માણસ જેવો માણસ છું
કોમળ છું, કાંટાળો છું; માણસ જેવો માણસ છું;
પોચક છું, પથરાળો છું; માણસ જેવો માણસ છું.
આકાશે અણથક ઊડવું, આ ધરતી પર તરફડવું;
ઘાયલ છું, પાંખાળો છું; માણસ જેવો માણસ છું.
આંખે અશ્રુની ધારા, હોઠે સ્મિતના ઝબકારા;
ખુલ્લો છું મર્માળો છું, માણસ જેવો માણસ છું.
ધિક્કારું છું હું પળમાં, પ્રેમ કરું છું હું પળમાં
આશિક છું, કજિયાળો છું; માણસ જેવો માણસ છું.
ચોમાસે પાણી પાણી; ચૈત્રે લૂ ઝરતી વાણી;
ભેજલ છું, તડકાળો છું; માણસ જેવો માણસ છું.
શ્વાસોની મનભર માયા, મૃત્યુની નિશદિન છાયા;
ક્ષણક્ષણનો તરગાળો છું, માણસ જેવો માણસ છું.
You may not perhaps be knowing for whom I wrote Hind Swaraj. The person is no more and hence there is no harm in disclosing his name. I wrote the entire Hind Swaraj for my dear friend Dr. Pranjivan Mehta. All the argument in the book is reproduced almost as it took place with him. I stayed with Dr. Mehta for (more than) a month (at the Westminster Palace Hotel, 4 Victoria Street, London, S.W., in later 1909). Although he loved me, he had no opinion of my intellect (then). He thought I was foolish and sentimental. But experience had made me a little bold, and a little vocal also. Dr. Mehta was an intellectual giant. How could I pit my wits against his? But I did place my point of view before him. It appealed to his heart. His attitude changed. So I said let me write down the argument. I wrote down the discussion as it took place.1