ચાઇનીઝ એપ્સ પર પ્રતિબંધ મુક્યો, તે પછી ચીનના સરકારી વાજિંત્ર સમા સમાચારપત્ર ‘ગ્લોબલ ટાઈમ્સ’ના એડિટરે શ્લેષ કર્યો હતો કે, “ઠીક છે, પણ ચાઇનીઝ લોકોને ય જો ભારતીય ચીજવસ્તુઓનો બહિષ્કાર કરવો હોય, તો એ ચાઇનીઝ બજારમાં હોવી તો જોઈએ ને.”
ભારત આત્મનિર્ભર કેવી રીતે બની શકે છે, તેનો જવાબ આ શ્લેષમાં છુપાયેલો છે.
પ્રગટ : ‘બ્રેકીંગ વ્યૂઝ’ નામક લેખકની સાપ્તાહિક કોલમ, ‘સંસ્કાર’ પૂર્તિ, “સંદેશ”; 10 જાન્યુઆરી 2021
૧૯૯૬માં સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ સ્થપાયું અને જે જમાનામાં સતત વેક્સિન્સ શોધાતાં તે સમયે આ ઇન્સ્ટિટ્યૂટે ગતિ પકડી. ૭૯ વર્ષનાં સાયરસ પૂનાવાલા અત્યારે દેશના છઠ્ઠા સૌથી ધનિક શખ્સ છે.
કોરોના વાઇરસની વેક્સિનના વાવડ બસ આવી પૂગ્યા છે. ડ્રાય રન, પહેલો તબક્કો, બીજો તબક્કો, કયા વેક્સિનની કેટલી એફિકસી વગેરે વાતો હવે આપણે ચાની ચૂસ્કીઓ અને કાયમી પાના ગલ્લા પર ટોળે વળીને કરવા માંડ્યા હોઇશું. હા, સોશ્યલ ડિસ્ટન્સિંગ આપણે જાણીએ છીએ, પણ નથી જાણતા એવું છે એટલે ટોળે વળવા-વાળું રાખ્યું. જો કે આપણે હજી એવી ચર્ચાઓ પણ ચાલુ કરવાની છે, “ભારત બાયોટેકની વેક્સિન લેવાના?” કે ”કોવિશિલ્ડ કે કોવેક્સિન – શેમાં જવા જેવું છે?” આ બધી વાતોની વચ્ચે એક નામ છેલ્લા કેટલાક મહિનાઓથી ચર્ચામાં છે અને તે છે આદર પૂનાવાલા. સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાના આ સી.ઇ.ઓ.નું નામ અને ચહેરો સમાચારોમાં સતત ઝળક્યા કરે છે. શાર્પ ફિચર્સ વાળો ચહેરો, કોર્પોરેટ અટાયર્સમાં સજ્જ આદરના ઘણાં ઇન્ટરવ્યુઝ આપણે હજી સુધી જોઇ લીધા છે. સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા ભારત માટે એસ્ટ્રાઝેનેકા ઑક્સફર્ડ વેક્સિન કોવિશિલ્ડ તૈયાર કરી રહ્યું છે ત્યારે દેશની આ સૌથી મોટી વેક્સિન બનાવતી કંપની વિશે જાણવું રસપ્રદ રહેશે.
મે મહિનામાં આપણે જ્યારે હજી વાસણ માંજી રહ્યા હતાં અને વાઇરસ આ જન્મમાં જશે કેમ એવા અસ્તિત્વલક્ષી સવાલો પર વિચાર કરવો જોઇએ કે કેમ એવી ભાંજગડમાં હતાં, ત્યારે પૂનાના સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયાના કોલ્ડ રૂમમાં સ્ટીલનું બૉક્સ પહોંચ્યુ હતું. એ બૉક્સમાં ઑક્સફર્ડની વેક્સિનની એક વાયલ હતી. ૧ મિલીલિટરની એ વાયલ એટલે કે કસનળીમાં વિશ્વના સૌથી પ્રોમિસિંગ કોરોના વાઇરસ વેક્સિનનું કોષિય મટિરિયલ હતું જે ઇંગ્લેન્ડથી અહીં પહોંચ્યું હતું. આ વાયલમાં જે હતું તેને બહાર કાઢીને સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટની લૅબમાં તેની પર પ્રયોગો શરૂ થયા, વિટામિન્સ, ગ્લુકોઝ વગેરે ઉમેરવામાં આવ્યા જેથી કાળમુખા કોરોના વાઇરસને નાથવાનો કોઇ રસ્તો જડી શકે.
