‘એલિસા…..એલિસા‘ મેં જોરથી પેડલ દબાવ્યું. મને ખબર હતી. એ સિડ્ જ હશે. હવે એ છેક મારા ઘરના ઢોળાવ સુધી દોડતો દોડતો પાછળ આવશે. એ ઢાળ પર ધક્કો મારી મને મદદ કરે એ પહેલાં હું ઊતરીને સાયકલ દોરવા માંડતી. એ જોઈ એ પાછો વળી જતો.
અમે થોડા દિવસોના આંતરે આ સ્કૂલમાં દાખલ થયેલાં. મને જોઈ ત્યારથી એ મને જ જોયા કરતો. નામ દઈને બોલાવતો. મને એ જરા ય પસંદ નહોતું. પપ્પાએ કહેલું ‘આ બધા ઇન્ડિયન્સ -પાકીઝ ઘાંટા પાડી પાડીને બોલવા ટેવાયેલાં હોય છે. એમનો વઘાર ને વાતો કદી બદલાતાં નથી. બ્લડી સ્મેલી.’ આમે ય બ્રાઉન સ્કીનવાળા માણસો અમને ગમતાં નહિ. મારાં ગ્રેન્માને તો ઇન્ડિયન્સ ક્યારે ય ગમ્યાં નહોતાં. એમની હાજરીથી એમનું ઊમરાવપણું લજવાતું.
એક વાર મારું નામ એના હાથ પર કોતરવાના પ્રયત્નમાં સિડ્ હાથ પર વગાડી બેઠેલો. જો કે એ મને જરા ય ગમતો નહોતો પણ મારાથી લોહી જોવાતું નહિ એટલે મેં તરત ટિચરને એ દેખાડેલું.
‘સિદ્ધાર્થ દીક્ષિત … સિડ્. તું ક્લાસમાં નાઇફ લઈને આવે છે? ચાલ ઊભો થા જલદી.’ કહેતાં મિસીસ કેથી એને ઓફિસમાં લઈ ગયાં હતાં. સિડ્ સહેજ ઊંચો, પાતળો, વાંકડિયા વાળ, કાળી આંખો અને મોટી ફ્રેઇમનાં ચશ્માંમાં એ લઘર-વઘર દેખાતો લોહી લૂછતો ચાલતો હતો.
કેટલી ય વાર એણે મારા દફતરમાં ‘તું મને બહુજ ગમે છે.’ની ચિઠ્ઠીઓ મૂકેલી. એ કદી એનું નામ લખતો નહિ પણ શું ફરક પડે? મને તો ખબર હતી આ એનાં જ કારસ્તાન છે. અમે છોકરીઓ આવી વાતને બહુ લાઈટલી લેતી.
મારા સત્તરમા જન્મ દિવસે હું જરા ય ખુશ નહોતી. ડૅડ અને મમનો ફરી મોટો ઝઘડો થઈ ગયો હતો અને મમ નાઇટ ગાઉનમાં જ બહાર નીકળી ગઈ હતી. હું દોડીને ઓવરકૉટ આપવા ગઈ ત્યારે એણે મને ગળે વળગાડી આંસુભર્યા સ્વરે બર્થ ડે વિશ કરી હતી. પણ એની સિડ્ને શું ખબર હોય? એણે તો સ્કૂલથી છૂટી ને મારી મમને પૂછી, મારા આંગણામાં મોટો સ્નો-મેન બનાવી એના ગળામાં લાલ મફલર લગાડેલું. મને ગુસ્સો આવતો હતો. હવે હું નાની નથી બરફનાં પૂતળાં જોઈને ખુશ થઈ જાઉં. પણ એને ક્યાં કશી સમજણ પડતી હતી?
રાત્રે હોમવર્ક કરવા દફતર ઉઘાડ્યું ને મેં બેલ્જિયન ચોકલેટનાં બે પેકેટ જોયાં. એક વાર થયું કાલે પાછાં આપી દઈશ પણ પછી યાદ આવ્યું સવારથી મેં કશી સ્વીટ ખાધી નહોતી.
એ પછી મેં એની સાથે બોલવાનું બંધ કરી દીધું. એ વાત કરવા જાય કે હું મોં ફેરવી લેતી અથવા ઊભી થઈ ચાલવા માંડતી.
એક દિવસ સાવ એકાએક મને પેડુંમાં ભારે પીડા ઊપડી ને માસિક તૂટી પડ્યું હું કશું કરવાની સ્થિતિમાં ન હતી. મારા સ્કર્ટ અને સ્ટોકિન્સ પર લાલ ધાબું ઉપસી આવ્યું. એણે એનું સ્વેટર ઉતારી મને સ્કર્ટની જેમ પહેરાવેલું. પુરુષો એમ જ વર્તે એમ હું શીખી હતી એટલે મારે મન એ કંઈ મોટી વાત નહોતી. હા મારે એનો આભાર માનવો જોઈતો હતો. હું એનું સ્વેટર વીંટીને ઘેર ગઈ એ દિવસથી મારી પાછળ છાની છપની ગુસપુસ ચાલતી હતી. એનાથી વધુ ખરાબ શું હોય?
ઘણી વાર મને થતું કે એ મારા સ્કર્ટ પર ચ્યૂઇંગમની જેમ ચોંટી ગયો છે. મેં નક્કી કરી લીધું કોઇ પણ હિસાબે સીક્સથ ફોર્મ હું આ સ્કૂલમાં નહિ કરું. જો કે છેલ્લાં વર્ષમાં એ ખાસ્સો બદલાયો હતો, દેખાવ અને સ્વભાવ બન્નેથી. મને બહુ સતાવતો નહિ, પણ એ જે રીતે મારી સામે જુએ છે હું અંદરથી અકળાઈ ઊઠું છું.
સ્કૂલ બદલવાની વાતની એને ગંધ સુધ્ધાં ન આવે, એ વાતનું મેં ધ્યાન રાખેલું. જો કે મને એ ય ખબર હતી કે નથી એ ભણવામાં એટલો હોશિયાર કે રમતગમતમાં. હા, એને ફોટોગ્રાફીમાં રસ હતો. મોટેભાગે એ ભડકીલા લાલ પીળાં વૃક્ષો, ખેતરો ને રાખોડી આકાશના ફોટા પાડ્યે રાખતો. પાડે, કોને પડી હતી એ વાતની? મને તો નહિ જ. ગ્રેન્મા કહે છે એમ … કિપ યોર સેલ્ફ અવે ફ્રોમ ઈવીલ.
પણ બીજે જ વર્ષે મેં એને સેંટ ડૉમિનિક સ્કૂલના રસ્તે ચાલતો જોયો. જાળીના વાદળી સળિયા કૂદાવતો એ એવી જ બેફિકર ચાલે ચાલતો હતો. અને જોતાં જ મેં મારી જાતને અગવડભરી સ્થિતિમાં જોઈ.
મને યાદ આવ્યું સ્કૂલના છેલ્લા દિવસે એ લાયબ્રેરીના ખૂણાના કબાટ પાસે ઊભેલો જોયો હતો, મેં જોયેલું, એ સાવ રડમસ હતો. સામેના દર્પણમાં બુકસ્ટેન્ડની હારથી એક સરખો કપાયેલો લાગતો એનો ચહેરો મેં જોયો. એ જોતાં જ મનોમન હસી જવાયું. બરાબર એ જ વખતે એણે મારી સામે જોયું હતું. મને એના એવા લાગણીવેડાની કંઇ પડી નહોતી. હું ઝડપથી ઘેર પહોંચી ને બેઠી કે તરત એની એ આંખો યાદ આવી ગઈ. એકવાર મારાથી માનો નેકલેસ ખોવાઈ ગયો હતો. અચાનક મને એ વખતે થતી હતી એવી લાગણી અનુભવાઈ હતી.
હવે એ અહીં સુધી આવી પહોંચ્યો ? નોટ અગેઇન.
મારી કારમાં ગીત વાગતું હતું મેં અવાજ વધાર્યો. ઢમ … ઢમ … સ્પીકરો ગાજ્યા. એનુ ધ્યાન દોરાયું જ હશે ને? સામેથી આવતાં વાહનને રસ્તો આપવા જતાં એને જોવાનું ચૂકાઈ ગયું પણ હું કાર પાર્ક કરતી હતી ત્યારે મેં એને હેડ મિસ્ટ્રેસની ઓફિસમાં જતો જોયો.
મારાં કમનસીબ, અમે એક જ બેચમાં સમાવાયા હતાં; હવે રોજ સામસામે આવવાનું! ઓ માય ગોડ … શું કામ ફરીથી?
મેં તો ક્યારે ય એવો પ્રયત્ન નહોતો કર્યો કે એ મારી તરફ ઢળે, પણ એ એવો જ છે ચોંટડુ.
પેલે દિવસે હું લાયબ્રેરીમાં મારી સ્ટાર સાઇન વિષે વાંચતી હતી, ત્યાં એણે આવીને છાપામાં ડોકું નાંખ્યું.
‘તને કંઈ મેનર્સ જેવું છે કે નહિ?’ હું ખીજાઈ.
‘મેં શું કર્યુ?’ એ કશું જાણતો ન હોય એમ મને જોઈ રહ્યો.
‘ખરેખર? મને હેરાન કરે એ સારું કહેવાય, સિડ્?’
‘તારી બર્થ સાઈન સ્કોર્પિયો છે ને? તને ખબર છે, આ સાઈન વાળી વ્યક્તિઓ બહુ સિક્રેટિવ હોય છે.’
‘એટલે?’
એણે એ રીતે મારી સામે જોયું કે મને એનું એવી રીતે જોવું ગમ્યું નહિ. મેં નજર ફેરવી લીધી. એ ટેબલની ધારે ટેકો લઈ મારી સાવ નજીક ગોઠવાતાં બોલ્યો, ‘તારી આંખોમાં પેલી સિક્રસી શોધતો હતો પણ તેં તો નજર ફેરવી લીધી.’
‘તું દૂર ઊભો રહીશ, પ્લીઝ.’
એ ખુરશી ખેંચીને બેઠો.
‘આ હેરેસમેન્ટ છે સિડ્, હું હેડ મિસ્ટ્રેસને તારી ફરિયાદ કરીશ. તું જા અહીંથી.’ મારો અવાજ મોટો થઈ ગયો. એ ઊભો થતાં સહેજ લથડ્યો એને એમ ચાલતો જોઈ મને થયું કે ક્યાંક પડી ન જાય. પણ એ ફરીને ધીમા ડગલે ચાલતો પુસ્તકોના ઘોડાઓ વચ્ચે ઓગળી ગયો.
એ પછી હું આગળ વાંચી ન શકી, પાનાંઓ ફેરવતી સમાચાર જોતી રહી.
ડૅડ અને મમ લડતાં ત્યારે ડૅડ ગુસ્સે થઈ મોટે મોટેથી બોલતા. એ વખતે મને બહુ જ ડર લાગતો. નર્યા ડર અને અસહાયતાની લાગણીથી ફફડતી હું ઘૂંટણમાં મોં
છુપાવી બારણા ઓથે સંતાઈ રહેતી. રાત્રે ડૅડ ચૂપચાપ દારૂના ઘૂંટ ભરતા બેસી રહેતા. પોતાને ઠપકો આપતા હોય એમ ફાયર પ્લેસમાં લાકડું નાંખી ભભૂકતી આગ સામે તાકી રહેતા. મમ આવીને હળવેથી એમના હાથમાંથી ગ્લાસ લઈ લેતી. એ વખતે જોયેલી ડૅડની નજર આંખ સામે આવી ગઈ.
હું જઈને પુસ્તકોની હાર વચ્ચે સિડ્ને શોધવા વળી. મારી સામે લાંબી ઊંચી પુસ્તકોની હાર અને જૂના કાગળોની એક વાસ સિવાય કશું જ નહોતું. મેં વિચારેલુ કે એ મળશે ત્યારે સૉરી કહી દઈશ પણ એ તો કાયમની જેમ સ્મિત મઢ્યા ચહેરે મારી સામે ઊભો હતો. હું શું કહું આને? મેં એને સહેજ ધ્યાનથી જોયો. વધેલી દાઢી, જાડી ફ્રેઇમનાં ચશ્માં, સહેજ નમેલી ગરદન ને સીધું તાકતી આંખો. મોં પર આવતા તડકામાં એની કીકીઓ રાખોડી ઝાંય વાળી લાગતી હતી. મેં ચહેરો નમાવી લીધો એ જોઈ એણે ધીમા અવાજે કહ્યું. ‘કેમ નીચું જુએ છે? મારી સામે જો ને, એલિસા, પ્લીઝ. મને બહુ જ સારું લાગે છે. એ ય, એલિસા ….’
‘હું તને સારુ લાગાડવા કશું જ કરતી નથી એ બરાબર સમજી લે.’
‘એમ?’ થોડીવાર કોઈ કશું ન બોલ્યું અચાનક એણે મારો હાથ પકડી લીધો. ‘તને કશું જ નથી થતું, કશું જ નહિ?’
‘શું કામ?’