જે સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયામાં આ શરૂઆત થઇ તે ભારતના એક ધનાઢ્ય પારસી પરિવારના વારસગત ઉદ્યોગનું વર્તમાન સ્વરૂપ છે. ૧૯મી સદીમાં પૂનાવાલાના પૂર્વજ પૂનાની એક ક્લબમાં બ્રિટિશ ઑફિસર્સ માટે બિલયર્ડ માર્કર તરીકે કામ કરતા હતા. ગ્લાસિઝ રિફીલ કરવા, બિલિયર્ડ્ઝના બૉલ્સ કલેક્ટ કરવા અને સ્કોર્સ નોંધવાનું કામ કરનારા શખ્સને કોન્ટેક્ટ બનાવવાની ફાવટ હતી જેને પગલે સમય જતાં તે જમીનોના મોટા હિસ્સાનો માલિક બન્યો અને આમ તેને પૂનાવાલા નામ પણ મળ્યું. એક રિપોર્ટમાં પોતાના પરિવારનાં મૂળિયાં અંગે આવેલી આ વાત કેટલી સાચી છે અને કેટલી ખોટી છે તે આદર પૂનાવાલાને નથી ખબર પણ તેને જાણ છે કે તેમના દાદાને ચૌદ સંતાનો હતા, જેમાંના તેના પિતા સાયરસને ૪૦ એકર જમીન મળી. આ જમીન પર સાયરસ પૂનાવાળાએ ઘોડાઓનું પાલન અને ઉછેર શરૂ કર્યાં. સ્ટડ ફાર્મ અને રેસિંગનું ભવિષ્ય હંમેશાં દડબડતું નહીં રહે તેનો ક્યાસ આ પારસી બિઝનેસમેનને આવ્યો અને તેમણે મુંબઇની એક સરકારી સંસ્થામાં ઘોડા વેચવાનું શરૂ કર્યું, જ્યાં ઘોડાનાં બ્લડ સિરમમાંથી ધનૂરના એન્ટિ ટોક્સિન અને સર્પદંશના મારણ બનતા. જે રીતે ધીરૂભાઇ અંબાણીએ રિવર્સ એન્જિનિયરિંગ શરૂ કર્યું, તે રીતે સાયરસ પૂનાવાલાને થયું કે ઘોડા વેચવા એના કરતાં તો સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ જ સ્થાપવામાં સાર છે. ૧૯૯૬માં સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ સ્થપાયું અને જે જમાનામાં સતત વેક્સિન્સ શોધાતાં તે સમયે આ ઇન્સ્ટિટ્યૂટે ગતિ પકડી. ૭૯ વર્ષનાં સાયરસ પૂનાવાલા અત્યારે દેશના છઠ્ઠા સૌથી ધનિક શખ્સ છે.
૯૦ના દાયકામાં તેમણે દીકરાના કેન્ટરબરીની સેઇન્ટ એડમંડ હાઇ સ્કૂલમાં ભણવા મોકલ્યો, જેણે બાદમાં વેસ્ટમિનિસ્ટર યુનિવર્સિટીમાં બિઝનેસ એડમિનિસ્ટ્રેશનમાં ડિગ્રી મેળવી. વિદેશની ડિગ્રી, ઘરનાં બિઝનેસનો અનુભવ આ તમામ સાથે કુશળતાથી આદર પૂનાવાલાએ ઇન્ટરનેશનલ માર્કેટ વિકસાવ્યું. ધારદાર બિઝનેસ સ્ટ્રેટેજીને પગલે સિરમ ઈન્સ્ટિટ્યૂટનો પ્રસાર થયો. સમયાંતરે સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા ભારતનાં સૌથી મોટા વેક્સિન ઉત્પાદક તરીકે સ્થાપિત થઇ ગયું. ૨૦૨૦ની શરૂઆતમાં આ ઇન્સ્ટિટ્યૂટમાં પોલિયો, ધનુર, ડિફ્થેરિયા, હેપેટાઇટિસ બી વગેરેની વેક્સિનનાં ૧.૫ બિલિયન ડૉઝિસ વર્ષે બનતા. દૂરંદેશી સમજ ધરાવતા પૂનાવાલાએ વેક્સિન ડેવલપ થાય તેની રાહ જોવાને બદલે ઉત્પાદન ક્ષમતાઓ વિસ્તારીને ૨.૫ બિલિયન પ્રતિ વર્ષ કરી દીધી. યુરોપથી નવા મશીન્સ મંગાવાયાં જેનાથી એક મિનિટમાં ૫૦૦ કસનળીમાં દ્રાવણ ભરી શકાય. ૬,૦૦૦ના સ્ટાફમાં બીજા ૭૦૦ જણા ઉમેરાયા. આ બધું આદર પૂનાવાલાએ ત્યારે કર્યું, જ્યારે હજી કયું વેક્સિન પહેલા બનશે અથવા તો આ વર્ષે તે બનશે કે કેમ તેની કોઇ ખાતરી નહોતી. હવે જ્યારે વેક્સિન વાઘાં પહેરીને તૈયાર છે, ત્યારે આદર પૂનાવાલાની આ દૂરંદેશી લેખે લાગશે એમ કહેવામાં જરા ય અતિશયોક્તિ નથી.