એણે જવાબ ન આપ્યો ચૂપચાપ મને જોઈ રહ્યો. મને થયું એણે આંખોથી જ મને એના સરસી ભીડી રાખી છે. એવા પ્રેમપાશમાં બંધાવા હું જરા ય ઈચ્છતી નહોતી એટલે ઝડપથી ચાલતાં લેબોરેટરીમાં વળી ગઈ. વચ્ચેના ટેબલ પર ફ્લાસ્કમાં કોઈ દ્રાવણ ખદબદતું હતું. પીળું પ્રવાહી ઊભરાઈ ઊભરાઈ નળાકાર સુધી આવતાં વેરાઇને ઊભરામાં ઓગળી જતું હતું. સિડ્ મારી પાછળ જ અંદર આવ્યો. હું એનો અણસાર ઓળખતી આગળ ચાલી. એ ઉકળતા ફ્લાસ્કની સાવ નજીક ઊભો રહી મને જોતો હતો. પ્રયોગ કરતી બન્ને છોકરીઓ પુસ્તકમાં કશું વાંચતી બીજી તરફ નમેલી હતી. ત્યાં મારું ધ્યાન ગયું, પેલું પ્રવાહી હવે બરાબર ઉકળતું હતું. સિડ્ બાઘા જેવો મને જોઈ રહ્યો હતો. કશીક બીક કે મારી આંતરિક સૂઝથી હું ઝબકી. દોડીને સિડ્ને ધકેલ્યો. મારા મોંમાથી ચીસ નીકળી ગઈ. મોટેથી ‘ખસ …. ખસ અહીંથી’ કહેતાં એને ખેંચ્યો. હડબડાહટમાં પેલી છોકરી ઓ દોડી. ઊભરાઈને આગ પર છલકાતા ભભૂકતા પ્રવાહીથી ડરતી હું એને બહાર તાણી ગઈ. હું એટલી ગુસ્સામાં હતી કે હું શું બોલતી હતી એ મને જ સમજાતું નહોતું. સિડે હળવેથી મારો ખભો દબાવતાં કહ્યું, ‘કશું નથી થયું, એલિસા, કશું જ નહિ.’
‘એમ?’
‘હા. એટલું સારું થયું કે તેં મને માર્યો નહિ, બાકી મને હતું કે તું નક્કી મને મારીશ.’ મારાથી ઈચ્છા વિરુદ્ધ મલકી જવાયું એ જોઈ, એણે મારો હાથ હાથમાં લઈ ઋજુતાથી દબાવતાં કહ્યું, ‘આભાર, લિસા.’
‘મને લિસા કહીને ન બોલાવીશ. મારા ગ્રાન્ડ્પા અને ગ્રેન્મા સિવાય કોઈ મને એ નામે નથી બોલાવતું, મારી મમ પણ નહિ.’
એણે હળવેથી મારો હાથ મૂક્યો ને કહ્યું, ‘આભાર, એલિસા. એલિસા તો કહું ને?’
હું એને કશો જવાબ ન આપી શકી. હું કેવી રીતે સમજાવું મને સાચે જ કશો ઉમળકો થતો નથી.
ગ્રાન્ડ્પા- ગ્રેન્મા સાથે ઉછરતાં મારામાં એક છાની અસહિષ્ણુતા ય ઉછરી છે. એટલે તને જોઉં છું ત્યારે મારું અલગ અસ્તિત્વ મને …. હે ભગવાન … હું શું કરું? હું જરા ય રેસીસ્ટ નથી … આટલી ય નહિ, પણ …… હું આગળ નહોતી વિચારી શકતી.
જો કે એ પછી અમે એસાઇનમેન્ટ અને પ્રેકટીકલમાં વ્યસ્ત થઈ ગયાં. અમારા ગ્રુપમાં મોટા ભાગનાને મેડિકલમાં જવું હતું. સિડ્ કંઈ હોંશિયાર નહોતો પણ બહુ જ મહેનતુ હતો. એ સહુની પહેલાં એસાઇનમેન્ટ લખી લાવી મારી પાસે સુધરાવતો. એને નક્કી માપદંડ અને માર્ગદર્શન ફોલો કરવાનું ગમતું ને મને એમાં બંધાવાનું પસંદ નહોતું, કદાચ એટલે જ મારું લખાણ સિડ્ને ક્રિએટિવ લાગતું હશે.
એ. એસ. લેવલની પરીક્ષા પતી ને અમે યુનિવર્સિટીમાં એપ્લાય કરવા સાથે સ્વયંસેવક તરીકે ‘ક્વીન્સ મેરી હોસ્પિટલ’માં જોડાયાં. એ પતાવી હું ગ્રાન્ડ્પાને ત્યાં ગઈ અને સિડ્ એની ફોઈને મળવા ઇન્ડિયા.
એના ઇ.મેઇલ નિયમિત આવતા. પરિણામના અઠવાડિયા પહેલાં હું લંડન પાછી આવી ગઈ હતી. હું થ્રી એ સ્ટાર(A) થી પાસ થઈ, એ જોઇ મારા આનંદનો પાર નહોતો, પણ એ વહેંચવા કોઈ ઘરમાં નહોતું. મમ જૉબ પર ગઈ હતી ને ડૅડ પ્રવાસમાં. મેં સુઝાન, પેટ્રીક અને સિલ્વીયાને ફોન જોડ્યા, પણ એમનું પરિણામ ધાર્યા કરતાં જુદું આવ્યું હતું. એમને પાસ થયાના આનંદ કરતાં ફરિયાદ વધારે હતી. હવે, મને આટલો સારો ગ્રેડ કેવી રીતે મળ્યો, એનો જવાબ હું શું આપું?
મારું ડૉક્ટર બનવાનું સપનું સાચું પડવાની પળે મારી આજુબાજુ કોઇ જ નહોતું. હાઊ સૅડ!
મેં ટી.વી ચાલુ કર્યું. માંડ દસેક મિનિટ જોયું હશે ને કોલબેલ રણકી. નક્કી મમ આવી, હું દોડી.
ખુલ્લા બારણા વચ્ચે એ હાથ ફેલાવી ઊભો હતો. હું કશું જ વિચારી ન શકી. કૂદીને એને વળગી પડી. ‘અભિનંદન લિસ્ … યૂ ડીડ ઇટ … યૂ.’ મેં એને જોરથી ભીંસી લીધો. એક જ ક્ષણ. હું તરત અળગી થઇ ગઈ. ત્યારે મને ખ્યાલ આવ્યો હજુ એ એમ જ ઊભો છે. ખુલ્લા હાથે!
‘આવ, અંદર આવને સિડ્’
‘ના હું જાઉં. મારે મારી બહેનના ઘેર જવું પડશે. તાત્કાલિક. એ થોડીક ઘેલી છે. બસ, તને અભિનંદન આપવાં હતાં.’
એક નજર એને જોયો. વધી ગયેલી દાઢી, ઓળ્યા વગરના વાળ, ચોળાયેલું ટી શર્ટ અને કધોવણું જિન્સ!
‘તને અભિનંદન, સિડ્. તારે એ ડબલ સ્ટાર (A) ગ્રેડ આવ્યો, વેરી ગુડ.’
‘હા. માત્ર તારા લીધે. હું કેવી રીતે તારો આભાર માનું?’
મેં હવામાં હથેળી ઝુલાવી વાત ઉવેખી, ‘જા ને હવે. તું ઘરમાં નહિ આવે?’
એ મલક્યો. ‘ના. ચાલ, હું જાઉં’ કહી એ સડસડાટ પગથિયાં ઊતરી ગયો. એ નક્કી પાછું વળીને જોશે એમ ધારી હું ઊભી રહી. ધીમે ધીમે ઢાળ ઊતરતો એ દેખાતો બંધ થયો એટલે મેં દરવાજો બંધ કર્યો.
મોડી રાત્રે મેં મને ઘરના દરવાજે ઊભેલી જોઈ. ઝાંખો ઉજાસ ઓઢીને ચાલતો અસીમ સન્નાટો. ક્યાં ય કોઇ માનવ સંચાર ન હતો. પવનના સેલારામાં રસ્તા પર વૃક્ષોના પડછાયા હલતા હતાં. હું આંખો ખેંચી ખેંચી કશું ક શોધવા મથી. હું શું શોધું છું? ત્યાં કોઈ નજીક આવી મને સ્પર્શ્યું. મેં ગભરાઈને પાછળ જોયું. બારણાના ચોકઠા વચોવચ મારો પડછાયો ઊભો હતો. એને હું મારી અંદર વિસ્તરતો જતો જોઈ હું છળી ને જાગી ગઈ. મારા જોરથી ચાલતા શ્વાસ અને ઘડિયાળનો એકધારો અવાજ એકમેકમાં ભળતાં વાતાવરણ ડરામણું ભાસતું હતું. અચાનક એમાં સિડ્ના પગલાંનો અણસાર ઊભર્યો. આવું મને ક્યારે ય થયું નથી. મેં હોઠ ભીડી મન મક્કમ કર્યું. મારા ગ્રાન્ડ્પાને યાદ કર્યા. એમણે લડેલી લડાઇઓ, બહાદુરીભર્યા સાહસો યાદ કરી મારી જાતને ઢાઢસ બંધાવી. હું સર જીરાલ્ડ કેમ્પબેલની પૌત્રી છું જે સેકન્ડ લેફટનન્ટથી બ્રિગેડિયર સુધી પહોંચ્યાં હતા. મારી આંખ મીંચાઈ ત્યારે ગ્રાન્ડ્પાની ચમકતી તલવાર હવામાં તોળી હું ઊભી હતી.
‘છે કોઈ? આવ, સામે આવ.’ મેં બરાબર ગ્રાન્ડ્પાની જેમ જ તલવાર ખેંચીને મૂઠ નાક લગોલગ ધરી, નમાવી અને સલામીની અદબમાં તોળી મ્યાનમાં ભરાવી. મેં જોયું ગ્રાન્ડ્પાની વાદળી આંખોમાં છલકાતું ગૌરવ મને પ્રેરી રહ્યું. એમની વિશાળ છાતી પર માથું મૂકી નિરાંતે સઘળું ભૂલી જવાની પળોમા હું ખોવાઇ ગઈ.
એ પછી મેં મારું ધ્યાન યુ.કે. કેટ (ક્લિનીકલ એપ્ટીટ્યુડ ટેસ્ટ) અને બી.મેટ (બાયો મેડીકલ એડમિશન્સ ટેસ્ટ)ની પરીક્ષામાં સહુથી વધુ માર્ક મેળવવામાં પરોવ્યું. એ વખત હું સિડ્ સાથે કેટલા ય ટોપિક ચર્ચતી. ગણિતમાં એને કોઈ ન પહોંચે, એ વાતની મને ઇર્ષા આવતી. હા, બીજી વાત ભલે મેં એને ક્યારે ય નથી ચાહ્યો પણ ગ્રેન્મા સિવાય હું કોઈના પર ભરોસો મૂકી શકું તો એ છે સિડ્.
સમર કેમ્પની એ રાત્રે તંબૂમાં શિયાળ ન ઘૂસી જાય એટલે એ આખી રાત જાગતો બેસી રહ્યો હતો. હું સળવળતી ત્યારે મારી સ્લીપીંગ બેગની ખૂલી ગયેલી ઝીપ સરખી કરી એ પાછો પૂર્વવત બેસી જતો. એનો ચહેરો મારી પર ઝૂકેલો એટલું યાદ છે. એણે મારા કપાળે હાથ મૂક્યો હતો? એણે મને ચૂમી તો નહોતી ને? ચૂમ્યા હવે. હિમ્મત તો કરે .. એનુ મોં જ ભાંગી નાખું.
હું એ કેમ્પમાં જવાની જ નહોતી પણ સુઝાન અને એડવર્ડ … મને કેવી એમ્બરેસમેન્ટ સ્થિતિમાં મૂકેલી? માય ગોડ! એટલું ઓછું હોય એમ એડવર્ડે જાણી જોઈને સિડ્ને ય નોંતર્યો. ને સિડ્ … એના ફેમિલી સાથે પેરિસ જવાને બદલે સમર કેમ્પમાં આવ્યો. વ્હાય? આઈ જસ્ટ હેઇટ હીમ.
એ સાથે જ મને ડોમિનિક અને એરિકને બીજા છોકરાઓ કેવા વિચિત્ર અંદાજમાં સિડ્ની મજાક ઉડાવતા એ યાદ આવી ગયું. સુઝાન મારી જોડે એમની મીમીક્રી કરતી, ‘હે ય એલિસા યોર સિડ્ ડિક શીટ … હી લવ્સ યૂ બેબી .. ધેટ ડિક શી..’ મેં ખીજાઈને એનું મોઢું દબાવી દીધેલું.
‘મને આવી ભદ્દી મજાક નથી પસંદ. ફરી ના બોલીશ.’
સારું થયુ. ગ્રેન્મા કહે છે એમ સુઝાન પરખાઈ ગઈ. હું મમ ડૅડના ઝઘડા વિષે એને કહેવાની જ હતી.
હું કેમ્પમાં જવા તૈયાર થતી હતી ત્યારે મમ મને જોઈ રહી હતી.
‘શું જુએ છે મમ્?’ મેં દર્પણમાં જોતાં પૂછ્યું ને હું ડાબી જમણી તરફ ફરીને મને જોઈ રહી.
‘કોણ આવવાનું છે કેમ્પમાં?’
‘કેમ?’ મેં છુટ્ટા વાળ હથેળીમાં બાંધી ચહેરો આમતેમ ફેરવ્યો.
‘તું આમ ધારી ધારીને તને જુએ છે એટલે.’
‘તને ખબર છે મને પ્રેમ કે લગ્નમાં જરા ય શ્રદ્ધા નથી.
‘જો, બેટા ..’ મેં એને તરત અટકાવી. હું ત્યારે કોઈ પ્રવચન સાંભળવાના મૂડમાં નહોતી. એકાએક મારું ધ્યાન ગયું મેં પહેરેલા ફ્રોકનું ગળું બહુ નીચું હતું. મેં બીજું ફ્રોક શોધવા કબાટ ઉઘાડ્યું. સિડે ભેટમાં આપેલું વાદળી, મોરપીછ રંગો પર રૂપેરી ભાત વાળું ટોપ કબાટને છેડે ભરાવેલું હતું. મારી આંગળીઓ એને સ્પર્શી. પણ હું આ ટોપ કદી પહેરવાની નહોતી. કોઇ દિવસ નહિ. ઝડપથી હાથ પાછો લઈ લીધો. ગાઢા વાદળી રંગનું ફ્રોક ખેંચ્યું, પહેર્યું. એ પસંદ ન આવતાં ગુલાબી રંગનું … કશું નક્કી થતું નહોતું. હું કોના માટે આટલા રસથી તૈયાર થાઉં છું? ના. હરગીજ નહિ … બબડી મેં કાર્પેટ પરથી વાદળી ફ્રોક ઊપાડી ને પહેરી લીધું. કૂદતી વાળ હવામાં ફંગોળતી કેડે હાથ મૂકી અરીસામાં જોતી હું મારા પર જ મોહી પડી.