અહીં તૈયાર થનાર વેક્સિન ભારત સહિત અને મોટા ભાગના આફ્રિકાના ૬૫થી વધુ વિકાસશીલ દેશોમાં પહોંચાડાશે. તેઓ ૩ ડૉલર્સમાં જ આ વેક્સિન વેચશે અને તે માંડ ઉત્પાદનના ખર્ચને પહોંચી વળશે.
સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટ ઑફ ઇન્ડિયા વધુ એક ધનાઢ્ય પરિવારના વિકાસની વાત છે. દેશના અનેક સફળ બિઝનેસિઝની માફક આ પણ પરિવાર સંચાલિત બિઝનેસ છે અને માટે જ અહીં નિર્ણયથી માંડીને રિસ્ક્સ ઝડપથી લેવાય છે. આદર પૂનાવાલા માને છે કે આગામી પાંચ-સાત વર્ષ તે હજી કોરોના વાઇરસને નાથવાની વેક્સિનનું ઉત્પાદન કરશે કારણ કે આજે ઇમ્યૂન થયેલી પેઢી ભવિષ્યમાં સંક્રમણને મામલે વધુ સંવેદનશીલ હોઇ શકે છે. આ છે આદર પૂનાવાલા અને સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના કામની અને તેની પહોંચની એક ઝલક. પારસીઓની દૂરંદેશી સમજનો આ વધુ એક બોલતો પુરાવો છે.
બાય ધી વેઃ
આદર પૂનાવાલાની હાઇ પ્રોફાઇલ લાઇફસ્ટાઇલ પણ ચર્ચાનો વિષય રહી છે. તેમના પ્લેન્સ, હેલિકૉપ્ટર્સ, પત્ની નતાશા પૂનાવાલાની બૉલીવુડ સર્કલ્સમાં બોલબાલા તો કોઇ પણ અમીર પરિવાર માટે સામાન્ય બાબતો છે. આદર પૂનાવાલાની ઑફિસ એક રિફર્બિશ કરાયેલા પ્લેન એરબસ એ ૩૨૦માં બનેલી છે. તેમની પાસે વિશ્વનાં પ્રતિષ્ઠિત આર્ટિસ્ટ્સનાં ઓરિજિનલ પેઇન્ટિંગ્ઝ છે જેમાં પિકાસો અને સિલ્વેડોર ડાલીનો સમાવેશ પણ થાય છે. ગ્લેમરસ પત્ની નતાશા સાથે આદરની મૂલાકાત વિજય માલ્યાની ગોઆમાં થયેલી પાર્ટીમાં થઇ હતી. નતાશા પૂનાવાલા સિરમ ઇન્સ્ટિટ્યૂટના ચેરિટેબલ શાખા વિલૂ પૂનાવાલાની કામગીરી સંભાળે છે.
પ્રગટ : ‘બહુશ્રૃત’ નામક લેખિકાની સાપ્તાહિક કટાર, ’રવિવારીય પૂર્તિ’, “ગુજરાતમિત્ર”, 10 જાન્યુઆરી 2021