કેમ્પમાં સિડ્ થોડો ગંભીર થઈ ગયેલો. એનું ઈન્ડિયન હોવું આવા લંડન બહારના સ્થળોમાં એને વીંટળાઈ વળે છે. મને થતું હતું કે એ ડરે છે કોઈ ‘બ્લડી પાકી.’ કહી એને ઊતારી ના પાડે. હું સાથે હોઉં પછી એણે શું કામ ડરવું જોઈએ? પણ એ છે જ એવો પોતાની અંદર બધું સમાવીને ઊભેલા પુરાણા ઓકનાં વૃક્ષ જેવો.
સપ્તપર્ણની છાંયો તડકામાં કોઈ અજબ ઠંડક આપે છે. હું ચૂપચાપ એના છાયામાં પાણીમાં તરતા રાજહંસોને જોઇ રહી હતી. ગળાઈને આવતો અલપ ઝલપ તડકો, પક્ષીઓનો કલરવ અને દૂરથી વહી આવતા વાતો કરવાના, બૂમો પાડવાના આછા અવાજો. ઢળતા સૂર્યના અજવાળામાં લંબાતા પડછાયા વચ્ચે મેં એનો પગરવ પારખ્યો હતો. એ કેમેરાના લાંબા લેન્સમાંથી મને જોઈ હસ્યો. મેં ડોક નમાવી પૉઝ આપવા જેવું કર્યું તો એણે કેમેરો ઘુમાવી પાણીમાં સરકતા રાજહંસોના ફોટા પાડવા માંડ્યા. એ ખસ્યો ત્યારે સૂરજની તલક—છાંયમા એ ક્યારેક ચમકતો કે ક્યારેક ઓળા જેવો લાગતો હતો. હું એને તન્મયતાથી કેમેરો ચલાવતાં નિહાળી રહી. એનો ઊતારો ડાબી તરફ છેવાડેથી બીજા તંબૂમાં હતો. વ્યવસ્થાપક માર્ટિન સાથે. એમણે રાત માટે ટુકડીઓ તૈયાર કરી હતી. ગીતો, સંગીત ખુરશી અને બાર્બેક્યૂ પત્યા પછી હું પાછી તળાવ કાંઠે ગઈ ત્યારે મેં એને દૂર રહ્યે મને તાકતો જોયો. હું કપાયેલા વૃક્ષના થડિયા પર બેસી પાણીમાં તરતા ચંદ્રને જોઈ રહી. હવામાં થોડાં જીવડાં અને ચળકતાં ફુદ્દાં ઊડતાં હતાં. આ તરફ હોલીનાં ફૂલોની પડખે મેગ્નોલિયાનું ઝાડ ઊભું હતું એની જમણી તરફનો ભાગ લાઇલકનાં ઝીણાં સફેદ ફૂલોનાં લોથ લોથ ઝુમખાંથી લહેરાતો હતો. પવનના સેલારે સપ્તપર્ણની પાણીમાં નમેલી ડાળી હલતી અને વમળો સર્જાતાં. એ સરકતા વમળ પર આળોટતો ચંદ્ર જોવાની એક અલગ જ મજા હતી. ત્યાં જ દોડવાના અવાજ સાથે લાઇલકનાં ફૂલોના ઝુમખાં ફંગોળાયાં. મેં જોયું એ દોડતો મારી તરફ આવતો હતો. હું ઝડપથી ઊભી થઈ ગઈ. ‘નો સિડ્…નો.’ પણ એ મારી લગોલગથી પસાર થઈ ગયો. હું સ્તબ્ધ એને જોઈ રહી. એ પાછો આવ્યો.
‘શું હતું, સિડ્.’
શિયાળ હતું. મેં ચમકતી આંખો જોઈ. તને સાવ બેફિકર બેઠેલી જોઈ મને બીક લાગી, કદાચ વરુ કે ઝરખ.’ હું એની નજીક ખસી એનો હાથ પકડી સમતોલન સાધવા મથી. એણે મને ખભેથી પકડી લીધી.
“સંભાળ પડી જઇશ.’ અમે તંબૂ સુધી આવ્યાં. સુઝાનનો પલંગ ખાલી હતો.
‘સુઝાન આવે ત્યાં સધી તું અહીં રોકાઈશ? મને ડર લાગે છે, સિડ્.’
એણે આંખથી જ મને આશ્વસ્ત કરી. એના એ નાનકડા પલકારાથી મને કેટલું સારું લાગ્યું હતું! અમે મોડા સુધી વાતો કરી. મારા ગ્રાન્ડ્પાના લડાઇના કિસ્સાઓ, ગ્રેન્માનાં ભારતના અનુભવો … ભાત ભાતની વાતો. મને યાદ નથી હું ક્યારે ઊંઘી ગઈ હોઈશ.
“ક્વીન મેરી”માંથી મને ઓફર આવી ત્યારે આનંદથી નાચી ઊઠવાને બદલે હું અવાક્ અક્ષરો તાકી રહી. ચર્ચમાં મીણબત્તીની જ્યોત સાખે માગેલું ઈસુ આપી દે છે એવું મેં સાંભળ્યું હતું. મેં ખાસ વિચાર્યા વગર એમ જ “અમને એક જ યુનિવર્સિટીમાં ન અપાવતા, પ્લીઝ’ની ચબરખી પ્રાર્થના પેટીમાં નાખી દીધેલી. એનો સ્વીકાર મને ગ્લાનિથી ભરી દેશે એવું ધાર્યું નહોતું. સિડ્ને ‘યુનિવર્સિટી ઓફ સાઉથહેમ્પટન’માં એડમિશન મળ્યું એટલે મને વધારે દુ:ખ થયું. એની કૌટુબિક સ્થિતિ એટલી સદ્ધર નહોતી કે હોસ્ટલમાં રહેવું પોષાય. એ મને અભિનંદન આપતો હતો ત્યારે એનો રાજીપો જોઈ મનમાં બળતરા જાગી. પેલી ચિઠ્ઠીનો ગિલ્ટ મને રહેંસવા લાગ્યો છતાં મારાથી પૂછ્યા વગર ન રહેવાયું, ‘તને સાચે જ આનંદ થયો છે, સિડ્?’
‘હા. તું કેમ એવું પૂછે છે?’
‘મને હતું કે તું મારી સાથે … આઈ મીન … આપણે એક જ યુનિ.માં રહીશું.’
‘આપણે ઈચ્છીએ એવું કાયમ નથી બનતું, એલિસા.’
જવાબમાં હું આઇ વીશ … એમ બોલી પણ એણે એ ધ્યાને લીધા વગર મને પૂછ્યું, ‘તું આવીશ મને મળવા?’
‘કેમ નહિ? શક્ય બનશે તો ચોક્કસ. મારાથી ન અવાય તો તું આવજે. મારા ઘેર તું ફોન કર્યા વગર પણ આવી શકે, સિડ્.’
સહેજ અટકીને મેં કહ્યું, ’એક વાત કહું? આપણે સાથે ભણતા હોત તો મને ગમ્યું હોત.’
સાંભળી એની આંખ ચમકી ઊઠી હતી. મેં કેટલી ય વાર ફરીથી એ ચમક શોધવા પ્રયત્ન કર્યો છે પણ કોઈની આંખમાં મેં એ જોઈ નથી. હું સેન્ડવીચ લઈને આવી ત્યારે એ મારા ફોટો જોઈ રહ્યો હતો.
‘હું દસેક વર્ષની હતી ત્યારે.’ એણે મલકાઈને મારા હાથમાંથી પ્લેટ લઈ ટેબલ પર મૂકી. ‘તારા ડૅડ બહુ રીચ છે. નહિ?’ એણે સાવ સહજભાવે પૂછ્યું.
કેવો અસંબદ્ધ સવાલ? પણ એ સવાલના ધક્કાએ મારું ભીતર ઝંકોર્યું. વાત વાતમાં સાવ ખુલ્લા મને મેં મારી માની, ડૅડની, એમના ઝઘડાઓથી મને પહોંચતી પારાવાર પીડા વિષે કહેવા માંડ્યું. શબ્દો આપમેળે ઊઘડતા હતા. અડાબીડ રાનમાં અથડાતી‘તી ને અચાનક કેડી મળી ગઈ. હવે માર્ગ મળી જશે. એ ક્યારે આવીને એમ બેઠો હશે? રડી પડવાની ક્ષણે હું આધાર શોધતી હતી ત્યારે એ ત્યાં જ હતો. મારી અડોઅડ. એણે મને સાહી એ જ ક્ષણે મારો બંધ છૂટી ગયો. એણે મારી પીઠ સાહી રાખી હતી. એની હથેળી મારું માથું પસવારતી હશે. એ સઘળાથી અભાન હું ઢગલો થઈ ઢળી રહી. કેટલી ય વારે હું સ્વસ્થ થઈ. મારા વેરાયેલા ટુકડા વીણતી હોઉં એમ મેં મને સભાળી. એ અંદર જઈ પાણી લઈ આવ્યો. પાણી પી શરમ ને ભોંઠપથી હું માથે હાથ રાખી મોં છુપાવવા મથી. એણે સોફાની ધારે નમતાં કહ્યું, ‘માથું દબાવી આપત પણ ..’ મારા પગ સંકોરવા સિવાય હું કશું જ ન બોલી શકી. અમે અર્ધો કલાક છૂટક છૂટક વાક્યો બોલતાં બેસી રહ્યાં. પછી ધીમે રહી એ ઊભો થયો, જવા માટે.
હું ટટ્ટાર થઈ. મારા સ્મિતના જવાબમાં એ હસ્યો, સમભાવ ભર્યું. અમે સાથે દરવાજે આવ્યાં. એને આવજો કહેવા ઊંચકાયેલો હાથ મારાથી દરવાજે ટેકવાઈ ગયો. એણે મારી સામે જોયું. સજલ આંખોમાંથી તગગતાં બે આંસુ. એ ઝડપથી ફરી દોડતાં પગલે પગથિયાં ઊતરી ગયો. મેં દરવાજો બંધ કર્યો ત્યારે મારા ખભે એનો સ્પર્શ મને અનુભવાયો. એ સ્પર્શ ગ્રાન્ડ્પાના સ્પર્શથી જરા ય જુદો નહોતો.
મેં અને સિડે ‘ક્વીન્સ મેરી હોસ્પિટલ’માં સ્વયંસેવક તરીકે છૂટક છૂટક સાતેક મહિના કામ કરેલું. એ વખતથી અહીંના વાતાવરણ સાથે કોઈ અજબ આત્મીયતા બંધાઈ ગઈ હતી. કોલેજમાં સેમિનાર ના હોય ત્યારે કે ઘણીવાર છૂટ્યા પછી હું વોર્ડમાં આંટો મારતી. સિડ્ સહેજ ઝૂકીને જે આત્મીયતાથી દર્દીઓ સાથે વાતો કરતો એ દ્રશ્ય આંખ સામે આવી ચડતું.
બે વખત હું ને નર્સ ડેબી એનું ટિફીન ચટ કરી ગયેલાં. સિડ્ને ખબર પડી પછી એ સાવ મોળું શાક લાવતો. એનાં કેટલાં ય શાક મેં જિંદગીમાં પહેલી વાર ખાધાં હતાં. ડૅડને એટલે જ ચિકન ટિક્કા બહુ ભાવતું હશે.
છેલ્લે એની આંખની ધારે જોયેલાં અશ્રુ, એનો નિરપેક્ષ સ્નેહ મારાથી લખાઈ ગયેલી પ્રાર્થનાનો ગિલ્ટ, એની હોસ્ટેલમાં રહી ભણવાની મજબૂરી મને ઠરવા દેતાં નથી. હું જાણું છું ચાહવું પીડાદાયક હોય છે પણ કોઈને ન ચાહવાની ય આવી પીડા?
મેં મમ ને સિડ વિષે કહ્યું ત્યારે એ મારા પર ગુસ્સે થઈ, મને નવાઈ લાગે એમ વર્તીં.
‘તું ઉંમરલાયક છે, એલિસા પણ ઇન્ડિયનને પરણે એ આપણા પરિવારમાં કોઈને નહિ ગમે. મને સુધ્ધાં.’
'મમ, તું આડી વાત નહીં કર, પ્લીઝ. તને ખબર છે હું લગ્ન નથી કરવાની.'
'એથી કશું બદલાવાનું છે?'
સાંભળીને મને પારાવાર ગુસ્સો આવ્યો. વળી, મમ મારી સામે એ રીતે કતરાઈને જોતી હતી કે મને થયું મમ ક્યાંક એવું તો નથી માનતી ને કે હું સિડ્ને પસંદ કરું છું ? આ એક એવો મુદ્દો હતો જે મારે ક્યારે ય મારા પરિવાર સાથે ચર્ચવો ન હતો. કારણ કે હું એને પ્રેમ કરતી જ નથી. હા, લાંબા સમયના સથવારાને લીધે અમારી વચ્ચે એક નાતો બંધાઈ ગયો છે, બસ એટલું જ.
હું બોલી, ‘મમ તું સમજતી નથી. હું અને સિડ્ માત્ર ..’ પણ મમ મોબાઇલ કાને ધરી કોઈની સાથે વાતો કરતી ખડખડાટ હસતી ખાસ્સે દૂર ઊભી હતી. હું ચૂપચાપ મારા બેડરૂમમાં આવતી રહી. એ વખતે મને થયું સારું હતું, એ છેક સાઉથહેમ્પટનમાં હતો. મારાથી ખાસ્સે દૂર.
ક્રિસમસ વેકેશનમાં સિડ્ મને મળવા આવવાનો હતો પણ ગ્રેન્માનું અચાનક અવસાન થતાં અમે લોકો બ્રિસ્ટોલ ગયાં. ત્યાંથી પાછા આવ્યાં ને યુનિવર્સિટી શરૂ થઈ ગઈ હતી. બીજે દિવસે હું મારું આઇ.ડી. શોધતી હતી ત્યાં સિડે આપેલું કવર નજરે ચડ્યું. ઉપર મરોડદાર અક્ષરે લખ્યું હતું:
Presenting to you some of the most beautiful moments I ever clicked.
Keep smiling
મેં હળવેથી પ્લાસ્ટિકનું ફોલ્ડર ખોલી ફોટા કાઢ્યા. સમર કેમ્પમાં એણે મારી જાણ બહાર દૂરથી ઝૂમ લેન્સ વાપરી મારી અદ્દભુત ક્ષણો ઝડપી હતી. કોઈ કુશળ ફોટોગ્રાફરે પાડ્યા હોય એવા સુંદર ફોટા, એ દિવસે હું મને એક નવા સ્વરૂપે ઓળખતી થઈ હતી. મેં સિડ્ને પૂછ્યું, ‘હું ખરેખર આટલી રૂપાળી છું કે તેં ફોટા એડિટ કર્યા છે?’
એ મારી સામે એકટક જોઈ રહ્યો હતો. હું ફોટો બદલતી ને મારી આંખમાં ઝબકતું વિસ્મય, અહોભાવ અને આનંદ એ કોઈ અપૂર્વ સંતોષથી જોઈ રહ્યો હતો. હું ક્યાં ય સુધી મારા ફોટા જોઈ રહી પછી કવરમાં ગોઠવી એની સામે જોયું.
એ મારી એટલો નજીક હતો કે ડર લાગતો હતો: એ મને કીસ કરી લેશે. પણ એણે મારી આંખોમાં જોયા કર્યું. હોઠને બદલે એ આંખોથી મને પીતો હોય એમ. હું ઝડપથી દૂર ખસી ગઈ. તમે આવું કેવી રીતે કરી શકો? કોઈને આમ અઢળક વહાલથી જોવાનું? બસ, એટલે જ મને એ નથી ગમતો! કેવું બેહૂદું!
ત્રીજા વર્ષે મને ન્યૂરોસર્જિકલ વોર્ડમાં પ્લેસમેન્ટ મળ્યું ત્યારે ડૉ. રૂધરફોર્ડ કોઈ પેશન્ટનું એસેસમેન્ટ ફોર્મ જોતા હતાં. એમને જોતાં હું સ્થિર થઈ ગઈ હતી. એમણે મને હલો … કહ્યું ત્યારે મારું હૃદય ધબકવાનું ભૂલી ગયું હોય એમ અનુભવાયેલું. હું એમને અપલક જોઇ રહેલી, સિડ્ મને જોતો હતો એમ!
એ પછી મેં મારી જાતને અનેકવાર યાદ દેવડાવ્યું છે કે નથી મને પ્રેમમાં જરા ય શ્રદ્ધા કે નથી મારે પરણવું. મારા નિર્ણયને બળવત્તર કરતા હોય એમ ડૅડ હવે મોટાભાગે મિશા આન્ટીના ઘેર જ રહેતા. મમ હદ વગરનો દારૂ પી એમને ફોન પર ગાળો આપતી. ફોન મૂકીને એ મિશા આન્ટીને કોસતી. પછી ન સહન થતું હોય એમ ઓકતી. કેટલી ય વાર મને વળગી ને મોટે સાદે રડતી. હું ધીમે ધીમે ટેવાતી ગઈ ત્યારે મને મારા એ નિર્ણય માટે માન થતું. હું ઘળું ભૂલીને બમણા જોરે શરીરના એકેએક જ્ઞાનતંતુને સમજવા મચી પડતી.
ફાઈનલ ઈયરની પરીક્ષા અને સબમિશન્સ પત્યાં પછી થોડા નિરાંતના દિવસો આવ્યાં. બે એક દિવસ મેં અને સિડે ખાસ્સી વાતો કરી.
એક રાત્રે ટેક્સટ આવ્યો: હું કાલે મળવા આવું તને?
મેં એને લખ્યું: શું કામ મળવું છે હવે?
એણે નફટાઈથી સામે જવાબ વાળ્યો: કારણકે હું તને ખૂબ ચાહું છું.
મેં ટાઇપ કર્યું: કેમ, હું રૂપાળી છું એટલે?
લાંબો જવાબ આવ્યો: તું રૂપાળી છે એટલે તને ચાહું છું એવું નથી. લિસ, હું તો એટલે ચાહું છું કે તને મારાથી અલગ નથી જોઈ શકતો. જાતને ચાહવું એ ગુનો છે?
મેં અક્ષરો દબાવ્યા: YES. અચાનક એની પેલી આંખો યાદ આવી ગઈ. મેં ફોન બંધ કરી દીધો.
થોડી વારે સ્ક્રીન ઝળક્યો.: તને ખબર છે લિસ, તું મને પ્રેમ ન કરે એથી ય મોટી પીડા છે તું મારો વિશ્વાસ નથી કરતી એ.
મારાં આંગળા ફોન પર જોરથી ભીડાયાં, એટલા જોરથી કે મને દુ:ખ્યું. હું બહાર આવી. મમ ટી.વી સામે જોતી ક્યાંક બીજે જોતી હોય એમ બેઠી હતી. હું એની નજીક ગઈ. એણે મારી સામે જોયું. હું કાર્પેટ પર બેઠી, એણે હાથથી ઉપર બેસવા ઇશારો કર્યો પણ હું એની નજીક ખસી, એના પગ પર માથું ઢાળ્યું. એણે મારા માથે હાથ મૂક્યો. મને ખબર નહોતી હું શું કામ રડતી હતી. બસ રડતી રહી.
ફાઇનલ ઇયરનું પરિણામ આવ્યું. સિડ્ આ વખતે એ બહુ જ સારા ગ્રેડ લાવ્યો હતો. ફાઉન્ડેશન પ્રોગ્રામ માટે એણે મને પૂછ્યું નહોતું છતાં અમે સરખી જ હોસ્પિટલની પસંદગી કરી હતી. એ બહુ જ અગત્યનાં કામ અંગે મને મળવા આવવાનો હતો એમ કહ્યું હતું, ત્યારથી એક ન સમજાય એવી બેચની થતી હતી.
એ આવ્યો. અંગ્રેજ સદ્ગ્રહસ્થની જેમ સૂટ, સફેદ ફ્રન્ટ પ્લીટ વાળું શર્ટ અને બૉ-ટાઈ પહેરી હતી. ક્લીન શેવડ ચહેરામાં એ સાવ જુદો દેખાતો હતો. એ નજીક આવીને મને બાથમાં લે એ પહેલાં જ હું પગથિયે બેસી ગઈ.
‘હાય સિડ્! કેમ છે તું?’
‘જો ને કેવો લાગું છું?’
‘ડૉક્ટર જેવો.’ કહેતાં હું ખુલ્લા મને હસી પડી. હજુ બે મહિના પહેલાં જ અમે મળ્યા હતાં છતાં એને કેટલા ય સમયે જોતી હોઉં એમ થતું હતું.
‘કેટલા વખતે જોઈ તને.’
‘ભલે, હવે ફિલ્મી સ્ટાઇલમાં મને તાક્યા ન કરીશ, પ્લીઝ.’
‘નહિ જોઉં, એમ કરીએ આપણે ક્યાંક જઈએ.’
‘ક્યાં જઈશું? પેલું ગોળ ગોળ તો નહિ ખવડાવે ને?’
‘ના. મને ખબર છે પાણીપૂરી તારા મોંમાં બોમ્બની જેમ ફાટી હતી.’
‘તને યાદ છે બધું?’
સિડે મારી સામે એવી રીતે જોયું જાણે હું કશું અસંબદ્ધ બોલી ગઇ હોઉં. માહૌલ બદલવા હું ઊભી થઈ બોલી,‘ચાલ.’
મેં ખીસામાંથી કારની ચાવી કાઢી હાથમાં ઝુલાવી. અમે કાર પાર્કિંગ વટાવી થોડું ચાલી બગીચામાં આવ્યાં. વાતાવરણમાં સાધારણ ઉકળાટ હતો. તડકામાં સિડ્નો ચહેરો તાંબાવરણો લાગતો હતો. અમે ચેરી બ્લોસમનાં ગુલાબી ફૂલોના ઘુમ્મટ નીચે આવીને ઊભાં. હું સિડ્ તરફ ફરી, નેણનાં ઈશારે પૂછ્યું, ‘બોલ શું હતું?’
એ મારી સમ્મુખ આવ્યો. સલૂકાઈથી મારી બન્ને હથેળીઓ એના હાથમાં લીધી. એ મારી એટલો નજીક હતો કે મારી નસેનસમાં કશોક ફફડાટ વ્યાપ્યો હતો. એણે મારી આંખોમાં જોયું. કોઈ અકથ્ય લાગણીથી હું ધ્રુજતી હતી. મારા સંસ્કારોએ મને એની વાત સાંભળી લેવા પ્રેરી. ઘેરા ભાવસભર અવાજે એણે કહ્યું, ‘તને પહેલીવાર જોઈ ત્યારથી સતત અનુભવું છું કે તું સાવ અલગ છે. એક વિશિષ્ટ યુવતી, જેને હું અંત:કરણથી પારાવાર ચાહું છું. જિન્દગીનાં અગિયાર વર્ષ મેં માત્ર તને જ જોઈ છે. એલિસા, તું સૌથી સુંદર, નમ્ર અને પ્રેમાળ વ્યક્તિ છું. મારું એક જ સપનું છે. હું જીવું ત્યાં સુધી તારી સાથે રહું. આટલાં વર્ષોમાં એ હવે મારા રુંવે રુંવે એકાકાર થઈ ગયું છે. તું જ એને સમજીને મને જીવાડી શકીશ.’
એણે મારો હાથ છોડ્યો ને મારી સમ્મુખ ઘૂંટણીએ ઝૂક્યો. એના હાથમાં વીંટીનું સોનેરી બોક્ષ હતું એ મારી સામે લંબાવી એણે પૂછ્યું, ‘એલિસા તું મારી સાથે પરણીશ? વીલ યૂ કીપ મી એલાઈવ?’
એ ઊંચું જોઈ મને તાકી રહ્યો હતો. ત્રણ બતકો અમારી નજીકથી પસાર થઈ ડાબી તરફ વળી. ત્યાં જ કબૂતરોનું ટોળું ઊડ્યું. મેં સિડ્ સામે જોયું. મનમાં ગમા અણગમાના જાળાં હતાં. ગુસ્સો, વિસ્મય, ડર, અભાવ. અને ત્યાં જ મને વરસાદ પછી જાળાં પર બાઝેલાં મોતીનાં દાણા જેવો પ્રેમ નજરે પડ્યો.
અંદરના પ્રચંડ ધક્કાને રૂંધતા મારી નસો તંગ થઈ. હોઠ ભીડી આંસુ ખાળતાં મેં એને ઊભો કર્યો. એની આંખમાં જોયું. એ અપેક્ષાભર્યું જોઈ રહ્યો હતો. ત્યાં એનો ચહેરો સાવ ઝાંખો થઈ ગયો. એ ધૂંધળી આકૃતિને હું ઊકેલવા મથી. ખચકાટ અને શોષ મારા ગળા સુધી આવી ગયાં હતાં. આંખો ભીડી રુદનને ખાળતાં આર્દ઼ૃ સ્વરે હું બોલી ગઈ. ‘નો સિડ્ નો. સોરી, આઈ કાન્ટ.’ ને એના લંબાયેલા હાથને ઊવેખતી બે ડગલાં પાછળ ખસી. એના મને પકડવા ઊંચકાયેલા હાથ હવામાં લબડી રહ્યા. એના કોટની ફડકો પવનમાં ફરફરતી હતી. હું વળી. બાય કે એવું કંઈક બોલતી હું સડસડાટ ચાલી નીકળી. કારપાર્ક સુધી દોડતી આવી. મેં ઝડપથી કાર હંકારી. મારે જવું હતું એનાથી દૂર. એના પડછાયાથી ય દૂર.
મેં પૂરપાટ કાર દોડાવી.
બે કે અઢી માઈલ આવી હોઈશ ને સંભળાયું એલિસા … એલિસા …. મારાથી બેકવ્યૂ મીરરમાં જોવાઈ ગયું. કાર ઊભી રાખી, હું ઊતરી. મને થયું નક્કી એ દોડતો મારી પાછળ આવે છે. નાનપણમાં મારી સાયકલ પાછળ દોડતો હતો એમ.
મેં જોવાય એટલે દૂર સુધી જોયું. ખાલીખમ રસ્તાની બન્ને બાજુ ઘટાટોપ ખીલેલાં ફૂલોથી લથપથ વૃક્ષો સિવાય કશું જ નહોતું.
મારા પગ નજીકથી પીળી, આસમાની, આછી ગુલાબી પાંદડીઓ ઊડી.
મેં થોડીવાર સફેદ,આસમાની પીળા ગુલાબી વૈભવને જોયા કર્યો ને ઊંડો શ્વાસ લઈ કારમાં બેઠી.
ફેફસાંમાં ઊંડઊંડે સુધી ખીલેલાં ફૂલોની સુગંધ ભરાઈ ગઈ હતી.
* * *
e.mail : anilvyas34@gmail.com
